Het wordt vanzelf kouder, aldus wetenschapper en weerman Trump. Wij negeren dit weer en hebben in de brandende zon gewerkt aan onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: AMMAR 808, Emika, Gazpacho, Less Bells en L7.
Jan Willem
Ammar 808 – Global Control / Invisible Invasion (cd, Glitterbeat / Xango Music Distribution)
In 2018 is het debuut Maghreb United verschenen van de groep AMMAR 808. Of groep, het is vooral het geesteskind en alias van de Tunesische producer en muzikant Sofyann Ben Youssef. Zijn album gaat niet over een voetbalclub, maar probeert hierop de zin van wat is geweest te verbinden met wat zal zijn; zonder verleden geen toekomst en het verleden omvat weer al het culturele erfgoed. Daarbij verdiept hij zich in de muziekgeschiedenis van Maghreb, een gebied dat de landen Marokko, Tunesië, Algerije, Mauretanië en Libië omvat, maar koppelt dat samen met allerlei muzikanten uit het gebied aan moderne elementen. Het is zo anders dat ik het wereldmuziek 2.0 heb genoemd. De in Brussel gevestigde Sofyann Ben Youssef (elektronica) presenteert het nieuwe album Global Control / Invisible Invasion, een titel die helemaal past bij deze tijd. De muziek is gebaseerd op de hindoeïstische mythologie en de Carnatische muziek. Dit heeft hij als bagage overgehouden aan zijn reis naar de Tamil Nadu-regio in Zuid-India. Het voert hem ver van zijn geboortegrond in Maghreb. Daarnaast heeft hij de lockdown aangegrepen om na te denken over de wereld en onze plaats daarin, over het lot en de vrije wil. Als een bruistablet in een glas water is het ook bij hem in zijn hoofd gaan kolken, wat een onnavolgbare cocktail heeft opgeleverd van Indiase muziek, tribal, raï, elektronische muziek, trance en Afrikaanse elementen. Dat doet hij met tien gastmuzikanten op zang, kanjira (Indiase tamboerijn), tavil (ton-vormige drum uit ede Tamil Nadu-regio), nadaswaram (dubbelriet blaasinstrument uit Zuid-India), fluit, gitaar, vina (Indiase luit), mridangam (Indiase tweekoppig trommel) en overige percussie-instrumenten. Uit dit uitgebreide instrumentarium valt op te maken dat er behoorlijk wat ritmische werk aan te pas komt. Dat gaat van mysterieuze en haast sjamanistische tot opzwepende muziek, waarbij traditionele zang maar ook rap de revue passeren. Dat alles voorziet Youssef van zijn wonderlijke elektronische saus. Hierbij heb je wel herkenningspunten als Sheila Chandra, Musafir, TootArd, Tamikrest, Brian Eno & David Byrne en Bargou 08, maar die dekken de lading van dit grillig variërende, sensationele en bovenal eigenzinnige geheel nooit echt. AMMAR 808 weet ook buiten bekend terrein wereldmuziek 2.0 te produceren, zoals alleen hij dit kan: knap, verbindend en van een meeslepende pracht en zeggingskracht.
Emika – Klavírní Temná (cd, Emika Records)
Ema Jolly is een Britse klassiek getrainde pianiste, componist, producer, zangeres en DJ, die haar muziek als Emika naar buiten brengt. De grotendeels in Tsjechië opgegroeide en tegenwoordig in Berlijn woonachtige artiest zoekt doorgaans vooral het experiment op, waarbij klassieke elementen afwisselend hand in hand gaan met dubstep, trip hop, IDM, elektronische en abstracte muziek. In 2015 brengt ze met Klavírní een heerlijk, meer klassiek getint pianogestuurd album uit, waarbij haar latere sound design studie even helemaal loslaat. Ze schittert hier op meer klassieke en instrumentale wijze. Hoewel ik het laatste decennium aardig begin te lijden aan pianomoeheid, weet zij een intiem, melancholisch en dikwijls zeer ontroerend geluid aan de dag te leggen, die wel wat toevoegt in het overvolle toetsenlandschap. Vijf jaar later komt er een vervolg met Klavírní Temná, hetgeen Tsjechisch is voor “donkere piano”. Hierop serveert ze 14 nieuwe pianotracks, die wederom allen instrumentaal zijn. Net als op de vorige voegt ze op subtiele wijze elektronische elementen en effecten toe, die haar pianomuziek zo nu en dan richting ambient doen koersen. In alles weet ze zoveel gevoel te leggen, dat het je niet onberoerd kan laten. Dit is zeker niet het zoveelste moderne pianoalbum geworden, maar één met diepgang en een natuurlijke schoonheid. Ik denk dat liefhebbers van onder meer Ludovico Einaudi, Harold Budd, Erik Satie, Nils Frahm en Craig Armstrong hiervan zullen smullen, al durf ik te stellen dat Emika een unieke parel in dit alles is.
