Lee Chang-dong maakt het cirkeltje graag rond. Peppermint Candy, Lee’s meesterlijke film uit 1999, begint en eindigt met een man die op een reünie langs de oevers van een rivier op een brug klimt en daar een trein op zich af laat denderen. De film ertussenin vertelt het verhaal van deze man. Ook Poetry begint en eindigt langs de oevers van een rivier. Daar spoelt in de eerste scène een lijk aan. In de laatste scene zien we alleen de rivier. De film ertussenin vertelt het verhaal van Mija, Alzheimer-patiënt die sterke behoefte krijgt aan een hobby.
Afgezien van de weinig rooskleurige medische diagnose, is er nog een reden voor Mija om zich te storten op een cursus poëzie. Het aangespoelde lijk uit de eerste scène blijkt een scholiere die na aanhoudende seksuele intimidaties zelfmoord gepleegd heeft. Mija verzorgt de opvoeding van haar kleinkind en deze lamlendige tiener is één van de daders. De eerste gedachte die bij dit verhaalgegeven opkomt is “Dat wordt een draak”. En dat gevoel weet Lee niet helemaal te bezweren. Weer niet.
Lee heeft evident genoeg talent om de echt opzichtige drakerigheid buiten de deur te houden. In tegenstelling tot Dead poets society (om meteen maar de meest lachwekkende film over poëzie ooit van stal te halen) accepteer je bijvoorbeeld het weinig diepzinnige bloemschik-niveau waarmee over poëzie wordt gesproken. De mensen in de cursus zijn echte mensen, op zoek naar echte zingeving. De poëzie is secundair. Dat had net zo goed bloemschikken kunnen zijn. Misschien had het bloemschikken móeten zijn. Want de keuze voor poëzie ligt er wel erg dik bovenop. Deze mensen hunkeren ernaar de schoonheid van het leven te zien, door alle dagelijkse misère heen.
Poëzie is – wederom – een metafoor voor het leven omarmen, voor het leven nemen zoals het is. Alle cursisten krijgen de opdracht om uiteindelijk één gedicht te produceren. Dat blijkt een onmogelijke opdracht. De cursisten zijn namelijk en masse geblokkeerd. Gevraagd naar het mooiste moment van hun leven, vertellen ze steevast over een moment dat nu voorbij is en herinnering is geworden. Er is één cursist die er uiteindelijk in slaagt een gedicht te schrijven. Inderdaad Mija, die we al de hele film zo vet in beeld naar appels en bomen hebben zien staren, dat voorbijgangers er haar vragen over gaan stellen. Dat het Mija wel lukt ligt in het feit dat Mija, zoals we in de rest van de film te zien krijgen, bereid is keuzes te maken en zich daarmee te verzoenen.
Naast het feit dat de film teveel een langgerekte, en eigenlijk nogal platte metafoor is, overspeelt Lee zijn hand in verhalend opzicht. Dat gebeurde ook in zijn vorige film, Secret sunshine. Die handelde over een vrouw die zich op religie stort, nadat ze man en kind verloren heeft. Het is teveel bij elkaar bedacht drama, dat vervolgens op een te opzichtige melodramatische manier wordt uitgewerkt. Zo werkt Mija ook nog eens in de thuiszorg, bij een gehandicapte man die ook zo zijn behoeftes heeft. En ja hoor, Mija is de kwaaiste niet. Breng maar mooi gedragen in beeld.
Lee wil schrijnende, emotioneel indringende films maken die de grote emoties niet uit de weg gaan, maar belandt een beetje tussen de wal en het schip. Hij is te expliciet voor arthouse en ontbeert het talent om de grote emoties te vertalen op een manier die mij imponeert. Ik denk dat Poetry enorm zou opknappen als je een gedegen Amerikaanse melodramatist achter de knoppen zet. Dat ik dat nog eens zou zeggen over een Zuid-Koreaanse film.
olafk