1. Dirk Serries – Microphonics XXI-XXV
2. Äänipää – Through a Pre-Memory
3. Pharmakon – Abandon
4. Fire! Orchestra – Exit!
5. Oneirogen – Kiasma
6. Shining – One One One
7. Monomyth – Monomyth
8. Field Rotation – Fatalist: The Repetition of History
9. Destruction Unit – Deep Trip
10. (Ensemble Pearl) – (Ensemble Pearl)
11. Mannheim – Super-Empowered
12. Sebastian Plano – Impetus
13. Burial – Truant / Rough Sleeper
Qua muziekschrijverij is 2013 niet mijn meest productieve of beste jaar gebleken, zeker het laatste half jaar niet. Maar muzikaal gezien heb ik genoten, veel nieuwe muziek leren kennen, en de jaarlijst wisselt constant van samenstelling. Bovenstaande is die van vandaag, morgen kan het weer anders zijn. Behalve de top 3, die toch wel redelijk definitief lijkt. En de nummer 1 is onbetwist! Wel zeer weinig metal trouwens, ik voelde geen liefde dit jaar (zelfs niet voor de avant-death van Gorguts en Ulcerate, normaal een genre dat ik graag hoor). Die ik des te meer voelde voor mid-jaren 80 hardcore/punk (goede ‘reissue’ van Bla’st!), waardoor ik me realiseer dat ik met een iets andere voeding en sturing eind jaren 80 zomaar een heel andere kant op had kunnen gaan. Maar goed, terug naar 2013.
Als er al een overeenkomst is tussen de drie platen in mijn top 3, dan is het Raken. Voelen. Pharmakon – nog niet eens zo lang geleden ontdekt – is het meest fysiek, het meest schokkend. Keiharde electro-noise door een 22-jarige New Yorkse, vanaf de allereerste openingsgil confronterend as hell. Mokerslagen uit alle richtingen, op elk lichaamsdeel. Na beluistering ben ik uitgeput én helder. Schoon. Kapot. Moe. Vernieuwd. Gelouterd. Meer zinnigs erover zeggen lukt me niet, behalve wellicht dat vrouw en kinders zich kapot schrokken en echt fysiek misselijk werden bij hun eerste en enige beluistering van een half minuutje Pharmakon. Gelukkig dat Äänipää subtieler is, de samenwerking tussen Stephen O’Malley en Mika Vainio. De twee nemen lang de tijd voor diepe drones, blijven overal even onheilspellend, en kruipen ongemerkt maar onherroepelijk onder de huid, zoals ze dat dan zeggen. Het voelt ongemakkelijk, de stemming is somber, en als schreeuwerd Alan Dubin zijn oude Khanate-maatje O’Malley komt vergezellen is die band en zijn intense troosteloosheid niet eens meer ver weg. Wat een pracht!
Maar het is een zeer sympathieke Belg die dit jaar het meest op mijn gevoel speelde. Me diep raakte. Dirk Serries gebruikt zijn gitaardrones en zijn gestapelde melodieën als middel om de ziel te bereiken, om de essentie, de kern te raken. En dat dan ook daadwerkelijk doet. Bij mij dan hè. De enige muziek dit jaar waarin ik me compleet kon verliezen, waar tijd en ruimte er niet meer toe deden, waar alleen nog maar voelen centraal staat. Tracks van 10+ minuten die voorbij zijn in een vloek en een zucht, die voor eeuwig door zouden mogen – nee, moeten! – gaan. Ongelooflijk.
Nummer 4 Fire! Orchestra. Mats Gustafsson, zijn twee companen (zei hij oneerbiedig), en dan een heel orkest. Improviserend over hypnotiserende thema’s, prachtzang. Coltrane ten tijde van Ascension die vroegtijdig de krautrock ontdekt. Wow! Bijna even WOW is Oneirogen die Sunn-achtige doomdrones koppelt aan techno-synths. Overigens zonder beats. Openbaring van jewelste hoor. Snap er niets van dat dit aan vrijwel iedereen voorbij is gegaan.
