NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Spindle – #weerbaar (cd, Spindle)
Spindle – Het Spinsel (digitaal, Spindle)
Spindle – Scheepsrecht (digitaal, Spindle)
Spindle – Side Quests (digitaal, Spindle)
Spindle – A Valley Full Of Bubbles (digitaal, Spindle)
Spindle – October (digitaal, Spindle)
Spindle – Neon Chameleon (digitaal, Spindle)
Mijn geboorteplaats Breda heeft een behoorlijk subjectivistisch tintje met onder meer Multi-Panel (Ludo) en Spindle, het project van laatbloeier André Kuijpers. Voorheen via onze website, maar ook daarbuiten kan je hem betrappen op een uitstekende muzieksmaak, waarbij de vrouwelijke artiesten bepaald niet in de minderheid zijn. Hij beschikt over een uiterst melancholische ziel en dat is ook wat ik zelf altijd erg mooi vind in de muziek; ook de zijne. Eerder heb ik in deze categorie al de albums MicroExpressions (2019) en PhenoMenalism (2020) besproken. Beide echt steengoede albums, die lekker in de jaren 80 en 90 roeren. Hij mixt synthpop, wave, electro, avant-pop, ambient, alternatieve rock, spacerock en samples tot een heerlijk caleidoscopisch en pakkend geheel. Dat ik daarbij referenties noem als R.E.M., Faultline, New Order, VNV Nation, O.M.D., Pixies, The God Machine en Piano Magic is echt niet uit de lucht gegrepen. En dat allemaal in eigen beheer. Wat ook een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten is met de 24 minuten durende digitale track “OverSaturation” (2019), waar hij openhartig zingt over zijn bipolaire stoornis, aangevuld met samples van TED talks van Laura Bain, die de ernst van deze stoornis uitlegt. Een moedig en ook nuttig initiatief, want het is een ziekte die nogal eens verkeerd wordt gediagnosticeerd en soms leidt tot overmedicatie. Dus hoe meer aandacht, hoe beter! De dag van de bipolaire stoornis (World Bipolar Day) is 30 maart, de geboortedag van Vincent Van Gogh, waar achteraf gedacht wordt dat hij hieraan leed. Het staat de creativiteit niet in de weg, maar maakt het de artiest bepaald niet makkelijk.
Hierna breekt de corona tijd aan en heb ik eerlijk gezegd niet doorgehad dat er nieuw materiaal was verschenen. André kreeg naar eigen zeggen ook weinig feedback, maar geeft misschien zelf al de reden aan: zelf koopt hij het liefst ook fysieke exemplaren. Ik vind digitale leuk om te bepalen of ik iets koop of niet, maar als medium heb ik er verder niks mee. Ik pak liever een cd uit de kast en zelfs daar kom ik niet vaak aan toe. Enfin, wat zijn cd #weerbaar (2021) betreft had ik natuurlijk geen excuus. Het is zijn eerste Nederlandstalige album en dat is wel even schakelen. Ook omdat hij zingend in het Nederlands niet meer klinkt als een combinatie van Michael Stipe, Glen Johnson en Mark Hollis, maar als een heuse Brabander; met een prachtige stem nog altijd, laat dat duidelijk wezen. Al snel merk ik dat die nieuwe weg, met nog altijd een uiterst melancholische inslag heel erg mooi is en ik met enige regelmaat bergen kippenvel krijg. Hij brengt singer-songwritermuziek, die nog wel schuurt tegen zijn vorige muziek, maar ook dikwijls meer de folk en crooner kant opgaat. De 10 songs die hij hier in bijna 50 minuten voorbij laat komen zijn van een oprechte, indringende pracht. Neem alleen die hartverscheurende tracks “#fluisterzacht” en “#zorgeloos” al. Daarnaast staat er ook een fraaie Tom Pintens cover op. Al met al is dit een album dat gehoord mag worden.
