NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Plan Kruutntoone & Reinier van Houdt – pas maar op, want deze tas is van zorro (en zorro houdt van mij) (cd, Esc.rec)
Bij een nieuwe van Plan Kruutntoone zit ik altijd op de punt van mijn stoel, want deze Groningse groep brengt weliswaar mondjesmaat hun releases uit, maar wat er van hen verschijnt is bijzonder, intens, raak, onvoorspelbaar, stuurloos en avontuurlijk. De naam van dit in al 1991 opgerichte combo, komt van een bizar verhaal van Belcampo. De groep ontwikkelt zich van avant-rockband gelardeerd met experimenten, Oost-Europese muziek, jazz en poëzie en teksten in het Servo-Kroatisch, Nederlands en Engels tot een meer conceptueel gezelschap, dat noodgedwongen nieuwe vormen van volksmuziek zoekt die beter past bij een ten nadele veranderend Europa. Soms heel gedetailleerd en op andere momenten bijna kaal. Iedere keer komen ze weer anders uit de hoek en hun albums zijn stuk voor stuk ook prachtig en origineel vormgegeven. Totaalkunst die je zelden zo treft. Dat alles onder de bezielende leiding van muzikant/poëet Hansko Visser.
Dat ze een keer samenwerken met één van de meest avontuurlijke pianisten van Nederland, te weten Reinier van Houdt, is dan ook niet verwonderlijk. Van Houdt kom je tegen op werken van Current 93, Francisco López, Alvin Curran, Scanner, Robert Ashley en Charlemagne Palestine en heeft gewerkt met John Cage, Luc Ferrari, Olivier Messiaen en Alvin Lucier. Daarnaast voert hij composities uit van Giacinto Scelsi, Erik Satie, Karlheinz Stockhausen en ga zo maar door. Hij is tevens één van de drijvende krachten achter het experimentele muziekcollectief MAZE en valt meermaals in de prijzen. Ik zal niet alles oplepelen, anders zitten we hier morgen nog. Gewoonweg één van de coolste klasbakken op de piano (en meer).
Samen brengen ze nu het album met de ludieke titel pas maar op, want deze tas is van zorro (en zorro houdt van mij), die op eigengereide wijze gebaseerd is op “L’ Histoire du Soldat” van Igor Stravinsky. Maar ook Vsevolod Garsjin en Sasja Sokolov spelen tekstueel een rol. Naast Hansko (stem, gitaar, Rosa, Chleb, piano scores) en Reinier van Houdt (piano, accordeon, Chleb), waarbij Rosa en Chleb door Hansko ontworpen instrumenten zijn, wordt Plan Kruutntoone hier verder gecompleteerd door Chris Muller (drums, motor, orgelgebrul), Bas Alblas (bas, trombone) en gastvocalisten Margijn Bosch en Jurgen Veenstra. Ze brengen hier 10 grofkorrelige stukken, die schaven, schuren en schokken. Je krijgt veelal enkel wat stippen aangereikt, waarbij je als luisteraar de lijnen zelf intekent, net als die tekeningen met cijfers en stippen. Alleen hier gaat de route nooit lineair of logisch. Daaraan hoor je zowel het compositie- als improvisatietalent van beide. Slechts een paar bakstenen, wat hout en een paar dakpannen en toch wordt het een huis waarin je kan en wil wonen. Het is muziek die wel wat vergt van de luisteraar, maar de beloning is groot. Een intrigerend indringend hoorspel, dat voorzien wordt van vaak bevreemdende maar biologerende teksten. Hoewel je het eigenlijk niet echt met iets kunt vergelijken, moet je denken aan een experimentele caleidoscopische hybride van The Ex, Sonic Youth, Palinckx en Igor Stravinsky. Een groots, onconventioneel en meeslepend kunstwerk!