Een tijdje terug reed ik achter een andere fietser toen we een zebrapad naderden. Zoals gebruikelijk kwam er weer ‘ns een auto aanscheuren die geen behoefte had te stoppen. De andere fietser trok zich daar echter niets van en knalde de weg op. De automobilist remde op ’t nippertje terwijl de fietser tekeerging: "dit is een zebrapad, eikel!". Iets verderop komen we bij een stoplicht, waar de fietser zonder ook maar uit te kijken door rood rijdt. Heel menselijk zullen we maar zeggen. De boetes moeten omhoog tot we zelf geflitst worden. Ik moest hieraan denken tijdens La Cérémonie, geregisseerd door Claude Chabrol. De film bevat talloze van zulke tenenkrommende scènes vol asociale mensen die tegen je rechtvaardigheidsgevoel ingaan. In de meest cruciale voegt de verknipte huismeid Sophie (hoofdrol van Sandrine Bonnaire) de dochter van het rijke gezin toe dat ze zich met haar eigen zaken moet bemoeien. Even daarvoor heeft ze nog een telefoongesprek van diezelfde dochter af staan luisteren! De ontmoeting aan de keukentafel is nu juist het enige moment dat iemand uit het vervelende elitaire gezin haar een helpende hand toesteekt. Zoiets wordt niet gewaardeerd. Liever worstelt Sophie zelf met haar geheimen.
Net als in het eveneens zeer geslaagde klassendrama La Tourneuse De Pages draait La Cérémonie om wraak. Waar het in La Tourneuse De Pages voor de kijker vanaf het begin duidelijk is waar de (irreële, maar begrijpelijke) woede van het hoofdpersonage vandaan komt, blijft dat in La Cérémonie raadselachtig. Mogelijk valt het volledig op de frustratie (schaamte!) van een armeluisleven in dienst van anderen te gooien. Mensen die je als een robot behandelen en die nauwelijks weten wat te doen als je een keer niet beschikbaar bent. Toch lijkt Sophie in haar eentje nog best tevreden met het kijken naar de tv en het doen van huishoudelijke klusjes. Dan raakt ze echter bevriend met Jeanne, een postbeambte die met sardonisch plezier wordt gespeeld door Isabelle Huppert. Ze vermaken zich als vervelende pubers met het maken van rotopmerkingen en kleine pesterijtjes. Ondertussen broeit daar bij beiden een fout verleden en opgekropte woede.
La Cérémonie sterkste punt is dat het slaagt de kijker op het puntje van de stoel te houden, zonder ook maar één vriendelijk karakter op te voeren. Na de mededeling uit de intiteling dat het hier om een Ruth Rendell-verhaal gaat weet de kijker wat er komen gaat. En voor wie dat gemist had hadden de dreigende strijkers wel geholpen. Tergend lang gebeurd er helemaal niets, tot het gezinnetje zich installeert voor een fijn cultureel avondje. Als kijker ben ik dan al zo geïnfecteerd door de haat van het diabolische tweetal, dat ik het (ook al?) als een jezelf op de borst kloppende daad van verhevenheid opvat. Mozart! Aargh! Niettemin, Mozart redt ditmaal, in zekere zin. Om dat te bereiken irriteert de film de kijker een laatste maal met een kleine omweg, tot de héle aftiteling is langsgekomen.
(door Ludo)