Vol trots presenteren we de volgende gastbijdrage waarin Billy Clismo zowel zijn herinnering aan caravans en metalsnobs verkent als dat mysterieuze gebied tussen de No Life 'Till Leather demo en het debuut Kill 'Em All.
Het beste album van Metallica bestaat niet.
Niet omdat er geen album is dat er bovenuit steekt, maar omdat de kans op dat album verprutst is. Ergens tussen de No Life 'Til Leather demo en het eerste officiële album is het misgegaan. Waar? Draai de hoes van Kill 'Em All maar eens om. Bij nummer twee is het al zichtbaar: The 'Four Horsemen' 7:08
WTF?! Zeven minuten? Dat is toch hetzelfde nummer als 'The Mechanix'? Dat liedje van ruim vier minuten? Duurt het tweeënhalve minuut langer om die nieuwe tekst te zingen? Of 'Seek & Destroy' op kant twee. Het klinkt sneller, duurt twee minuten langer en het is een stuk saaier.
Daarna zijn ze helemaal doorgeslagen. Man, man, wat duren die liedjes van Metallica allemaal lang! Op het tweede album staat een instrumentaal nummer van bijna negen minuten. Album drie kent al drie nummers van meer dan acht minuten en niet één liedje dat minder dan vijf minuten nodig heeft om zijn punt te maken. Het vierde album moest met zijn tien liedjes zelfs op twee plakken vinyl geperst worden. En dat is heus niet omdat het tjokvol verschillende ideeën zit, maar omdat Metallica zich heeft gespecialiseerd in herhaling. Waar de Rolling Stones in de jaren zeventig hun nummers nog een paar minuten voort konden laten sudderen nadat ze eigenlijk al klaar waren, integreert Metallica de herhaling in hun liedjes. Elke vondst komt meerdere malen voorbij. Zou dat soms die link naar de house zijn die OMC legt?
Bij de Stones bezorgt dat toetje na het hoofdmaal me wel een prettig gevoel. Het repetitieve van Metallica doet dat niet. Ik ga een beetje om me heen zitten staren, wachtend op nieuwe ontwikkelingen, waar – alsof het een tv-serie betreft – wel voortdurend op gezinspeeld wordt, maar die eindeloos lang uitgesteld worden.
Ik hou niet van tv-series.
No Life 'Til Leather kent dat probleem niet. Okee, het klinkt alsof het is opgenomen in een aquarium en de zang is nóg slechter dan op Kill 'Em All, maar daar is het een demo voor. De liedjes zijn af. Wat ging er fout?
In de zomer van 1986 kampeerde ik met twee vrienden in Noord-Brabant. Overdag installeerden wij ons voor de tent. In de draagbare radiocassettespeler circuleerden een beperkt aantal bandjes. Vooral het bandje met Licensed To Ill–Spreading The Disease staat me bij. Maar omdat die elpee van de Beastie Boys pas eind 1986 verscheen zal ik wel in de war zijn met een andere vakantie. De bedoeling was natuurlijk om in de avonduren mooie meisjes in de tent te lokken, maar op de eerste dag kwamen we al twee andere hardrockers tegen (niet te missen in hun spijkerjacks met opnaai-emblemen) die daar in de stacaravan van hun ouders zaten. Zonder die ouders. Die jongens, die een jaar of twee ouder waren, hadden bovendien de beschikking over een immense hoeveelheid videobanden. Zo heb ik die vakantie weinig meisjes gezien en al helemaal geen mooie, maar wel een indrukwekkende stoet lelijke mannen. In clips, tijdens interviews, op podia. Een van de jongens had ook nog allerlei beeldmateriaal van Marillion – veruit mijn grootste helden op dat moment – dus ik was niet uit die caravan te branden.
Het viel wel op dat ik voor sommige live-opnames maar weinig waardering op kon brengen. Zo vond ik Seven Gates Of Hell van Venom ook na de achtste afspeelbeurt nog steeds een geluidsbrij. Wat vond ik dan wel goed? Metallica, zei ik. Dat vond ik niet alléén. Metallica stond met tien nummers in de top 50 van Vara's Vuurwerk. Dat was niet voor niks. Die vond iedereen goed.
Toch niet. De jongen met de lange blonde krullen veerde op en begon uit te leggen dat het bij Metallica misgegaan was toen Dave Mustaine eruit geschopt werd. Megadeth, dat was pas een goede band. Die maakten interessante liedjes. Metallica maakte alleen maar gebruik van standaard songstructuren: couplet – refrein – couplet – refrein – break – refrein. Bij Megadeth zaten ze niet vast aan dat stramien. Die keken wat het liedje nodig had en als dat een refrein was, dan speelden ze dat, maar ze deden net zo makkelijk iets anders. Na zijn betoog schudde hij zijn lange krullen weer in zijn nek en keek hij me doordringend aan.
Ik was verbijsterd. Die gozer analyseerde zijn muziek helemaal. Het ging er toch om dat je de liedjes leuk vond? Ik knikte dat ik hem begreep, maar haalde inwendig mijn schouders op. Toen ik later dat jaar Peace Sells… kocht en maandenlang obsessief draaide (slechts één nummer duurde langer dan zes minuten) heb ik nog regelmatig aan hem gedacht.
Zou dat debuutalbum mét Dave Mustaine wel de puntige klassieker geworden zijn die de demo beloofde? Of moeten we de producer verwijten dat al dat overtollige vlees niet is weggesneden? Het is een zinloze vraag, maar hij blijft zich opdringen, want er is geen Metallica-album dat zo goed klinkt als Kill 'Em All. Agressief, eigenwijs, onontkoombaar. Dat geluid, waarbij de meters regelmatig in het rood springen, lijkt ook wel exclusief voorbehouden aan het vinyl. De mp3s die ik heb gedownload missen dat gruizige ook op vol volume en de momenten van frustratie toen het me maar niet lukte om 'Metal Militia' zonder vervorming op een bandje te krijgen staan me ook nog helder voor de geest. Dat zal toch niet alleen met de toestand van mijn elpee te maken hebben? Het geeft wel te denken. Ik had al half in mijn achterhoofd dat ik het web straks eens af zou surfen op zoek naar No Life 'Til 'Em All. Met het geluid van de elpee en de liedjes van de demo. Maar áls er fan is die dat gemaakt heeft en ik het alleen maar in digitale vorm kan krijgen heb ik er nog niks aan. Helaas. Mijn favoriete Metallica-album zal alleen maar in mijn hoofd te horen zijn.
Door Billy Clismo