[cd, 2062/Konkurrent]
Er zijn van die artiesten die in de grote massa een verschil weten te maken, zelfs als de genres al bestaan. In de schemerzone tussen minimal music, ambient, neoklassiek en drones is dat al jaren de tegenwoordig in Los Angeles gevestigde artiest William Basinski. Hoewel zijn naam de laatste paar jaren meer bekendheid geniet, is hij al zo’n 30 jaar bezig met muziek maken. Hij is van origine een klassiek geschoolde klarinettist en is tevens opgeleid als jazzsaxofonist en componist. Vanaf 1998 verschijnen zijn eerste releases, meer dan eens op zijn eigen label 2062. Hij begint ondanks zijn opleiding met experimentele elektronica, die hij per album weet te finetunen en uit te breiden naar meer neoklassieke en ambientachtige muziek. Solo wordt hij het bekendst met zijn Disintegration Loops, die in diverse delen verschijnen en waarop hij met tapeloops en spookachtige soundscapes toonaangevende muziek creëert. Daarnaast duikt zijn naam op bij artiesten en bands als Diamanda Galás, Rasputina, The Murmurs en zijn eigen improvisatieband Life On Mars. Ook heeft hij niet lang geleden samen met Antony de muziek gemaakt bij de opera The Life And Death Of Marina Abramovic van Robert Wilson. Hij is van vele markten thuis en is een soort experimentele variant op Brian Eno, ze schelen ook maar 10 jaar in leeftijd. Basinski schept werken die van een parallel, onmetelijk en wonderschoon universum afkomstig lijken.
Op zijn nieuwste cd Nocturnes, die 4 jaar na zijn laatste verschijnt, is dat niet anders. Deze bestaat uit 2 langgerekte composities. De eerste, gelijknamige compositie duurt maar liefst 41,5 minuut. Het werk stamt al uit de periode 1979-1980 en ziet nu bewerkt het licht. Het bestaat uit prefab pianostukken die hij omwikkelt met elektronica en loops. Op uiterst subtiele wijze, alsof hij werkt met microbeitels, nagelvijltjes en fijn schuurpapier, schaaft hij aan zijn muziek. Hierdoor evolueert deze langzaam naar een nieuwe vorm. Basinski weet je als luisteraar, zeker als je de koptelefoon opzet, in vervoering te brengen en een hypnotiserende staat te bewerkstelligen. De dagelijkse realiteit lijkt daarbij compleet verdwenen en heeft plaats gemaakt voor een bezinnende, verstilde droomwereld vol duistere pracht. Op het moment dat de tweede track “The Trail Of Tears” begint kom je even bij zinnen, omdat het geluid indringender en anders wordt. Dit is materiaal uit 2009 dat hij deels ook heeft gebruikt in de eerder genoemde opera van Robert Wilson. Met tapeloops en delay weet hij hier een dreigend, spannend neoklassiek geheel neer te zetten vol ambient, drones, experimenten en minimal music. Het geeft een soort “shock and awe”-gevoel, dat wil zeggen dat de eerste emotionele tik behoorlijk aankomt en daarna sta je met de mond open je te verheerlijken aan deze pure zinderende pracht. Basinski weet je 28 minuten lang in de houdgreep te nemen met transcenderende muziek. Hoewel elke vergelijking bij een artiest als deze spaak gaat, moet je een transgalactische theekrans van Labradford, Brian Eno, Fennesz, Stars Of The Lid en Celer voor ogen houden. Vervolgens moet je alles gewoon vergeten en je gewillig laten meevoeren op deze tranenstroom vol overrompelende schoonheid en nachtelijke atmosferen. Naar het einde toe wordt de muziek overigens steeds spannender en grilliger. William Basinski is en blijft heer en meester in zijn eigen geschapen muzikale universum. Groots!
door Jan Willem Broek