[2x cd, TryTone/ 1x cd, De Platenbakkerij/ToonDist]
Lily’s Déjà Vu is een kwartet vol bijzondere muzikanten. Om te beginnen de in Duitsland geboren en via Londen in New York gelande jazzsaxofoniste Ingrid Laubrock. Zij heeft in enorm veel combo’s gespeeld, zoals Ingrid Laubrock Anti-House, Ingrid Laubrock Sleepthief, Living By Lanterns, Mary Halvorson Septet, Catatumbo, Crass Agenda, Falling River Music Quintet, Nóis 4, Oriole, Paradoxical Frog, Sol6, Tom Rainey Trio en Lark. Het is jazz wat de klok slaat, maar ook free jazz en improvisaties.
De in Amsterdam woonachtige Argentijnse gitarist Guillermo Celano, van onder andere de Celano/Baggiani Group mag er ook wezen. Dit jaar wint hij nog een compositieprijs op het North Sea Jazz.
Derde is de Amsterdamse basgitarist Jasper Stadhouders die ik vooral ken van de groep Cactus Truck, maar die tevens met artiesten als Han Bennink, Ab Baars, Paal Nilssen-Love, Marshall Allen, Wolter Wierbos, Noel Redding, Ken Vandermark, Jim Black, Andrew D’Angelo, Terrie Ex, Andy Moor, Wilbert De Joode, Peter Evans, Peter Jacquemyn, Frank Rosaly, Dave Rempis, Michael Moore en Jeb Bishop heeft gespeeld. Hij beweegt zich in de jazz en avant-garde kringen. Hij maakt ook deel uit van Spinifex (waarover later meer).
Tot slot is er de percussionist Marcos Baggiani van de eerder genoemde Celano/Baggiani Group, die ook in Argentinië is geboren maar naar Amsterdam is verhuisd. Hij speelt verder met The Ambush Party (waarover later meer), BaggFish en Royal Improvisers Orchestra, waarmee jazz en improvisatiemuziek zijn pad kruisen.
Op papier is dit al een interessant internationaal gezelschap, maar ook hun cd Music From Another Ass mag er wezen. De basis bestaat in wezen uit jazz en improvisaties, maar daar heb je weinig houvast aan bij het horen van deze muziek. Die schiet namelijk op dynamische en spannende wijze alle kanten. Geen kop en staart stukken, maar ook geen oeverloos gefröbel. Nee hier zijn virtuozen aan het werk, die op ongedwongen en richtingloze wijze precies weten wat ze doen. Dat levert heel speelse muziek op, die de ene keer uiterst serene en sfeervol, maar soms ook bijzonder opzwepend of zelfs behoorlijk kakofonisch. Jazz met noise, filmuziek en zelfs breakbeats. Dat laatste omdat drummer Baggiani werkelijk een drum ’n’ beest blijkt en doet denken aan Spring Heel Jack met Matthew Ship, maar op andere momenten juist weer aan een William Hooker. Maar ook de rest weet te imponeren met hun verbluffende kunsten; de slopende en slepende gitaar, de stuwende bas en de emotionerende sax. Ze doen naast de genoemde invloeden ook wel denken aan Masada, Supersilent, Palinckx en op de meer lawaaiige momenten zelfs Naked City. Veel belangrijker nog is dat de vier de spanningsboog van het begin tot het eind overeind houden en je de muziek als een spannende film uitzit. Muziek voor avontuurlijke draaikonten.
In het kwintet Spinifex is gitarist Jasper Stadhouders weer van de partij. Spinifex zoekt altijd de stilistische grenzen op, om deze het liefst te overschrijden. Dat zijn niet alleen de genres, maar ook cross-overs tussen Westerse en niet-westerse muziek. Zo ontstaat er altijd wel iets nieuws. Ze hebben dan ook al Turkse en Indiase uitstapjes gemaakt en dat gekoppeld aan hun vrije jazzrock. De band wordt verder gecompleteerd door trompettist Gijs Levelt (Amsterdam Klezmer Band, Fra Fra Sound), altsaxofonist Tobias Klein (Dalgoo, Man Bites Dog, Ceyl’an Ertem), drummer Philipp Moser (Cilice) en in Rotterdam woonachtige Portugese basgitarist Gonçalo Almeida (Albatre, Lama, Tetterapadequ). Op de cd Hipsters Gone Ballistic zoeken ze het spanningsveld op tussen vrije improvisaties, jazz en strakke rock dan wel noise en math-metal. De ene keer levert dat verpletterende, indrukwekkende stukken op, dan weer serene intermezzo’s en op andere momenten zit je gebiologeerd op de punt van je stoel te luisteren naar prettige kakofonie. De extremen die ze hier laten horen versmelten dan uiteindelijk tot één intrigerende en telkens verrassende sound. Zo hoor je de avant-garde rock van Uz Jsme Doma en Palinckx, de avant-garde jazz/metal/noise van Shining, de experimenten van Supersilent, de free jazz van John Zorn en Ornette Coleman, de abstracte jazz-rock van Marc Ribot, de avant-metal van Primus, de complexe rock van Frank Zappa en ga zo maar door. Er valt geen peil op te trekken en dat maakt het ook zo aantrekkelijk. De energie is haast tastbaar, net als het speelplezier dat er vanaf spat. Bijna een uur lang nemen ze je in de houdgreep. Hipsters of niet, dit is gewoonweg sensationeel!
Tot besluit is er nog de in Amsterdam gelegerde The Ambush Party, alwaar bovengenoemde drummer Marcos Baggiani in zetelt. Hij is in goed gezelschap van pianist Oscar Jan Hoogland (Royal Improvisers Orchestra, Chris Corstens Quartet), de Argentijnse tenorsaxofonist/klarinettist Natalio Sued en de Noorse cellist Harald Austbø. Zes jaar terug bevinden ze zich in de voorhoede van de Amsterdamse improvisatiescene. Ruim twee jaar geleden komen ze met hun gelijknamige debuut, waarop ze die indrukwekkende improvisatiekunsten ten toon spreiden. Het is een smeltkroes van jazz, wereldmuziek, avant-garde en neoklassiek, maar dan wel geheel op improvisatorische wijze en met de nodige humor tot stand gekomen. Op hun nieuwe cd Circus presenteren ze 6 nieuwe stukken van bij elkaar 40 minuten, die ze live in een circustent hebben opgenomen op het befaamde Moers Festival in Duitsland. Deze sluit mooi aan op hun debuut, zij het dat het live nog dynamischer klinkt. En haast ongelooflijk dat ze een geluid als dit live weten neer te zetten. Je hoort dan wel invloeden van Tom Cora, The Ex, Edgar Varèse, Peter Brötzmann, Mick Barr, John Zorn en Misha Mengelberg, maar wat de groep hier laat h
oren is toch echt volslagen uniek. Het zal je lastig grijpen, maar eenmaal gegrepen laat het je niet meer los. Klasse!
door Jan Willem Broek