[6x cd, MonotypeRec]
[cd, Catsun]
Om nog maar eens de uitzondering op de regel te onderstrepen, nu wederom een labeloverzicht. En wederom van een Pools label, ditmaal MonotypeRec. Het label is één hofleverancier als het gaat om uiterst experimentele, improvisatiemuziek. Dat dit dikwijls complexe, doorwrochten releases oplevert is een feit. Niet eenvoudige te behappen, maar wel broodnodig voor mij tussen alle andere muziek. Het label brengt de laatste tijd een hoop cd’s tegelijk uit, een reden om ze nu eens gezamenlijk onder de loep te nemen.
De 46ste release op het label komt van het duo Acker Velvet, dat zich eerst nog Nörz noemt. Hoe dan ook bestaat dit duo sinds 2007 uit de Oostenrijkse muzikanten Andreas Trobollowitsch (tape, (elektrische) gitaar, (elektrische) bas, melodica, elektronica) en Johannes Tröndle (cello, elektronica). Andreas heeft een elektro-akoestische achtergrond, Johannes is musicoloog en beide zijn het geschoolde componisten en zelfgeschapen geluidskunstenaars. Ze presenteren hun nieuwe cd Carbon & Chairs. Hierop brengen ze minimale improvisaties, die door hun kaalheid nog goed te volgen blijven. In feite zijn het interessante geluidsflarden, die tezamen een boeiend geheel weten te vormen. De muziek beweegt zich op langzame wijze voort en heeft iets beklemmends, intiems. Je weet ondanks hun instrumentgebruik nooit precies waar je naar luistert, maar dat maakt het allemaal ook wel spannend. De muziek is haast een soort rudimentaire jazz geworden en doet me nog het meest denken aan de werken van Tape, Dictaphone, Andreas Tilliander, Colleen en de latere Talk Talk. In de track “Flesh” is ineens klasbak Werner Kitzmüller te horen, die Mark Hollis-achtige zang toevoegt aan de fijne muziek van dit duo. Het is al met al een fascinerend goed album geworden, vol prachtig muzikale miniatuurschilderingen.
MP3’s:
Carbon & Chairs (album)
Nummer 47 op het label komt van de Canadese artiest Éric Normand (bas, elektronica). Hij woont in het afgelegen Rimouski waar hij maar liefst 5 jaar heeft gedaan om zijn cd Data (Low-Fi Duets) het licht te laten zien. Het “duet” deel in deze zit hem in het feit dat hij voor zijn 7 improvisaties heeft samengewerkt of beter gezegd geduelleerd met gerenommeerde artiesten als Christine Sehnaoui Abdelnour (alt saxofoon), Martin Tetrault (platenspeler, geluiden, gitaarritmes), Sebastian Cirotteau (versterkte trompet, microfoon, mixer) en Mario Gaulthier (analoge synthesizers, objecten). Telkens één van hen geeft hem rugdekking in zijn composities, waarbij alleen Christine en Martin dat tot tweemaal toe doen. Net als zijn woonplaats is de muziek een desolate aangelegenheid geworden, noem het lo-fi, waarbij het alleen niet helemaal duidelijk is waarom het zolang geduurd heeft voor deze is uitgebracht. Maar goed, de cd is nu een feit. Het is een fijnzinnige schakering van microgeluiden geworden, die als een caleidoscopisch patchwork een afwisselend maar lastig te doorgronden geheel vormen. Het klinkt alsof ze de stembanden van Jaap Blonk hebben aangesloten op een elektronisch paneel. Naarmate de cd vordert wordt het steeds luidruchtiger en eindigt zelfs kakofonisch. Maar de nummers weten je toch, zonder dat ik precies weet waarom, moeiteloos door de 40 minuten te slepen. Bevreemdende, intrigerende muziek die je gewoon zelf moet ervaren om er iets zinnig over te kunnen zeggen.
MP3’s:
Data (Low-Fi Duets) (album)
De volgende cd TSSTT!, nummer 48 alweer, komt van het kwartet Xavier Charles (klarinet), Jean-Philippe Gross (elektro-akoestische apparaten), Franz Hautzinger (trompet) en Lionel Marchetti (revox B77, middengolf geluiden), die allen hun sporen in de muziek wel hebben verdiend. Het fijne van MonotypeRec is dat ze eens een geheel ander album kunnen fabriceren. De vier brengen krachtige improvisaties, die ondanks de totale lengte van bijna 29 minuten een enorme impact hebben. Ik heb voor deze muziek ook eigenlijk geen referenties voorhanden. Het is een musique concrète-achtige aangelegenheid waarbij geluid en non-geluid, herkenning en bevreemding en volgbare en niet te beschrijven muziek elkaar opvolgen. Soms koersen ze richting de free jazz, maar op andere momenten ook weer naar onontgonnen muzikale territoria. Het is een verbluffend geheel geworden, waarbij de lengte in dit geval niets zegt over de grootsheid. Je moet over een aardig incasseringsvermogen beschikken, maar daar krijg je dan ook veel voor terug.
