[cd, Smoked Recordings]
Het Smoked Recordings label brengt met mondjesmaat muziek uit, maar wat ze uitgeven is zonder uitzondering een schot in de roos. Artiesten vanuit de hele wereld vinden er hun onderdak, met die voorwaarde dat de muziek oprechte roots dan wel een werelds karakter bevat. Toch is de thuisbasis van dit alles Wageningen en wordt het label gerund door de Australiër Dan Tuffy uit de band Big Low en Parne Gadje. Parne Gadje, hetgeen zoiets als “witte niet-Roma” betekent, bestaat naast Dan Tuffy (gitaar, bas, achtergrondzang) uit Marc Constandse (zang, bandoneon, percussie), Michiel Hollanders (gitaar, strijkplank aka “claude viol”), Gerwil Kusters (sax, duduk, klarinet) en nieuwbakken leden Michiel Bakkes (percussie) en Simon Akkermans (keyboards, programmering). De groep is in feite een grenzeloze ontmoetingsplaats voor zwervende zielen, die middels de muziek hogere sferen wil bereiken. De muziek heeft op de verschillende albums, waar ook het instrumentarium nog wel eens varieert, muziek die hun oorsprong vindt in Anatolië, Afghanistan, Macedonië, Roemenië, Servië, Griekenland, Armenië en Hongarije. Ze hebben inmiddels de prachtige cd’s Isi Li Vilo Akate? (2002), O Manus (2004), Mangupi (live) (2008), Kefi Kefi (2011) en samen met Gjunler Abdula ook de cd Bizoagor (2005) uitgebracht. Een bijzonder gegeven is ook dat Marc Constandse op veelal hartverscheurende wijze in de oorspronkelijke talen zingt, zoals Romani, Grieks en Servisch. De band ruggensteunt hem met heerlijk avontuurlijke en melancholische wereldmuziek. Een fantastische wereldband met de voeten in de Hollandse klei.
Ze presenteren nu hun zesde studio album Po Drom, wat “onderweg” betekent. De invloed van de nieuwe leden Michiel Bakkes met zijn Oosterse percussie en Simon Akkermans aka C-Mon (DJ C-Mon & Kypski, Kytopia) met zijn elektronica en stevige productie zijn duidelijk hoorbaar. Niet dat de groep afwijkt van hun grenzeloze, wereldse benadering, maar de muziek krijgt meer body en schuift tevens wat meer richting Anatolië op. Daarnaast zijn de Marokkaanse ud virtuoos Kamal Hors (zijn cd The Dance Of The Lute uit 2007 is een grote aanrader) en Belgische trompettist Bart Maris (Fukkeduk, Kamikaze, Rouppe Group, X-Legged Sally, 1000, Va Fan Fahre, Think Of One, Flat Earth Society, Jaune Toujours) te gast. Het moge duidelijk zijn dat ze het groots aanpakken op deze nieuwe cd. Toch leggen ze een overwegend ingetogen geluid aan de dag, zelfs als de blazers lekker beginnen te schallen en de percussie op dreef is. De droefgeestige muziek wordt weer heerlijk van de prachtige zang van Constandse voorzien. En ook al versta je de teksten wellicht niet, de muziek spreekt boekdelen en weet je tot in de diepste vezel te raken. Het is heel bijzonder hoe ze je deel laten uitmaken van hun muzikale zwerverstocht. Naast diverse traditionele songs uit de eerder genoemde landen, brengen ze ook werk van onder meer diverse Griekse dichters tot leven. Je krijgt verder een wereldse kruisbestuiving van Toeareg muziek, sevdah, rembetika, soefi, türküleri, derwisj, čoček en kolo. De muzikale nomaden weet op unieke wijze de wereld aan onze voeten te leggen, waarbij de universele taal van de melancholie de rode draad vormt. Denk aan een bijzondere smeltkroes van Tinariwen, Mostar Sevdah Reunion, Psarantonis, Grup Yorum, Altin Yildiz Orchestra, Boban Markovic, Farmers Market, Erkin Koray, Fuat Saka, A Hawk And A Hacksaw, Beirut en Weshm. Zonder hun eerdere, ijzersterke albums ook maar enigszins af te vallen kan je gerust stellen dat ze hier hun rijkste, geweldigste en meest tot de verbeelding sprekende album hebben afgeleverd. Een wereldplaat in alle opzichten!
door Jan Willem Broek