[cd, Suyu Makinesi/Konkurrent]
Ik ben een groot voorstander van de compact disc, dat is geen geheim. Het is helemaal een genot als een label dan wel artiest er de moeite voor neemt om hier iets speciaals van te maken. Sommige doen dat met fraaie kartonnen hoezen en andere weten ook met de jewelcase creatief om te gaan. De band die dat laatste steevast doet is het Gentse duo Madensuyu, hetgeen “mineraalwater” betekent in het Turks. Op hun mini debuut Adjust We (2005) is dat een ijzeren staaf die in de zijkant gestoken zit. Daarbij zorgen de beide leden Stijn “Ylode” De Gezelle (5-snarige gitaar, keyboards, zang) en Pieterjan Vervondel (drums, zang) sowieso voor alle artwork. Een totaalproduct pur sang. De eerste cd A Field Between (2006) wordt opgeleukt met een groen geschilderde vilten inlay en twee plastic takjes met blaadjes. Hun daarop volgende werk D Is Done (2008) gaat vergezeld van een spiegelkaart, spiegeltekst en tevens een gesoldeerde zekering. Alles met de hand samengesteld. De muziek, je zou het haast vergeten, ontwikkelt zich van enthousiaste indierock steeds meer richting de beklemmende postrock met no wave en noise elementen, waarbij ze behoorlijk stevig uit kunnen halen. Elk album is net weer een stapje beter, zij het soms ook horizontaal gezien. De grote stimulerende kracht en daardoor tevens onderscheidende factor erachter zijn altijd de rauwe, ongepolijste emoties, de open en ontwapende aanpak en de drang om ongeforceerd authentiek te blijven. Daarin zijn ze op al hun werken met vlag en wimpel geslaagd. Eén van de beste en meest belovende gitaaracts van België en omstreken.
Vijf jaar van stilte wordt nu eindelijk doorbroken met de nieuwe cd Stabat Mater, uitgebracht op hun eigen label Suyu Makinesi, hetgeen weer Turks voor sapmaker is. De titel van het nieuwe album is een directe verwijzing naar de een van de beroemdste Middeleeuws-Latijnse gedichten uit de 13de eeuw. Deze gaat over Moeder Gods en haar verdriet om de gekruisigde Christus. Deze hymne begint dan ook met de legendarische woorden “Stabat mater dolorosa Iuxta crucem lacrimosa, Dum pendebat filius.”, ofwel “Naast het kruis, met schreiende ogen, Stond de Moeder, diep bewogen. Toen de Zoon sterven ging.”. Legio componisten als Arvo Pärt, Antonín Dvořak, Krzysztof Penderecki, Joseph Haydn, Karl Jenkins, Giovanni Battista Pergolesi, Giuseppe Verdi en Antonio Vivaldi hebben het Stabat Mater op muziek gezet, maar voor zover ik me kan heugen nog geen rockband. Nu kan ik niet in de hoofden van De Gezelle en Vervondel (beide met een dichter in de naam verstopt die ooit ook het Stabat Mater hebben vertaald) kijken, maar ik heb het idee dat ze hier de titel als metafoor gebruiken om andere demonen en onrecht aan de kaak te stellen. Daarnaast is het een tevens een liefdevol eerbetoon aan hun moeders en de aankomende moeder aan de zijde van De Gezelle. Hoe dan ook, er zit een bevlogenheid achter de muziek, die van diep en uit het hart komt vol pure emoties. Alleen hiermee al overstijgen ze vele bands, maar ook eigenlijk zichzelf. In de opener “Crucem” laten ze op razende wijze het gevoel van verdriet en onrecht horen, gelijk die uit de eerste regels van het Stabat Mater. Het is een rauwe mix van noise, no wave en postrock die ergens op een geheel eigen plek tussen Deity Guns, Sonic Youth en Tomàn uitkomt. Dat larderen ze met subtiele kinderzang en kleine elektronische details. IJzersterk! Ze razen hierna in “Mute Song” energiek door, waarbij ook de elektronica voor een stimulans en verstrooiing van jewelste zorgen. Daarna komen ze met het bezwerende en bloedstollende “On The Long Run”. Langzaam voortschrijden rock waarbij ze gewoon zingen, maar ook haast joik-achtige zang laten horen zoals een Wimme Saari dat zo goed kan. Joik is een woordloze zang, die deel uitmaakt van de religieuze traditie van de Saami en die lang door de Christenen verboden is;of het zo bedoeld is weet ik niet, maar het past perfect in het verhaal. In het korte “Hush Hum” krijg je een a capella stuk van de jongen Tijl Geerts, die ook in de openingstrack te horen is en later bij “Give”. Hij brengt een sacraal intermezzo, waar je na alle stevige muziek mooi tot bezinning kan komen. Aan de andere kant heeft het ook iets bevreemdends. De track “Ready I” die daarop volgt, is weer een lekker stevige vol dynamiek en experimenten, waarbij ook The Ex, Raketkanon, Vandal X, Drive Like Jehu, Trans AM en A Place To Bury Strangers in het vizier komen. De engelachtige zang van Tijl fungeert als een prachtig sacraal contrast met de felle en bezwerende zang van de bandleden. Wederom weten ze hier een bijzonder draai aan de muziek te geven. In “Dolorosa” komen al de genoemde noisebands op pakkende en harde wijze samen; de pijn van het verlies wordt op ziedende wijze vorm gegeven. In het hierop volgende elektronische, groovende intermezzo “Triple Dot…” is nog even de kinderstem van Pelle Van Den Steen te horen. Dan zetten ze nog één keer op nachtelijke wijze aan in “Days And A Day”, waarmee ze ook in het donkere vaarwater van Flying Horseman komen, dat eindigt met de felle postrock van Explosions In The Sky. Tot besluit is er de intieme indiesong “Haul In/High Tide”, die er na al het geweld behoorlijk in weet te hakken en voor een heerlijk stemmig einde zorgt. De demonen zijn tot rust gekomen. Er gebeurt zoveel dat het haast onwaarschijnlijk is dat dit in een tijdbestek van net meer dan 34 minuten heeft plaatsgevonden. Over alles is nagedacht, zonder dat er ook maar iets aan spontaniteit verloren gaat. Dat is allemaal medegeproduceerd door Peter Vermeersch en gemixt door Pierre Vervloesem, beide uit A Group, Flat Earth Society en X-Legged Sally (en meer). Werkelijk alles klopt hier. De cd is opgesierd met een houten front- en backcoverplaat waar ze doorschijnend plastic met opdruk overheen gelegd hebben. In de rug zit nog een houten balkje. Dat alles verwijzend naar het kruis waaraan Christus gestorven is en als zinnebeeld dienend voor hun eigen zielenroerselen. Een monumentaal werk om stil van te worden. Moeders mooiste!
door Jan Willem Broek