Shining heeft lang bovenaan gestaan, totdat ik aan mezelf durfde toe te geven dat ik de band liever op een andere, minder directe en compacte manier hoor. One One One blijft een superplaat, maar het gebrek aan jazz, improvisaties en uitwaaierende noise zorgde toch voor een zekere inflatie. En dan nog de zesde plek, zo goed is-ie dan toch. Maar die openingstrack is toch gewoon saai?
Ik heb het idee dat over Monomyth al van alles is gezegd en geschreven dit jaar, dus wat daar nog aan toe te voegen? Ik ben gevallen voor hun compleet natuurlijk klinkende space/kraut/prog/stoner/whatever. Fabuleus klinkende plaat, met een fenomenale afsluiter, en een pracht ambienttrack op de vinylversie. Over ambient gesproken: Field Rotation (net als Oneirogen, Sebastian Plano en nog heel veel andere goede releases afkomstig van het Denovali label, beste label van afgelopen twee jaar!) zit tussen ambient en neo-klassiek in, wordt nergens lieflijk, blijft licht dreigend en ongemakkelijk. Machtig mooi. Wat ik dan weer niet als betiteling voor Destruction Unit wil gebruiken, aangezien het hier vuige punknoiserock betreft, helemaal niet ver van Dead Kennedys maar dan veel nihilistischer. En dan plots hier en daar doorspacen, heerlijk. Samen met Pissed Jeans (heerlijke mix van Jesus Lizard en Black Flag/Rollins) DE rockplaat van het jaar.
Ook veel te laat ontdekt: (Ensemble Pearl), wederom met Stephen O’Malley, die samen met vrinden van Boris, Jesse Sykes & The Sweet Hereafter, en Ghost (de Japanse gitarist). Beetje spacen, beetje dronen, beetje doomen, beetje soundscapen, dat soort dingen. Stel vrienden onder elkaar die avantgarde maken, is het overheersende gevoel. In eerste instantie niet echt beklijvend, maar omdat het zo aangenaam klinkt ging ik vaker luisteren, en dan wordt het toch echt bloedmooi. Mannheim kwam veel harder en directer binnen, met hun heerlijke mix van zware rock, mathrock en postrock. En wellicht een tikje doom/sludge metal, dat ook. Verfrissend om een saxofoon als volwaardig instrument te horen. “En dan ook nog uit Nederland!” hoor ik sommigen dan roepen, maar dat interesseert me dan verder niet. Gewoon een hele mooie plaat. Dat dus.
Om de top 13 af te sluiten: Sebastian Plano en Burial. De eerste maakt waarlijk prachtige neo-klassiek, niet heel zwaar, wel afwisselend, en altijd even mooi. Onze Sietse vindt dit waarschijnlijk ergerlijk braaf en loopt er met een grote boog om heen, maar ik zeg alvast op voorhand: luister niet naar hem! En dan de tweede, Burial. Eigenlijk is het een lul, want om alweer met een EP aan te komen – en vorige week dus weer een nieuwe – vind ik maar niks; combineer het toch tot een heel album! Was het zomaar in de top 3 gekomen, want de lul is wel echt geniaal.
Hieronder tel ik nog tot 30, hoewel wel in alfabetische volgorde want ik kan er echt geen andere ordening in aanbrengen. Allemaal heel mooi, waarbij ik over elke plaat graag iets zou willen schrijven. Maar zoals bovenaan al stond: dit is niet mijn schrijfjaar. Hopelijk volgend jaar meer zin en inspiratie, en in de tussentijd blijf ik lekker nog even naar mijn top 30 luisteren.
Atlantis – Omens
Boards of Canada – Tomorrow’s Harvest
Dead Neanderthals – Polaris
Earthless – From The Ages
Föllakzoid – II
Ian Hawgood & Friends – Wolven (A Modern Interpretation)
The Haxan Cloak – Excavation
Igorrr – Hallelujah
Implodes – Recurring Dream
Kandodo – k2o
Motorpsycho – Still Life with Eggplant
Pissed Jeans – Honeys
Pantha du Prince & The Bell Ensemble – Elements of Light
Sankt Otten – Messias Maschine
Savages – Silence Yourself
Terminal Sound System – A Sun Spinning Backwards
Ulver – Messe I.X-VI.X
(Bas Ickenroth)