Gazpacho – Fireworker (cd, Kscope / Bertus)
Al bijna 20 weet het Noorse Gazpacho een geheel eigen plek in te nemen in de prog- en art-rock. Dat komt mede door hun uiterst atmosferische benadering. Doorgaans gaat dit thematisch gepaard met grote filosofische dilemma’s en literaire uitdagingen. Dat is ook niet anders op hun nieuwe, elfde album Fireworker. Jan Henrik Ohme (zang), Thomas Andersen (keyboards), Jon-Arne Vilbo (gitaar), Mikael Krømer (viool, gitaar), Robert Johansen (drums, percussie) en Kristian Torp (bas) serveren hier slechts 5 nummers, maar die duren bij elkaar wel ruim 50 minuten. Ze openen met het bijna 20 minuten nummer of beter gezegd luisteravontuur “Space Cowboy”. Je krijgt daarbij hun vertrouwde geluid, maar daar voegen ze her en der Carl Orff-schtige koorzang, ruimtelijke uitstapjes, orkestraties en nog veel meer aan toe. Het omvat een breed scala aan emoties, die je veel brengt. En dan volgen er nog eens 4 tracks, die soms wat rustiger uitpakken, maar ook grootse uithalen kennen. Tevens weten ze qua instrumentale inkleuring ze goed te variëren. Denk bij dit alles aan een steeds wisselende mix van The Pineappel Thief, Porcupine Tree, Lunatic Soul, Marillion, Radiohead, Anathema en Motorpsycho. Gazpacho weet zichzelf op epische wijze te overtreffen met dit majestueuze album.
Less Bells – Mourning Jewelry (cd, Kranky / Konkurrent)
Less Bells is een relatief nieuw project van Julie Carpenter, die twee jaar geleden debuteerde met de cd Solifuge, een waar droomdebuut, op het prestigieuze Kranky, dat naast 4AD door de tijd heen één van mijn favoriete labels blijft. Carpenter creëert haar muziek doorgaans met allerhande instrumenten om er een mix aan stijlen mee naar buiten te brengen. Dat is eveneens het geval op haar nieuwe cd Mourning Jewelry, waarbij de titel en tevens thematiek op de cd is afgeleid van een keten van decoratieve objecten om rouw te duiden. Ze schept haar creaties met viool, cello, (elektrische) piano, gitaar, banjo en diverse synthesizers plus hetgeen haar gasten en Dain Luscombe ((steel)gitaar, synthesizers, muziekdoos, bekkens), Leah Harmon (zang) en Ryan Seaton (zang) brengen. Daarmee brengt ze 7 spookachtige tracks, die klinken als Americana omgesmolten tot een brij van neoklassiek, ambient, drones en elektronische experimenten. Het droefgeestige en desolate geheel grijpt al helemaal bij de strot als de etherische koorzang erdoor wordt gemengd. Je moet denken aan iets dat het midden houdt tussen Grouper, Stars Of The Lid, One Second Old, Hildur Guðnadóttir, Birds Of Passage, Christina Vantzou, Hior Chronik en Chihei Hatakeyama. Een buitengemeen betoverende beauty!
L7 – Smell The Magic (cd, Sub Pop / Konkurrent)
Ze hadden wel het haar maar niet de metal, een punkattitude maar maakten geen punk, de hardcore en hardrock looks maar waren veel grilliger en ga zo maar door. Het in 1985 opgerichte L7 paste in geen enkel hokje en toch hadden met veel een gemene deler. In LA had je midden jaren 80 van alles en nog wat, maar L7 viel er gewoon een beetje buiten. Ook grunge, noise en alternatieve rock hadden ze in hun energieke sound geïncorporeerd. Feministische rock is misschien wel hetgeen de lading het beste dekt. Na hun gelijknamige debuut uit 1988 volgt in 1990 de mini Smell The Magic, die hoge ogen gooide destijds. Dat je een klassieker opnieuw uitbrengt is helemaal prima, maar men hoeft daar toch niet altijd bij te vermelden hoeveel jaar dat geleden is? Kuch, 30 jaar geleden dus. De groep bestaat dan inmiddels uit Jennifer Finch (bas, zang), Suzi Gardner (gitaar, zang), Dee Pinkas (drums) en Donita Sparks (gitaar, zang). Oorspronkelijk wordt het album uitgebracht met 6 tracks, al is er een jaar later al een versie met 9 tracks verschenen. Deze vind je nu ook allemaal terug op deze heruitgave, die in een fris jasje is gestoken. Mocht je ze niet kennen, dan moet je denken aan Babes In Toyland, 7 Year Bitch, Bikini Kill, Hole en Lunachicks meets Wipers en Mudhoney, zoiets. Smerig goed! De groep, die in 2000 is ontbonden en in 2015 weer bij elkaar is gekomen, heeft wel meer fraais uitgebracht en doet er nog steeds toe, maar in die beginperiode hebben ze gewoon, op mij althans, de meeste indruk gemaakt.