Stefan is een Zeeuw, dus terwijl die snelle Randstadlui met hun hippe broeken allemaal in november al stonden te schuimbekken met hun jaarlijstjes, nam hij nog eens wat pruimtabak om de situatie rustig te overpeinzen. ’t is toch afijn.
Zo, zo, 2011… dat hebben we weer ternauwernood overleefd. ’n Fiasco!… drama!… regelrechte ramp!… te veel gezopen, te weinig gelezen!… Japan de hel in!… Hitchens verloren!… Randy Savage!… en waar is m’n 75 kilo, of ligt die nog ergens in 2006? Hoe dan ook! Lichtpunten…die dekselse Guidetti! En… nou ja, hoe dan ook!
Ik mocht meezingen met The Fall en Merzbow, dus wat live muziek betreft was het een geslaagd jaar. Ik heb voor het Schaduwkabinet al over veel van deze albums geschreven, dus excuus als ik hier en daar in herhaling val. Hopelijk is dit lijstje in ieder geval minder gênant dan Youp van ’t Hek die met quasinonchalante scheur in z’n broek staat te lullen over van die rare bliep bliep computers.
—
10. The Fall – Ersatz G.B. (Cherry Red)
Okay, zelfs als die-hard Fall fan durf ik toe te geven dat dit misschien niet per se een goed album is. Waarom dan wel een top 10 notering? Tja, ’t blijft wel je clubje hé! Daarnaast zie ik Ersatz G.B. als het album dat MES als zijn hele carrière heeft geprobeerd te maken. Bandleden, producers en studio’s hebben hem er al die jaren van kunnen weerhouden. Zo had Bend Sinister eigenlijk ook een nachtmerrie van cassetterampspoed moeten worden. Dit is dan zijn ultieme muzikale expressie: een ladderzatte ridogon, met veel te lange nummers en eindeloos geouwehoer. Het resultaat van iemands wil is niet altijd voor iedereen even fraai, maar eindelijk is het er dan toch van gekomen. Hij meende het dus toch, op het einde van het vorige album… “You don’t deserve rock ’n roll”.
9. FWY! – CA 80's – 90's (Brave Mysteries)
Als ze dit album nu eens niet als limited cassette hadden uitgebracht….Wanneer FWY! een fatsoenlijke cd release was gegund… ik ben er van overtuigd dat we CA 80’s-90’s op veel meer eindejaarslijstjes waren tegengekomen. Wat vooral opvalt bij deze nachtelijk trip, is dat de tijd zo snel passeert. Kabbelende nummers van tien minuten zijn zo weer voorbij, maar niet getreurd, want het hele feest duurt meer dan een uur. De muziek is een vrij homogene autorit langs minimalistische basritmes en elektronica, dat de geest oproept van het betere werk van Studio, of de eerste The xx plaat, en dus ook Young Marble Giants. Sommige riedeltjes klinken bekend in de oren, en ze blijven zo lang rondzweven dat je genoeg tijd hebt om ze te plaatsen.
8. Alvarius B. – Baroque Primitiva (Poon Village)
Het alter-ego van Alan Bishop ligt hier qua stemming in het verlengde van de (aller)laatste Sun City Girls plaat: weirdness, werelds en weemoed. De manier waarop humor, lichte psychedelica en markant songwriterschap naadloos samengaan doet me denken aan Lee Hazelwood’s Cowboy in Sweden. Een James Bond titeltrack, een Beach Boys cover, bossanova en kosmische freak-outs, het kan allemaal vreedzaam naast elkaar bestaan. Het is een ‘altijd-prijs’ grabbelton. Een mooi album, en, eigenlijk tot mijn verbazing, volgens de Last.FM teller ook een van mijn meest gedraaide albums van het jaar. Baroque Primitiva was een ook favoriet van onze Vlaamse vrienden van Ruis Magazine, en dat gegeven is hopelijk niet onbelangrijk met het oog op het komende KRAAK Festival. Zie ook: beste album art, beste openingsnummer (The Dinner Party) en beste afsluiter (God Only Be Without You).
7. Julian Lynch – Terra (Underwater Peoples)
Deze opvolger van Lynch’s doorbraak Mare was voor mij de zomerhit. Ik kan nauwelijks iets zeggen over de individuele nummers, ik ervaar het als een geheel, vergelijkbaar met Jim ‘O Rourke’s The Visitor. Volgens sommigen komt Terra te dicht in de buurt van gecastreerde easy listening, maar ik noem het gewoon een uitstekende sfeerplaat. Terra is onlosmakelijk verbonden aan die absurdistisch warme dagen van 27 en 28 juli. Heb je eenmaal een timestamp herinnering, dan is een top tien notering vaak dichtbij, ongeacht muzikale kwaliteit, waar Lynch hier overigens genoeg van laat zien. Het is een optelsom. De muziek en de ervaring, allebei belangrijk, maar ook het waanzinnige optreden in juli in de AB in Brussel weegt mee. De full-band uitvoeringen waren een openbaring, onherkenbaar en met een hoog Cowgirl in the Sand-gehalte. Zijn show maakte de beloftes van ‘een schuimbekkende Neil Young’ meer dan waar.
6. Skullflower – Fucked on a Pile of Corpses (Cold Spring)
Zeer zeker niet het meest subtiele album op de lijst. Wel het meest vernietigende, in lijn met de opgeblazen full-band geluidsmuren van Goslings en Li Jianhong. Fucked… is in ieder geval een stuk beter te verwerken dan de ramsj aan albums in 2008 en 2009, of het kolossale Strange Keys To Untune Gods' Firmament. Dat een band, voor zover je in de chronologie van Skullflower nog kan spreken van een enkele band, na zo’n lange tijd nog een frisse indruk geeft is toch opvallend. Wanneer het in 2011 nodig was om met een inundatie m’n hoofd leeg te spoelen, en zelfs Wormrot het niet gedaan kreeg, dan werd Skullflower voorzichtig uit de brandkast gehaald. Buren, wie heeft ze nodig?
