[cd, PAS Records/Alrealon Musique]
Een band, of beter gezegd collectief dan wel project, die ik al een jaar of 11 volg is PAS (Post Abortion Stress). Hun muziek valt nauwelijks te duiden maar weet altijd enorm te fascineren met bijzondere, ongrijpbare luisteravonturen. Het project start in 1995 en wordt aangevoerd door de New Yorkse muzikant en videokunstenaar Robert L. Pepper. Robert L. Pepper besluit dat het open collectief moet worden naast een paar vaste leden. Voor de rest zijn het steeds weer verschillende muzikanten vanuit de hele wereld en tevens met een wisselend instrumentarium die de koers en het geluid bepalen van de diverse releases. Dat kan dus betekenen dat ze de ene keer meer de ambient kant opgaan en een cd verder juist meer in de avant-gardistische hoek te vinden zijn. Maar meestal is het een combinatie van dingen en brengen ze intrigerende collages en soundscapes die in geen categorie onder te brengen zijn. In het verleden hebben Z’EV, Philippe Petit, Steve Beresford, Hati, Gay Tiger, The Vultures, Brandstifter, Magnetica Ars Lab, London Concrete en nog heel veel meer geparticipeerd. De groep muzikanten organiseert ook zogeheten Experi-MENTAL avonden en jaarlijks ook een festival met diezelfde naam. Ze hebben inmiddels zeven cd’s dan wel cd-r’s in eigen beheer uitgegeven. Daarnaast maakt Robert ook deel uit van het freejazz ensemble The Vultures. Op de samenwerking met het Poolse HATI zijn het naast Robert (keyboards, synthesizers, samples, gevonden geluiden), Amber Brien (bas, effecten, percussie), Will Connor (percussie, gevonden geluiden) en Michael Durek (casio, theremin, gevonden geluiden) die hier PAS vormen.
HATI is het Poolse duo dat naast oprichter Rafał Iwański (aka X-NAVI:ET) sinds 2006 ook gevormd wordt door Rafał Kołacki. Vanaf de oprichting in 2001 zijn er nogal wat verschillende bandleden geweest. In de kern is de groep nooit veranderd, namelijk een audiovisueel project dat experimenteert met etnische instrumenten vanuit de hele wereld met gevonden geluiden. Ze hebben al diverse intrigerende albums uitgebracht en live dan wel in de studio samengewerkt met onder meer Z'EV, John Zorn, PURE, Mirt en Andrzej Wasilewski.
Samen met PAS vormt HATI nu het gelegenheidsproject P.H.A.S.T.I. (om nog maar eens wat hoofdletters er tegenaan te gooien). Samen improviseren ze op The Stages Of Sleep: A Metaphor For Torun er flink op los. De muziek, die zich als een patchwork van geluiden presenteert, is live in de studio in Torun (Polen) opgenomen. Je hoort de typische experimenten van PAS fraai verweven worden met de etnische instrumenten van HATI. De gevonden geluiden duiken willekeurig op in de composities. Ze lijken, mede gezien de titels, de verschillende stadia van de slaap van een soundtrack te willen voorzien. De composities hebben ook wel iets van een surrealistische droom, een koortsdroom wellicht, maar ik zou ze niet met de slaap associëren. Maar goed weet jij veel hoe een theta golf klinkt of zou kunnen klinken in je hoofd? Ze brengen een psychedelische mix van zowel serene en diepgravende muziek als kakofonisch, angstaanjagend of gewoonweg bloedstollend spannend. Je kunt niet spreken over muziek met kop en staart, maar wel over biologerende muziek die kop en staart roert en die op caleidoscopische wijze je steeds weet te verrassen. Om een idee te krijgen moet je het zoeken in de hoek van beide bands zelf en wellicht bij artiesten/bands als Crash Worship, Volcano The Bear, When, Zoviet*france, Amon Duul en Nurse With Wound in een productie van David Lynch. Als een langzaam voortbewegende massa lava sleurt de muziek allerlei geluiden met zich mee. Het is het komen en gaan van prachtig gevonden synchrone momenten, pure toevalstreffers en intrigerend vrij geluid. Niet de gemakkelijkste muziek om door te komen, maar wel een belevenis van jewelste als je er de tijd voor neemt. Experimenten van de bovenste plank!
Luister Online bij Soundcloud:
Stage 4: Delta Sleep
Luister/Kijk Online bij Vimeo:
Stage 5: Dreaming
door Jan Willem Broek