NNM is een serie waarin we nieuwe muziek van Nederlandse artiesten bespreken.
Maaike Ouboter – Harnas Van Glas (cd+hardcover boek, Springvloed/ Universal/ Luitngh-Sijthoff)
Projectie en herkenning kunnen dicht bij elkaar liggen….
Er zijn voor mij eigenlijk heel veel redenen om niet naar Maaike Ouboter te luisteren: het zoveelste gitaar- en soms pianomeisje, zang in het Nederlands en een product van het programma “De Beste Singer-Songwriter van Nederland”. In die laatste zitten juryleden, waar ik nauwelijks muziek mee deel. Maar dat wil niet zeggen dat er op emotioneel gebied geen raakvlakken zijn; we blijven mensen. En laat Maaike Ouboter als liedjesmid niet alleen universele emoties aaneen weten te rijgen, maar ook mensen van verschillende muzikale bloedgroepen bijeen weten te brengen en vooral te raken door haar kunst om gemis een podium te geven. Dan is er nog haar zang an sich, die vaak zo netjes, zo gearticuleerd en bijna op het tuttige af is, hetgeen niet lijkt te kloppen met de inhoud; als een verhaal over de dood met een te vrolijke melodie (ik citeer deze recensie zijdelings uit haar eigen werk). Ik ben dan meestal ook van de grove halen, terwijl Maaike van de fijne penseelstreken is. Dat botste eerst een beetje, totdat diezelfde penseelstreken oprechte, diepe gevoelens verbeelden, die ik herken en me tot op het bot weten te raken. En in tijden van grote thema’s, grote en grove woorden is iets kleins en puurs ook fijn als tegenhanger. Ik zou haar stem willen vangen in een potje en los te laten als ik het zelf even moeilijk heb. Ze heeft tot nu toe twee prachtige albums uitgebracht, te weten En Hoe Het Dan Ook Weer Dag Wordt (2015) en Vanaf Nu Is Het Van Jou (2018). Nog een reden dat ik wel naar Maaike Ouboter luister, is omdat ze een eerlijk en dikwijls pijnlijk verhaal te vertellen heeft, dat diepe snaren weet te raken. Ook al is het niet je eigen verhaal.
Als ik al bij iemand op bezoek ging, was het bij mezelf…
Nu is ze terug met haar derde werk, dat eigenlijk een tweeluik is. Ze levert met Harnas Van Glas namelijk niet alleen haar nieuwe album af, maar ook een (hardcover) boek, waarover verderop meer. Op de cd vind je 11 nieuwe nummers, die samen bijna 37 minuten duren. Ze laat op ontwapende wijze weer haar poëtische woordkunsten horen, die ze soms zelf inkleurt met gitaar of piano en elders weer door diverse muzikanten. Ze mag voor de overige inkleuring rekenen op de muzikale inbreng van JP Hoekstra (gitaar, mellotron, dobro, synthesizer, bas, piano, percussie), Bram Hakkens (drums, percussie), Joost van Haaren (bas) en Arjen de Bock (piano, synthesizer, vibrafoon, harmonium). Ze overstemmen echter nooit de zang, nooit het verhaal, maar zorgen voor een zachte landing en een stemmige omlijsting waarin uiterst persoonlijke woorden vloeien. Her en der dragen ook andere tekstschrijvers hun steentje bij.
Schijnen en van heel veraf gezien worden, ook nadat we er niet meer zijn….
Speciale vermelding is er toch wel voor de Armeense Gagik Malkhasyan, die de duduk speelt in het nummer “Neem Me Mee”. Of in elk geval hoe die bij het project betrokken raakte. Maaike hoort een tijd geleden bij een vriendin het nummer “Jenny Wren” van Paul McCartney, waarin plots de duduk te horen is. Dit Armeense blaasinstrument herkent ze weer van de platen van haar vader, die veel volksmuziek verzamelde, ook uit Armenië. Zoals wellicht bekend heeft Maaike haar beide ouders een jaar na elkaar verloren toen ze nog op de middelbare school zat, dus het roept herinneringen op. Het instrument wil ze graag in het hierboven genoemde nummer hebben. Via een oude Armeense vriend van haar vader komt ze bij Gagik terecht. Als ze de opname terugkrijgt en de duduk hoort, heeft ze het idee dat ze een stem in de verte hoort, die antwoordt. Ik vind het ook één van de mooiste liedjes op het album.
Jezelf openstellen zonder dat je overvloeit in anderen en jezelf daarmee kwijtraakt…
Maaike geeft in haar liedjes altijd stukjes van zichzelf prijs, met de deur op een kleine kier. Over het zichzelf terugvinden, wat verdriet met haar heeft gedaan, situaties uit het dagelijkse leven, over hoop, het vinden van liefde en hoe ze een harnas van glas om zich heen heeft of had. Dat harnas biedt nooit echt bescherming, maar zorgt slechts dat de zaken tijdelijk afketsten. Op breekbare wijze zingt ze haar met een fineliner opgetekende verhalen. En hoe kleiner ze de zaken vertelt, des te groter lijkt de impact. Het allermooiste liedje vind ik “Troostliedje”, waar enkel Maaike’s zang en akoestische gitaarspel te horen is; zo klein en kwetsbaar, maar zo indrukwekkend mooi. Haar eerste album was als de herfst en winter, haar tweede een prille lente en hier is de lente in volle gang, maar de herfstgloed zal altijd wel blijven. Maaike heeft een warm nostalgisch prachtalbum afgeleverd.
Misschien wordt verdriet niet per se kleiner na verloop van tijd, maar wordt de ruimte eromheen groter…
De cd is gestoken in een hardcover boek van 120 pagina’s. Hierin vind je verhalen die hebben geleid tot de teksten. Niet alleen de teksten van dit nieuwe album, maar ook oude teksten, want die zijn allemaal verbonden door dezelfde verhalen. Ook niet al haar songteksten komen terug, maar wel die passen bij de verhalen in het boek. Deze gaan over vakanties van vroeger in Italië en ook later alleen met Toni en Graziano als bakens van liefde en rust, het sinaasappelmeisje, fietsvakantie met haar zus, haar wijze oma, de zoektocht naar zichzelf, het dealen met het intense verdriet van het verliezen van haar ouders, maar ook de mooie herinneringen aan hen. Haar vader pianospelend en zingend, de verschillende, door de situatie ingegeven stemmen maar ook zang van haar moeder en de fraaie collectie volksmuziekplaten. Ik vind dat ze letterlijk een boekje opendoet over waar de muzikante de inspiratie vandaan haalt en je ziet hoe de liedjes geboren worden. Dat is niet alleen leuk, het levert ook echt fijn leesvoer op. Dit wordt naast de songteksten afgewisseld met zwartwit en kleurenfoto’s. Een prachtig, persoonlijk kunstwerk, dat van toegevoegde waarde is op en bij de muziek!