5. Oneohtrix Point Never – Replica (Mexican Summer, Software Records)
De prachtige tekening op de cover toont ons een vampier. Is dit Daniel Lopatin’s zelfreflectie (flauw) over de manier waarop hij Replica in elkaar heeft gezet? Al die samples opgezogen om zijn eigen krachten te vergroten. Nadat ik hem mentaal had weggezet als een man van weinig woorden en vele synthmuren, kwam dit album als een verrassing. De toon is hetzelfde, verloren tijd en lege ruimtes, maar het wordt hier radicaal anders bereikt. Het geheel klinkt erg Fennesz-y, en op de drukkere momenten komen ook The Field en Black Dice om de hoek kijken. Door het verknippen en herverpakken van een legertje samples weet Lopatin een eigen wereld te creëren, dat eindelijk niet overkomt als verwijt, of aanklacht tegen de consumptiemaatschappij. Het is eerder een herinnering dat je dat zelfs de meest idiote reclame riedeltjes een levenlang met je mee kunt dragen. No sound left behind!
4. A Winged Victory for the Sullen – s/t (Kranky/Erased Tapes)
Als er ooit een iets voorbestemd was om in september uitgebracht te worden, dan zijn het wel de nazomerse klanken van Adam Wiltzie (Stars of the Lid) en pianist Dustin O'Halloran. Gelijkwaardig aan de twee grote SOTL releases, Tired Sounds… en Refinement…, in alles behalve de speelduur. What can I say? Over goed nieuws valt vaak niet veel te melden, vooral ambient-goed-nieuws is moeilijk te duiden. Ik gooit ‘um in de cee-dee spelert en ga ’n boekje lezen, hopend dat er ook plaatjes in staan, en een minuut of 40 later is ’t gedaan precies. Dan gaan we weer aan de slabberjan in huize Kuschnig. Goedzo!
3. Tim Hecker – Ravedeath, 1972 (Kranky)
Toen Pixies hun stijl liet definiëren door een luid/zacht dynamiek, hadden ze waarschijnlijk niet verwacht dat de twee tegenstrijdigheden ook tegelijk aan het werk konden zijn. Dit nieuwste werk van de gevierde Canadees zwelt soms enorm aan, en zou uit de context als oorverdovend kunnen worden bestempeld. In de flow van het album is het echter een logische gang van zaken, en blijft het soepele ambient, als de kalmerende godverdomse teringherrie van een waterval. Daarnaast speelt de volumeknop een grotere rol dan anders in de ervaring van dit album. Ravedeath zit zo zelfs goed in elkaar dat al zijn vorige werk erdoor primitief en lomp klinkt. De sfeer is melancholiek en boos. Ik moet toegeven dat ik me niet erg heb verdiept in de statements die het album met de titels en beeld lijkt te willen maken, ik zet ‘m gewoon graag op. Laat die piano’s maar vallen dus … van onderen!
2. Wormrot – Dirge (Earache)
Er was dit jaar voor mij geen betere matrak dan het tweede ‘full-length’ (18 minuten) album van de Singaporese grindsensatie. Ach, het moet ook allemaal niet te lang duren. Even een stief kwartiertje uitwaaien met deze brij van ellende. Er is verrassend genoeg ook ruimte voor individuele nummers om op te vallen. Met name de relatief langzame instrumentele afsluiter laat zien dat deze jonge gasten meer in huis hebben dan je op het eerste oog misschien zou zeggen. Live is Wormrot ook erg goed te pruimen. Incasseerden ze op Incubate volgens 3VOOR12 nog een minpunt doordat de gitarist “continu naar de zijkant staarde”, stegen ze tijdens een herkansing in de herrezen Worm in Rotterdam boven alle kritiek uit. Dirge is overigens nog altijd gratis te downloaden via de site van Earache.
1. Dirty Beaches – Badlands (Zoo Music)
Badlands is een schoolvoorbeeld hoe haat zomaar kan omslaan naar brandende liefde. Ik moest eerst helemaal niets weten van die nep-Alan Vega en z’n stomme loopjes. Een paar weken later tijdens de herkansing zweefde al mijn bezwaren het open raam uit, of eigenlijk: alles wat de afkeer voedde werd precies wat ik er fraai aan vond. Hé, Suicide met ouwe riedeltjes!… Françoise Hardy!… Les Rallizes Dénudés! Eenmaal van de ogenschijnlijke gimmick bekomen, blijven de nummers zelf overeind staan, en dan weet je dat het er een voor de longstay is. De kop en de kont van de plaat zijn duister genoeg om het album in hetzelfde universum als Blue Velvet te plaatsen, en vooral de laatste twee abstracte nummers, meer in lijn met zijn vroege releases als Dirty Beaches, geven kennis van een naargeestig doodlopende straat, ver verwijderd van de naïeve hartstocht en ludduvudde die de meeste nummers projecteren. De beste man is dit jaar meermaals in ‘ t land geweest, maar het is me tot nu toe telkens gelukt om hem te missen, maar goed, daar heeft de lieve heer 2012 voor uitgevonden.
Ook de moeite waard in 2011: Girlseeker – 1-800 GREED, White Eye of Winter Watching compilatie, Niggas With Guitars – Ethnic Frenzy, The Men – Leave Home