[cd, Narrominded/Betontoon]
Een nieuwe release op het immer spannende en avontuurlijke Narrominded is altijd iets om even voor te gaan zitten. Het is iedere keer weer een verrassing wat ze brengen; splijtende noise, ambient of misschien toch zwaar experimentele muziek, het is allemaal mogelijk. Van alle alternatieve markten thuis, loopt Narrominded als een goed geoliede trein. Krijgen ze er nu warempel ook een Machinist bij. Dit is het project van de Rotterdamse muzikant en kunstenaar Zeno van den Broek, die altijd op zoek is naar de synergie tussen het hoorbare, het zichtbare en het ruimtelijke. Dat is hem mede ingegeven door zijn opleiding tot architect, waarbij de eigen inbreng natuurlijk net zo belangrijk is. In samenwerking met het label Betontoon, waarop Machinist ook al enkele releases heeft uitgebracht, brengen ze nu de cd Convergence uit. Machinist maakt al sinds 2006 muziek, die ergens tussen experimentele muziek, ambient, noise, industrial en drones uitkomt en naast Betontoon verschijnt op labels als Moving Furniture en Heilskabaal of gewoon in eigen beheer wordt uitgebracht. Maar wat Zeno ook maakt, het is altijd met een bijzondere bijzonder en met een haast 3D luisterervaring. Op Of What Once Was weet hij bijvoorbeeld met één toon een diepgravend complex werk te maken. Hij is wat dat betreft muziek voor gevorderden. Ik bedoel hiermee vooral te zeggen dat, ondanks velen zijn muziek niet zullen kennen, het meer dan moeite waard is om eens te verkennen.
Helemaal een verkenningstocht is de cd Convergence, ofwel “convergentie”. Hoewel het helemaal van de context afhangt hoe je deze term, die letterlijk samenkomen in één punt betekent, wilt duiden, zou je het op deze live opgenomen album op tweeërlei wijze uit kunnen leggen. Ten eerste heb je een publiek dat op één punt samenkomt en ten tweede zou je het uit kunnen leggen als het brengen van perspectief, diepgang waarbij alle lijnen naar één punt lopen. Maar je kunt dit ook allemaal vergeten en gewoon gaan luisteren, want wat Zeno hier brengt valt eigenlijk nauwelijks onder woorden te brengen. De 34 minuten durende track, want dat is hetgeen je hier geserveerd krijgt, start op ambientachtige wijze, zij het dat het geluid bestaat uit een enkele aanslag op de pianotoets gelardeerd met elektronische effecten. Die pulse die daaruit volgt houdt een tijd aan en neemt je van het startpunt een heel eind mee een bepaalde etage van een zeker gebouw in. Zeker met de koptelefoon op levert die een prachtig ruimtelijk effect op, waarbij je het geluid haast vergeet. Op het moment dat je het geluid begint los te laten, voegt Zeno nieuwe geluiden toe via de toetsen met nieuwe pulsen tot gevolg. Het is alsof je eenzelfde ruimte doorgaat maar dan via de lift op een andere etage. Die gelaagdheid zet zich zo even voort, hetgeen fascinerend is. Op een gegeven moment komen er ook meer noisegeluiden bij, waarbij je het gevoel hebt dat je niet meer met de lift gaat maar gewoon dwars door het plafond. Ik bedoel dit alles overigens niet als een psychedelische trip, maar puur als het ruimtelijke effect en richting van het geluid dat je zo lijkt te ervaren. Naarmate de track vordert hoor je meer geluiden tot er even rust komt. Een bijna neoklassiek stuk, waar je even buiten het gebouw lijkt te zijn en door de wolken glijdt. Dan ineens tegen het einde krijg je een elektronische waterval met stemmen en natuurgeluiden. Hier lijkt het of je door alles heen weer terugvalt naar de onderste etage. De cd eindigt dan ook zoals deze is begonnen. Een verbluffend, ongekend hoorspel!
door Jan Willem Broek