NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Reinier van Houdt, Lucio Tasca, Jasna Veličković & Hansko Visser – Asvogel in Orgelpark (Kemenymadar I-IV) (cd, Esc.rec.)
Als er op muzikaal gebied iets bijzonders en avontuurlijks gebeurt in Nederland, dan is het niet gek als daar de naam Hansko Visser opduikt. Zo maakt hij onder meer al jaren onconventionele, grootse muziek met de groep Plan Kruutntoone. Nu heeft hij een biografische partituur in linoprints, gedichten en een brief gecreëerd, geïnspireerd door de overleden Hongaars-Joegoslavische componist en etnisch musicoloog Ernö Király (1919-2007). Hansko heeft getracht diens wereld te vatten in acht linodrukken en gedichten. Deze werden vervolgens gecombineerd met specifieke compositieregels en hulpmiddelen om een complex systeem te vormen voor het creëren van de muziek voor twee of wellicht meerdere albums, waarbij het idee is dat deze steeds door andere componisten geschreven wordt. Een project in beweging.
Ook niet gek is dat één van de meest avontuurlijke pianisten van Nederland, te weten Reinier van Houdt, daar ook bij betrokken is. Deze componist heeft met vele grote namen samengewerkt (Current 93, Francisco López, Alvin Curran, Scanner, Robert Ashley, Charlemagne Palestine, John Cage, Luc Ferrari, Olivier Messiaen, Alvin Lucier) en is de drijvende kracht achter het MAZE ensemble. Verder zijn bij dit nieuwe project de in Nederland woonachtige Servische componiste Jasna Veličković en de Italiaanse componist/gitarist Lucio Tasca (die in Groningen heeft gewoond) betrokken, beide ook met een behoorlijke staat van dienst. Zij hebben elk een eigen versie van het stuk geschreven. Deze vier zijn vervolgens met maar liefst zestien muzikanten uit zeven landen bijeengekomen in het Orgelpark (Amsterdam) om de muziek op te nemen.
Het resultaat is nu te horen op het album Asvogel in Orgelpark (Kemenymadar I-IV), dat de ondertitel “celebrate the life and works of Ernö Király” heeft meegekregen. Het is uitgebracht op het innovatieve Escrec label en ook dat is niet verwonderlijk. Nee het is enige waarover je zal verbazen bij dit alles is de muziek zelf. Deze eerste 4 composities, worden digitaal in 4 en op de cd in 2 stukken gebracht (ook een fractie korter). Die keuze snap ik niet zo goed, maar het bederft geenszins het luisterplezier. De muziek is namelijk een nauwelijks te beschrijven mix van elektroakoestische muziek, musique concrète, modern klassiek en folk, waar de natuur, klankpoëzie en het leven zelf door lijken te zijn verweven. Hoewel de muziek wel een soort voorwaartse beweging maakt, je wordt namelijk meegenomen op een uiterst avontuurlijke reis, bevat de muziek kop noch staart. De geluiden staan ook niet per se naast elkaar, maar communiceren op afstand en soms dichtbij met elkaar en weten zo toch op consistent wijze één vuist te maken; net als een hoop bladeren, die door de wind opgetild worden en één samenhangend en toch los en beweeglijk geheel vormen. Af en toe komt daar ook nog een stem bij. Het is geen eenvoudige materie, maar wel meeslepend, bloedstollend en van een uitzonderlijke klasse. Ik kan Giacinto Scelsi, Erik Satie, Gilles Gobeil, Karlheinz Stockhausen, Palinckx, Igor Stravinsky en Ernö Király of zelfs Belcampo, Lucebert en de natuur ter referentie aanvoeren, maar dat zal hun eigengereide sound nooit helemaal vangen. Horen is geloven en genieten. Inmiddels zijn er nieuwe opdrachten gegeven aan componisten Pietro Caramelli, Stevan Kovačs Tickmayer, Lukas Simonis, Filippo Gillono, Arend Gerds en Eva Maria Houben. Ik ben heel benieuwd hoe dat uit gaat pakken. Er verschijnt later ook nog een boekje met de partituur in linoprints en poëzie. Een alsmaar uitdijend totaalkunstwerk!
dank Jan Willem, vooral voor de plaats die je, jullie bedacht hebben voor je woorden over dit gekke samenwerkingsding, dat verder beweegt: we staan zomaar bij Nieuwe Nederlandse Muziek, met een heleboel mensen van overal! ik ben daar heel blij mee ( en ook stiekum best wel trots…) groet! Hansko