Yasmin Levy – Mano Suave
[cd, World Village/Harmonia Mundi]
Als ik Yasmin Levy draai reageert het bezoek vrijwel altijd verrast. Meestal gokken ze dat ze uit Spanje komt, maar ook Portugal, Turkije, Marokko en Argentinië worden genoemd. Eén ding is zeker: Yasmin Levy heeft een stem die je meteen inpakt. Al die associaties zijn eigenlijk ook niet zo verwonderlijk. Ze is geboren in Israël en een fervente promotor van het Ladino, ook wel Judeo-Spaans genoemd. Deze taal van de door de diaspora in het middeleeuwse Spanje verdreven Joden is uitgewaaierd naar landen als Turkije, Roemenië, Marokko en Israël en de Balkan. Haar vader is geboren in Turkije en die giet bij haar muziek met de paplepel in. Haar eerste, overrompelende cd met de ietwat kleffe titel Romance & Yasmin (2004) bevat een mooie mix van Turkse muziek en Ladino zang. Ook al kun je haar niet verstaan, de liedjes snijden door je ziel en de emotie verklapt alle verhalen. Het daarop volgende La Juderia (2005) bevat wederom Ladino liedjes, maar deze worden nu op ingetogen wijze versneden met onder meer flamenco. Ze woont nu al een tijdje in Londen, waar de muziek ook uit alle windrichtingen komt aanwaaien. Het moge duidelijk zijn dat de Ladino cultuur zich geen betere ambassadrice kan wensen. Nu is ze terug met haar derde cd Mano Suave, die ze zelf typeert als “a return to my Ladino roots”. Dit betekent dat ze haar bijzondere teksten weer op passionele wijze koppelt aan Joodse en Turkse muziek. Haar goddelijke, getourmenteerde stemgeluid wordt begeleidt door vele gasten op onder meer gitaar, percussie-instrumenten, ney, klarinet, zurna, darbuka, harp, qanûn, oud, contrabas, piano en zang. Zelf kan ze overigens pianospelen als de beste. Bijzonder is dat in de titelsong Natacha Atlas als gastzangeres te horen is, die overigens nauwelijks opvalt in vaak voorkomende Arabische decors. Deze muziek kan emotioneren als fado, weet te betoveren als een wonderschone flamenco, smaakt heerlijk kruidig als droefgeestige Turkse folk, deelt lief en leed met de Balkan en is net zo meeslepend als een sprookje uit 1001 nacht. Haar muziek is voor iedereen. Het is in schoonheid gedompelde melancholie die een sierlijke dans rond de wereld maakt. Adembenemend en ontroerend album!
Real Audio:
door Jan Willem Broek