NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Piiptsjilling – In Spoar (cd, Cloudchamber Recordings)
Piiptsjilling is vermoedelijk de meest verstilde supergroep uit Nederland. Hun output is weliswaar groots, maar de muziekstukken of beter gezegd geïmproviseerde klanklandschappen zijn bescheiden en tegelijkertijd mysterieus, poëtisch en uiterst meeslepend. Hoewel de zang dikwijls woordeloos is, weet deze toch op veelzeggende wijze bij te dragen aan de sfeer. Daarnaast brengt de spoken word in het Fries wel woorden, al zal niet iedereen het Fries machtig zijn. Ook dat, weet ik uit ervaring, staat het luistergenot bepaald niet in de weg. Ze zijn al sinds 2008 onderweg met dit bijzondere project, naast hun vele anderen, hetgeen inmiddels 5 prachtalbums heeft opgeleverd.
Ik zal de personele bezetting nog eens onder de aandacht brengen, maar sla deze alinea gerust over als je het al weet of het liever zelf opzoekt. Hoe dan ook bestaat de groep, die allen ook het collectief FEAN delen, uit dichter Jan Kleefstra, die ook terug te vinden is in The Alvaret Ensemble, CMMK, Kleefstra | Bakker | Kleefstra, Ljerke, FEAN en Tjsinlûd. Daarnaast heb je diens broer, gitarist/bassist Romke Kleefstra (tevens effecten), die ook in al de genoemde groepen aanwezig en er tevens Transtilla, Shatterhole en Seascape Painters op na heeft gehouden. Bij zangeres Mariska Baars, die bekend is van haar Soccer Committee, is het met Heathen Prayers en vele samenwerkingen met Rutger Zuydervelt iets overzichtelijker. Tot slot heb je nog elektronicaspecialist Rutger Zuydervelt zelf, die natuurlijk befaamd is door de muziek onder zijn eigen naam maar vooral ook Machinefabriek. Naast de legio samenwerkingsverbanden met artiesten uit de hele wereld, zijn er ook de projecten CMMK, Cloud Ensemble, Shivers, DNMF, Hydra Ensemble en TrillaVelt. Allemaal de moeite waard om eens te checken naast Piiptsjilling natuurlijk.
Het laatste album van Piiptsjilling, Fiif, stamt alweer uit 2017. Gelukkig is dan eindelijk daar nummer seis, die In Spoar heet. En eigenlijk hebben ze niet heel veel aan hun receptuur veranderd. Niet dat je dit album over het vorige kan leggen, want daarvoor verschillen de muzikale texturen en teksten teveel. Het blijft echter wel een kruisbestuiving van Friese poëzie en de spontaan gefabriceerde soundscapes, ditmaal live in een kerk tot stand gekomen. Alleen Mariska kon door een zeldzaam voorkomend falend openbaar vervoer (over spoar gesproken) niet aanwezig zijn, dus zijn haar werkelijk prachtig etherische vocalen er later bij gemixt. Stilte lijkt meer dan ooit een grote rol te spelen in de toch al skeletachtige stukken, die ergens tussen ambient en (donker) fluweelzachte experimenten uitkomen. De muziek laat heel veel aan de verbeeldingskracht van de luisteraar over, maar weet zelf door de vele suggestieve of net niet helemaal te plaatsen geluiden ook tot de verbeelding te spreken. Je komt in een soort surrealistisch vacuüm terecht, waar het op fijne wijze naar adem happen is en waar je gewoonweg naar binnen gezogen wordt. Het levert een intens emotievol prachtalbum op.