NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Rutger Zuydervelt – Kites (cd, Machinefabriek)
Voor soundtracks beperk ik me tegenwoordig hoofdzakelijk tot de dingen die ik zelf heb gezien, uitzondering daargelaten en in het bijzonder als het gaat om Machinefabriek of diens geestelijk vader Rutger Zuydervelt (Shivers, CMKK, Cloud Ensemble, Hydra Ensemble, DNMF, Piiptsjilling, FEAN, TrillaVelt). Want onder zijn eigen naam verschijnen nog wel eens soundtracks voor film, dans of anderzijds. Zuydervelt komt hier met welk van zijn projecten dan ook met enige regelmaat voorbij in deze NNM rubriek, waarbij ik nog lang niet alles bespreek. Hij is wat dat betreft nauwelijks bij te houden en blijft daarbij kwalitatief hoogwaardig en nooit voorspelbaar materiaal produceren. Daarbij komt de muziek op afwisselende wijze ergens tussen van drones, noise, neoklassiek, ambient, allerhande experimenten, abstracte muziek, minimal music en IDM uit. Hij gebruikt wat hij nodig acht.
Nu is Rutger Zuydervelt terug met de soundtrack Kites, voor een performance van de Iraanse, in Maastricht gevestigde Roshanak Morrowatian. Ze heeft een studie moderne dans voltooid en is daarna gaan werken als freelance danseres, performer en actrice in de meer onafhankelijke kringen, zowel in Nederland als daarbuiten. Daarna is ook de wens geboren om als choreograaf aan de slag te gaan, waarbij de hoop op een meer harmonieuze maatschappij als een rode draad door haar werk loopt. Deze voorstelling van Morrowatian is al van een paar geleden en gaat over hoe het is om op jonge leeftijd je thuisland te moeten ontvluchten en op te groeien in een asielzoekerscentrum. Het is een solodansstuk, gebaseerd op haar eigen ervaringen van toen en wordt hier op poëtische wijze aangevlogen. Zuydervelt heeft naast zijn eigen elektronica en andere inbreng heeft hij ook op subtiele wijze muziek van een cassette met Iraanse hits die haar familie vroeger luisterde verwerkt; deze kreeg hij overigens van haar ouders. Hij hoopt daarbij niet Fourth World-achtig te klinken, al zou dat bepaald geen diskwalificatie zijn met grootmeesters als Jon Hassell en Brian Eno, die daarbij betrokken zijn. Maar eerlijk is eerlijk, het pakt hier anders uit. Het is dikwijls meer als een veldopname gebruikt of als een DNA bepaling van waar Morrowatian’s culturele erfgoed ligt. De Iraanse muziek, met name die van de vrouwen, is bijzonder en heeft dikwijls een behoorlijk lading en verborgen teksten, omdat ze sinds 1979 in eigen land geen (zang)kunst meer mogen bedrijven. Zuydervelt weet die Perzische elementen echt op zeer fraaie wijze te verweven in zijn meer abstracte composities, uiteenlopend van stukjes muziek tot fragmenten met geluiden van instrumenten. De muziek krijgt daardoor een warm en organisch karakter. Dat geldt sowieso voor de meer ambientachtige stukken, die deze cd ook rijk is. Dit alles levert wel het meest tribale album op van Zuydervelt; al weet je nooit, net als bij een vlieger, waar hij precies landt. Vliegeren wordt geassocieerd met plezier en voorspoed en dat is iets dat dit album zeker uitademt. Hoogstwaarschijnlijk zal het geheel met de performance een nog krachtiger indruk weten te maken, maar ook los daarvan is dit een van wereldformaat.