Het schrijven van muziek ten tijde van de lockdown gaat daarna stug door en is het digitale album Het Spinsel (2021) al snel een feit, die ik op een fraai gebrand schijfje heb mogen ontvangen, net als de hierna volgende albums. Ook deze is in het Nederlands, maar sluit qua muziek iets meer aan bij zijn eerste twee werken. Kuijpers laveert hier heerlijk door de diverse genoemde stijlen, al vind ik dat een groep als Dntel hierbij ook nog wel genoemd mag worden. Net als op zijn vorige werken heb je het idee dat er een volledige band aanwezig is, maar het komt allemaal uit de koker van Kuijpers. Hij klinkt hier soms ook als Doe Maar die richting de shoegaze opschuift. Het is zowel vertrouwd als nieuw en dat maakt dit weer erg genietbaar. Het zijn ook de ontwapende teksten recht uit het hart, die je weten te raken. In ruim drie kwartier passeren er 11 sterke tracks. Het album sluit af met het bijna 9 minuten durende “Weer Bericht”, dat met een mix van synthpop en post-rock op indrukwekkende wijze dit fraaie album afsluit.
Ik ben, ondanks dat het nooit ver van de waarheid af zit, niet per se voor tegeltjeswaarheden of clichés, maar als je drie albums achter elkaar in het Nederlands uitbrengt, mag je best spreken van driemaal is scheepsrecht. En zo is ook Scheepsrecht, met nog eens 13 tracks van samen bijna 50 minuten lang, een feit in 2021. De Nederlandse teksten zijn voor Nederlanders meer confronterend en maken de muziek ook persoonlijker. Het laat gewoon een andere, mooie kant van André horen. Qua muziek ligt dit album wel in het verlengde van de vorige twee, al bevat dit album ook weer wat hardere muziek plus muziek die een lang gekoesterde wens van André in vervulling laat gaan: soundtracks maken. Deze nummers dragen de titel “Soundtrack Zonder Film” (1 t/m 5), die instrumentaal zijn en tot de verbeelding weten te spreken. Toch passen ze ook goed bij de rest van de tracks, mede door de zelfde melancholie die erin besloten ligt. Veel belangrijker is dat het hier weer een set prachtnummers op heeft geleverd. Een schitterende slotstuk van dit indrukwekkende drieluik.
Inmiddels zijn we in 2022 aangekomen en is er ook een album ontstaan uit nummers, die buiten de boot vielen door de jaren heen. Dat heeft Side Quests opgeleverd. Hierop is André ook weer terug naar het Engels gegaan. Zijn zang klinkt daardoor meteen weer anders, zoals op zijn albums voor al de hierboven besproken zijn. In 11 songs van samen ruim 50 minuten, klinkt hij weer meer zoals zijn eerste twee albums. Het zijn dan ook echt geen kliekjes maar volwaardige songs, die wonderwel bij elkaar passen. Hij koerst hier wat meer richting de alternatieve rock, wave en jangle pop, voorzien van zijn fijne melancholische zang. En met resultaat. Luister alleen maar eens naar prachtsongs als “Simply”, “Not Ready Yet” en “New Horizons”. Bij die laatste krijgt hij eenmaal vocale hulp van Sylvana Wirken. Ook heel mooi is de ruim 10 minuten durende “Hiding In Plain Sight”, die op een donkere ambient-achtige wijze dit prachtige album schitterend afsluit, waarbij ik zowel aan Piano Magic als Joy Division (“The Eternal”) moet denken.
