[cd, Staubgold/Konkurrent]
Wie van het betere experimentele werk houdt, heeft de naam van de in Lissabon geboren muzikant, componist, producer en videokunstenaar Rafael Toral vermoedelijk wel eens voorbij zien komen. Deze timmert al ruim 20 jaar aan de weg en niet bepaald een weg die gemakkelijk te bewandelen is. Hij experimenteert meestal met gitaar en elektronica en maakt daarmee hybrides van ambient, avant-garde, rock, improvisaties en IDM. Hij heeft gespeeld in de bands No Noise Reduction en MIMEO en samengewerkt met artiesten als Sei Miguel, Phill Niblock, Rhys Chatham, John Zorn, Thurston Moore, Dean Roberts, Christian Fennesz, Alvin Lucier, Evan Parker, David Toop en Jim O'Rourke. Hij heeft een indrukwekkende discografie, die hijzelf duidt als pre-Space Program en de rest. In 2004 start hij namelijk met zijn ambitieuze Space programma, waarmee hij de avant-garde gaat vernieuwen. Dat doet hij met jazzmuziek, waar hij naar eigen zeggen het meest van kan leren. Hij heeft nieuwe muziek willen maken die jazz noch elektronische muziek is en toch allebei ook weer wel. Hij creëert daar een tijdloos universum mee, dat op prachtige wijze weet te intrigeren. Het eindresultaat is in feite genreloos met hoofdzakelijk elektronische klanken vol free jazz, die de opvattingen en luisterervaringen over elektronische muziek van nieuwe inzichten voorziet. Het levert al de cd’s Space en Space Solo op. Zo inventief hij met de muziek is, zo simpel is hij met de cd-titels, want nu verschijnt de derde in de serie met de titel Space Elements Vol. I. Hierop vervolgt hij zijn eerder genoemde ruimtelijke weg. Hij werkt hij samen met Rute Praça (cello), Margarida Garcia (elektronische contrabas), César Burago (percussie), Sei Miguel (trompet) en David Toop (fluit). Net als op zijn vorige werken schept hij creaties die niet voldoen aan de standaard regels van de muziek. In feite staan alle instrumenten en elektronica in dienst van de ruimte. Composities die niet draaien om de muziek, maar om de ruimtes die het omkadert. De muziek vormt als het ware de raten van een bijenkorf, waarbij de ontstane ruimtes een eigen leven gaan leiden. Zo krijg je het unieke universum waar massa en tijd geen rol spelen, maar waarbij ze slechts houvast bieden om die ruimtes te bevatten. Klinkt wellicht ingewikkeld en ik moet zeggen dat is het ook. Maar eenmaal beseffende waar je naar aan het luisteren bent, creëert het een prachtig nieuwe werkelijkheid die je een droomwereld laten binnenstappen. Het is meer een ervaring dan een luisterplaat. Onbeschrijflijk knap!
Luister Online:
Space Elements Vol. 1
door Jan Willem Broek