MP3’s:
TSSTT! (album)
Voor de betere geluidsterreur is er het album Cartouche, inderdaad de 49ste op het label, van de Franse muzikant eRikm (cd-j, elektronica, LiSa) samen met de eveneens Franse, experimentele vocaliste Natacha Muslera. eRikm heeft al een rijk verleden met improvisatorische en
experimentele muziek, hetgeen op soloplaten, samenwerkingsverbanden en in groepen als djTRIO, Läuse, Les Sculpteurs De Vinyl, MOSQ en Poire_z al tot uiting is gekomen. Natacha’s vocale improvisaties houden het midden tussen die van AGF, Jaap Blonk, Sainkho en Diamanda Galas. eRikm voorziet deze van een haast surreële omlijsting, waardoor beide in een bevreemdend deel van ons universum terecht komen. Hij brengt wervelende, elektronische stormen waar de stem van Natacha als opwaaiend stof doorheen dwarrelt. Het is een ongrijpbaar geheel geworden dat dikwijls de stuipen op je lijf jaagt. Een soort Einstürzende Neubauten maar dan in een rudimentair en elektro-akoestische vorm. Toch weet het op merkwaardige wijze te biologeren. Maar zelf luisteren is in dit geval wel aan te bevelen. Een intrigerend en onbeschrijflijk album van de extreme buitencategorie.
MP3’s:
Cartouche (album)
De mijlpaal middels nummer 50 komt van het duo Spill, ofwel percussionist Tony Buck en pianiste Magda Mayas. Buck ken ik niet anders dan improviserend. Eerst met de groep Peril, later Astroperil en Ground Zero en daarna in vele andere bands als The Necks, Aus, Kletka Red, Heaven And en ga zo maar door. Ook heeft hij in legio samenwerkingsverbanden geparticipeerd. Aangezien het vrijwel altijd van hoog niveau is, maakt een nieuw project meer dan nieuwsgierig. In Spill werkt hij, na hun gezamenlijke cd Gold (2009) onder hun eigen namen, weer met Magda die ook al met vele artiesten heeft gewerkt. Op de cd Fluoresce, overigens komt er parallel aan deze ook de cd Stockholm Syndrome uit op het Libanese Al Maslakh label, brengen ze naast hun vaste instrumenten piano en drums ook klavinet, orgel, harmonium, objecten, cimbalen, gongs, bellen, tabla en overige percussie-instrumenten. Ruim een uur lang en 4 composities breed brengen ze daarmee rijk gedetailleerde en vooral gelaagde klanklandschappen. Als aardlagen schuiven de schijnbaar live geproduceerde geluiden op natuurlijke wijze over elkaar heen. Aan de ene kant levert dat duistere klanken op maar anderzijds zijn veel van de hier gepresenteerde geluiden helder als kristal. De stukken die tussen de 10 en 24 minuten eindigen weten je behoorlijk te hypnotiseren. Alleen in de slottrack “Sermon” sluiten ze op bijna rockende wijze af, zodat je weer volledig bij je zinnen bent. Een groots, meeslepend werk.
MP3’s:
Fluoresce (album)
Tot besluit is er nummer 51 uit de indrukwekkende catalogus. Deze komt van het Russische duo Алексей Борисов & Ольга Носова, maar gelukkig mogen we gewoon Alexei Borisov & Olga Nosova zeggen, hier samen met Dave Phillips. Alexei is een gitarist en geluidskunstenaar die met heel veel artiesten albums heeft gemaakt. Van zijn eigen bands, wat er ook behoorlijk wat zijn, ken ik eigenlijk alleen Volga. Hij maakt de laatste jaren vooral experimentele muziek met gitaar, elektronica en stem en doet dat dikwijls met Olga, die op haar beurt experimenteert met drums en elektronica. Ze zullen Dave van onder meer de groep Fear Of God ergens op hun vele reizen zijn tegengekomen. Hij haalt allerlei fratsen uit op de bas, elektronica en stem en stoeit met veldopnames. PLAY LOUD staat er op de binnenkant van hun gezamenlijke cd Borinosophil, maar dat soort adviezen sla ik de eerste maal altijd in de wind. Toch kan je deze cd op beide niveaus afspelen. Zacht is het een paranoïde, angstaanjagende soundtrack die niet zou misstaan bij een David Lynch film. Je krijgt tot microdeeltjes versneden noise die zich als bijzondere, subtiele dark ambient presenteert. Hard echter verdwijnt een deel van deze subtiliteit en verwordt het tot een grommend, lawaaiig monster dat bij mij herinneringen oproept aan Merzbow en Aube, ook al is het volslagen uniek wat ze hier ten gehore brengen. Met name de horrorachtige stemmen en dierengeluiden maken dat deze cd je bloed af en toe doet stollen. Ik geloof inderdaad dat ik deze harde variant nog indrukwekkender vind, maar het is bijzonder dat je de cd op twee verschillende manieren kunt ondergaan. IJzingwekkende pracht!
MP3’s:
Borinosophil (album)
De meeste hoesontwerpen van alle bovenstaande releases zijn afkomstig van Tomasz Mirt. Naast grafisch vormgever is hij ook actief als schrijver, werkt mee aan het sublabel Catsun van Monotype en is actief als muzikant in de band Brasil And The Gallowbrothers Band en solo als Mirt. Hiermee maakt hij al sinds 2001 muziek, die het midden houdt tussen ambient, wave, pop, psychedelica, jazz, trip hop en experimentele muziek. Het is toegankelijker dan ook het moederlabel. Eigenlijk is het geluid wel warm te noemen. Voor de derde maal wordt nu zijn cd Journey Through The City Or Something Else, eerder enkel op cd-r verschenen, heruitgegeven. Het is dan ook een buitengemeen sterk album, vol dromerige pracht dat het na 10 jaar ook wel eens een waardig medium verdiend heeft. Zowel het MonotypeRec als Catsun zijn 2 bijzondere Poolse labels, die gehoord mogen worden!
Luister Online:
Journey Through The City Or Something Else (album)
door Jan Willem broek
Comments
comments