Hierna, ook in 2022, is het volgende Engelstalige album A Valley Full Of Bubbles uitgebracht. André heeft er net als op zijn eerste twee album een bepaald thema als uitgangspunt gebruikt; in dit geval het eigenaardige wereldje van Silicon Valley. Als je er eenmaal een keer geweest bent, snap je het ietwat bevreemdende karakter in de nieuwe 10 nummers ook wel. Hij gebruikt iets meer elektronica, noise en wat progrock invloeden om zijn nummers luister bij te zetten. Voor de rest houdt hij het toch ook weer dicht bij zichzelf. De nummers zijn ook wat korter en puntiger dan normaal. Het is knap als je dit allemaal achter elkaar luistert hoe verschillend en toch herkenbaar Spindle blijft. Iedere keer weet hij net een nieuwe invalshoek te vinden of net een andere muzikale ader aan te boren. En ik meen het als ik zeg dat hij met gemak een broertje van R.E.M. kan zijn, al hoor je in alle muziek een breed en smaakvol spectrum aan invloeden terug. Maar welke muziek hij ook naar buiten brengt, het draagt allemaal duidelijk zijn weemoedige watermerk. André besluit het album met het instrumentale, piano gestuurde “Trico”, dat me enigszins aan Dustin O’Halloran, Poppy Ackroyd Gnac plus gitaren doet denken. Hij kreeg van zijn lief een digitale piano cadeau en dat leverde meteen een bron aan inspiratie op en zou een voorbode voor nieuw werk zijn. Laat ik eerst afsluiten met de conclusie dat ook dit album met vele hoogtepunten zeer geslaagd is.
Enfin, in oktober datzelfde jaar is hij helemaal los gegaan op zijn nieuwe speeltje en daar kwam het album October -maar dat is logisch- uit voort. Hij heeft op meer improvisatorische wijze 9 instrumentale tracks bereid van bij elkaar bijna drie kwartier. De nummers hebben allemaal een dag in oktober als titel (tussen de 15de tot en met de 25ste), vermoedelijk de data waarop ze zijn opgenomen. Naast eerder genoemde pianohelden, noemt hij zelf nog Geoff Barrow (Portishead, Beak>) en Ben Salisbury, die zulke tot de verbeelding sprekende soundtracks hebben gemaakt, als invloeden. Dat valt ook wel te begrijpen als je de muziek hoort, die weliswaar rust op de pianoklanken maar met de nodige elektronica en samples ook echt iets filmisch en ambient-achtigs meekrijgt. Dit is echt een compleet andere wending in het Spindle oeuvre, maar wel één die weer doordrenkt is van de heerlijke droefgeestigheid. Harold Budd moet ik ook wel aan denken en als het geluid erg minimaal wordt ook Erik Satie. Het moge duidelijk zijn dat Spindle niet voor één gat te vangen is. Daarbij is dit alles gewoonweg van een contemplatieve pracht.
Dan is de finish er, die nog altijd in het vorige jaar ligt, met het album Neon Chameleon. Hierop nog eens 9 nieuwe nummers van bijna drie kwartier samen; het kan niet op. Het album opent met het prachtig stemmige “Leather Jacket” dat bestaat uit een soort jazzy Americana. Dat in combinatie met de herfstige zang maakt dat de muziek je meteen bij de lurven weet te grijpen. Daarna komen er ook wel wat psychedelische en synthpop elementen bij. Er zit ook een zekere gedrevenheid achter die je doorgaans eerder van een Dave Eugene Edwards verwacht. En eerder stipte ik het ook al: het gaat echt niet vanzelf. Zoals André aangeeft knippert hij als een kameleon van opvallende, uitbundige kleuren naar een duistere schutkleur en gaat de creatieve kraan dicht. Überhaupt nog los van de grote hoeveelheid muziek die hij heeft gemaakt afgelopen jaren, maakt dit het extra indrukwekkend. Muzikaal gezien is het ook allemaal kwalitatief hoogwaardig materiaal. Zo brengt hij hier weer veel sterke songs, waaronder ook mooie covers van het Deense Choir Of Young Believers en het Zweedse I Break Horses (zoals ik zei zit het zijn muzieksmaak altijd wel snor). Het is voor nu even het laatste van maar liefst 7 albums, maar het is een gevarieerde en geweldige luistertrip geweest. Hulde!
Tussendoor brengt hij overigens ook nog allemaal coveralbums met de titel I Got This Covered uit, waar nu al 8 delen van zijn verschenen. Het zou mooi zijn als je zijn werk steunt of in elk geval beluistert. En wellicht kan je overwegen om ook deze mooie stichting te steunen, waar je ook veel info kan vinden over de bipolaire stoornis.
Veel luisterplezier: