[cd, Valeot Records]
[cd, Crónica]
Ik heb eerder al geroepen dat je het Oostenrijkse label Valeot in de smiezen moet houden, hetgeen na sterke releases van onder meer Kutin, Werner Kitzmüller, Attilio Novelino, Tupolev, Port-Royal en Slon enkel onderstreept wordt. Labelbaas, muzikant en bandleider Alexandr Vatagin speelt een hoofdrol in het geheel en heeft naast werk onder zijn eigen naam ook releases uitgebracht met Port-Royal, P.W.E, Dirac, Slon, Und Morgen, Der Asphalt, Tupolev en Quarz. Misschien kan ik beter roepen dat je alles rondom Vatagin in de gaten moet houden, want deze van origine Oekraïense muzikant brengt telkens spraakmakende albums uit. Hij heeft onder zijn eigen naam al de twee albums Valeot (2006) en Shards (2009) uitgebracht.
Alexandr Vatagin komt op het moment dat zijn label 5 jaar bestaat met zijn derde solowerk Serza op de proppen. Het album bevat materiaal dat hij van 2007 tot 2012 geschreven heeft. Zoals altijd werkt deze multi-instrumentalist met de laptop, toetsen, cello en (contra)bas. Hiermee weet hij een organisch geheel te scheppen dat zowel abstract als wezenlijk is. De spanning die hij met zijn minimale creaties weet te op te bouwen is van een uitzonderlijke klasse. De ene keer wandel je door innovatieve klanklandschappen vol flarden van jazz, glitch, post-rock en experimentele muziek en op andere momenten kan je jezelf laven aan wonderschone neoklassiek, minimal music en ambient of een wonderlijke mix van dit alles. Hij krijgt hulp op elektronica, gitaar, drums en piano van onder meer Martin Siewert (Heaven And, The Year Of, Trapist), Hideki Umezawa (Pawn), Peter Holy (Und Morgen, Der Asphalt, Tupolev) en eenmaal het voltallige Port-Royal. Elektronische geluiden afgewisseld met akoestische zetten een suggestieve maar onzekere koers uit, die je wel weten te grijpen en leiden. Dit komt met name door de nachtelijke, melancholische atmosfeer die als een rode draad door het geheel loopt. De muziek houdt het midden tussen Tape, Talk Talk, Orla Wren, The Remote Viewer, The Boats, Fennesz, Mitchell Akiyama, Rachel’s, Dean Roberts en Colleen, maar weet door het eigenzinnige instrumentgebruik een totaal eigen identiteit te verwerven. Hij beheerst ook de kunst van het weglaten, waardoor je als luisteraar ook voor een groot deel aangewezen bent op je eigen verbeeldingskracht. Door dit alles blijft het boeiend tot de laatste seconde. Minimale middelen de leiden tot een maximaal effect, ook al duurt het allemaal net meer dan een half uur. Caleidoscopische kleinood!
Hiernaast verschijnt er ook de cd Five Years On Cold Asphalt (alweer 5 jaar) van zijn project Quarz, dat in 2006 gestart is. Vatagin draagt zorg voor het concept, de coördinatie, elektronica, synthesizers en samples. Aan zijn zijde bevinden zich tegenwoordig Nicolas Bernier met elektronica en samples, Stefan Németh (Lokai, Radian) op de synthesizer, Alexander Schubert (Sinebag) met elektronica en samples en wederom Martin Siewert op gitaren, elektronica en CX3. Daarbij hebben ze drummer Bernhard Breuer (Der Böse Zustand, Fugu & The Cosmic Mumu) en David Schweighart (Tupolev) met veldopnames te gast. Ze creëren hier één lange track van ruim 34 minuten, die vooral klinkt als een langgerekte improvisatie. Wel een heel spannende. Langzaam vlechten ze namelijk allerlei herkenbare en ondefinieerbare geluiden door elkaar en bewegen en veranderen ze hetgeen ze fabriceren steeds op bedachtzame wijze. Als sluipschutters bouwen ze heel langzaam naar de climax toe. Het geluid zwelt naar het einde namelijk aan en gaat op zo’n 4 minuten voor het einde vrij onverwacht over in noisy elektronica met stevig, bombastisch drumwerk. Hierbij zijn ze na hun abstracte begin vol experimenten, glitch en musique concrète langzaam geëvolueerd naar een meer concreet geluid vol post-rock en angstaanjagend piepende elektronica. Ze brengen een bloedstollende thriller, waarbij je tot het laatste geluid gebiologeerd blijft. Een subliem album! Je wordt er alleen maar nieuwsgieriger van wat Vatagin nog meer in petto heeft voor de toekomst.
door Jan Willem Broek