[cd, Leaf/Konkurrent]
In 2005 debuteert de dan pas 21-jarige Nancy Elizabeth Cunliffe met haar verrassende mini The Wheel Turning King, waar helaas maar een handvol van mogen genieten; gelukkig ik ook. Een uniek singer-songwritertalent is daarmee een feit geworden. Ze beschikt over een hoge weemoedig magische stem, die diepe snaren weet te raken. Twee jaar later brengt ze het verbluffende, tijdloze Battle And Victory uit, waar ze zich ook als geweldige multi-instrumentaliste openbaart. Harp, gamelan, hakkebord, gitaar, cello, percussie, bas, blaasinstrumenten, piano en ga zo maar door, ze kan met veel op innovatieve wijze uit de voeten. Aangezien niemand buiten haar geboorteplaats Wigan de naam Cunliffe behoorlijk uit kan spreken laat ze die naam vallen en brengt ze onder haar verkorte naam Nancy Elizabeth deze muziek uit. Ze blijkt een fenomeen en weet te schitteren met klaterende harpen, gamelan en hakkeborden, strelende cello’s, dreigende en kristalheldere gitaren, loodzware percussie, stemmige blaaspartijen en een magische stem die je direct de zevende hemel inzingt. De hoofdmoot wordt gevormd door haar onaards schone zang, de akoestische gitaar, de harp en de cello, waarmee ze haar met folk gelardeerde songs ten gehore brengt. Dit wisselt ze soms af met Balkan ritmes en geluiden, middeleeuwse thema’s en zelfs duistere drones. Alles sprankelt, is tijdloos en vernieuwend en ademt tevens een melancholisch mystieke atmosfeer uit. Titeltrack “Battle And Victory” is nog steeds één van de allermooiste liedjes die ik ken. Een terechte nummer 1 voor mij in 2007.
Daarna heeft Nancy samengewerkt met Susumu Yokota, James Yorkston en (zijn) The Big Eyes Family Players. In 2009 verschijnt dan haar tweede album Wrought Iron, waarop ze verder is gegaan waar ze gebleven is. Ze brengt completere liedjes, die voor een breder publiek geschikt zijn. Haar emotioneel geladen, folk-achtige manier van zingen is onveranderd, maar de muziek is minder lo-fi en meer open, al brengt ze ook nog wel lichte experimenten. Dat alles zonder in te boeten aan melancholie, intimiteit en bijzondere atmosferen. De overrompelende verrassing van het debuut is er niet, maar de kwaliteit is onverminderd hoog. Het is een sterk muzikaal jaar, maar ze eindigt desondanks weer in mijn top 20 (#16). Een sterke en wonderschone opvolger. Daarna wordt het stil.
Het is, mede doordat ik haar vorige werken nog zo scherp op het trommelvlies heb staan, haast onvoorstelbaar dat het alweer 4 jaar geleden is dat haar laatste cd het licht heeft gezien. Nancy blijft na diverse tournees platzak en alleen achter en heeft tijd voor bezinning nodig. Ze stelt ook dat je voor een nieuw schilderij een leeg canvas nodig hebt en dat zij voor een nieuw album stilte nog heeft; niet mensen die hoe goed bedoeld ook steeds vragen of ze iets (een kop thee of zoiets) wilt. Haar etage in Manchester is overladen met instrumenten en aan artistieke ideeën is nog altijd geen gebrek. Maar ze heeft de tijd genomen om alles goed op een rijtje te zetten. Uiteindelijk bouwt ze een soort thuisstudio met de piano als centraal middelpunt. Van daaruit begint ze met het maken van nieuwe songs. Het resultaat hiervan is nu terug te vinden op Dancing. Het is (uiteraard) geen dansplaat, ook al heeft ze nu diverse elektronische elementen toegevoegd, maar ze wil de luisteraar inspireren om erop uit te gaan en te dansen of dat binnenshuis te doen. Een omgekeerd psychologisch effect wellicht, waarbij muziek gecreëerd uit eenzaamheid en stilte aanzet tot uitbundigheid. Op het album staat naast de piano ook weer haar hemelse stem centraal. Deze heeft ze nu ook dikwijls op de synthesizer gebruikt om er zo harmonieën mee te scheppen die uit meerdere lagen bestaat en soms tot koorzang verwordt. Dat experiment heeft ze uiteindelijk doorgetrokken en is gedurende de hele cd te horen en bewonderen. Hiermee brengt ze naast het veelvuldige gebruik van de elektronica en een andere manier van muziek maken en opnemen het verrassingselement weer helemaal terug in haar muziek. Totaal anders en toch op en top de klasse stempel van Nancy dragend. De muziek kleurt ze verder op breekbare wijze in met haar brede arsenaal aan instrumenten. Hetgeen ze laat horen is volslagen uniek. In basis is het misschien wel singer-songwritermuziek, maar ook minimal music, drones, folk, altcountry, postrock, neoklassiek en subtiele experimenten maken deel uit van haar pianogestuurde muziek. Het levert een intiem, droefgeestig en dikwijls overrompelend geheel op. Ik kan namen als Rachel Unthank & The Winterset, Miranda Sex Garden, Ennio Morricone, Kate Bush, PJ Harvey, Essie Jain, Laura Marling en Tarnation ter referentie aanwenden, maar Nancy weet er altijd een totaal eigen draai aan te geven. Een groei in complexiteit en compositorische kunst met zevenmijlslaarzen, maar met het ontwapenende, omarmbare en ontroerende van een kinderschoen die de eerste passen op de dansvloer zet. Nancy Elizabeth overtreft zichzelf en brengt haar derde meesterwerk op rij. Het moet raar lopen als dit album mijn jaarlijst niet haalt.
door Jan Willem Broek