Terwijl de rest van de wereld zich al vol goede moed in 2011 gestort heeft, komt die dekselse Stefan Kuschnig met zijn jaarlijstje op de proppen. En hoe!
[Stefan komt de redactie binnenstrompelen in dezelfde kleren als drie weken geleden…’t verval was zichtbaar! Schokkend!… Oei daar komt spuit elf met zijn mening… hij heeft ons wat te zeggen… probeert zijn rooie ogen te openen, gaat er goed rechtop voor staan, maar dondert meteen weer om, wat een vertoning! Ik vraag waarom bloed je, hij springt uit zijn vel!… ogen rollen bijna uit zijn kop zo furieus… schuim op zijn lippen, en godver de godver dat klote artikel! verslikt zich in zijn eigen gal …smijt zo een vaas tegen de muur! … De secretaresse neemt de benen! Niet meer teruggezien dat loeder! De schuilkelder in! Nog nooit was iemand zo boos op een bepaald jaar! Niet ’14, niet ’40, niet ’45, niet 2001! We waren allemaal nogal teleurgesteld in 2010, natuurlijk, wat een grafjaar!… hij gorgelt… rolt over de vloer, duidelijk creperend!…Hortend en stotend en helemaal geschift roept ‘ie Chilton! Dio! Hopper! Geesink! Sleazy! De WK finale! Mieeep Gieeees!… de pijn zit heel diep. En Salinger dan? Mulisch? … oh dan kan meneer wel opstaan… kwaad, op ons! hoe durven we!… smeerlappen zijn we opeens! en dan nog wat!… maar hij rent al schreeuwend naar buiten. Daar gaan meteen een paar autoalarmen af. Geschreeuw! Paniek!… ergens breekt er brand uit!… Sirenes! De godganse samenleving zakt voor onze ogen in de drek!
We verloren hem uit het oog… verdomme we waren zelf ook met het handje langs de vangrail een veilig onderkomen aan het zoeken. Toen we drie dagen later zijn op bierviltjes geschreven waanzin door de politie overhandigd kregen wisten we al hoe laat het was. Dit wordt een regelrecht schandaal!… een gore afrekening… daar komt rottigheid van… Het is een aardige vent hoor… alles bij elkaar de beste bedoelingen, maar met deze top 10 lijst springt hij in zeven sloten tegelijk… Acht! Tja, rond de feestdagen is die jongen nu eenmaal niet te genieten. – red.]
10. Fabulous Diamonds – Fabulous Diamonds II (Siltbreeze)
Deze positie was lange tijd gereserveerd voor LCD Soundsystem, maar toen ik er een stukje voor wou schrijven viel het me op dat ik eigenlijk alleen maar excuses aan het maken was. Tja, als je Drunk Girls, Somebody’s Calling Me, Pow Pow en misschien One Touch er uit haalt, dan heeft LCD Soundsystem toch maar weer een puike plaat gemaakt! Alleen moet je alleen wel de werkelijk slechte lyrics op You Wanted a Hit negeren, én misschien de schaamteloze knipoog beroving van Bowie en Eno. Nee, serieus, toppertje hoor! Al snel begreep ik dat het geen doen was om zoiets te verkopen. Ik heb erg van This is Happening genoten, daar niet van, maar om het in de top 10 te handhaven was me al te straf. Dat werd dus even snel improviseren! Even snel? De nummer tien is altijd de grootste ramp om uit te kiezen! Er zijn ieder jaar zoveel waardige nummers tien. Zola Jesus, Altar Eagle, en Beach House dan? Och, en dan op de valreep nog Zweede heavy metal formatie Ghost ontdekt, en Mount Carmel, de band waardoor tientallen neo 70’s rock wannabe’s zich in een hoekje gaan schamen. Nu, het is Fabulous Diamonds geworden. Een geschikte Siltbreeze act, waar de nummers soms ongemerkt de tien minuten passeren. Constante herhaling die doet denken aan vroege Fall platen, gegoten in een meditatief, psychedelisch jasje. Gefeliciteerd hoor. Bah! Ik geraak altijd uit mijn goede humeur door die verrekte jaarlijstjes.
9. Clockcleaner – Auf Wiedersehen (Load)
De allerlaatste frons van een zeer innemende band. Nog niet zo lang geleden gerecenseerd, in het Schaduwkabinet week 48 om precies te zijn. Terwijl Swans nog twee dubbelalbums nodig had om af te zwaaien, speelt Clockcleaner netjes de 20 minuten vol, en vertrekt daarna met opgeheven hoofd van het toneel, om nooit meer terug te keren. Niets tegen Soundtracks of Dead, maar dit heeft ook wel wat zo. Stop de grafcake maar in een doggybag, want zo lang duurt die hele bagatel bij elkaar niet. Geen fanfarestoet door Amsterdam met live registratie van de NOS, overigens een rib uit het lijf van de belastingbetaler, niets van dat alles. Hop, zo de sloot in jonassen en wegwezen maar. Van een band als Clockcleaner had ik eerlijk gezegd zelfs verwacht dat er geen resten zouden zijn om te begraven, maar de vier nummers van Auf Wiedersehen gaan verrassend genoeg niet voor damschreeuwerige praktijken, of een Haïti-achtige catastrofale aardbeving. Het leven lekt eerder langzaam weg, als een oliepijpleiding van BP. Eens kijken, wat is er dit jaar nog meer gebeurd? Ach ja, Chileense aanstellers, 10-0, en die IJslandse vulkaan waar Roadburn nog zo’n last van heeft gehad. Geen Shrinebuilder, Jesu of Candlemass. Afijn. Vorig jaar vonden nog drie EP’s de weg naar mijn lijstje, te weten Golem van onvolprezen noise rockers FNU Ronnies, Animal Collective’s Fall Be Kind, ver boven die Merriweather Post Ellende plaat, en Washed Out’s High Times. De kortere releases deden het dit jaar ook goed, en konden vaak nog langer boeien dan de grootdoenerij van al die ambitieuze komedianten.
8. No Age – Everything in Between (Sub Pop)
Met ‘Shed and Transcend’ als een van die jaardefiniërende nummers blijft No Age met iedere release maar groeien. Everything in Between begint sterk, en doet er halverwege nog eens een schepje bovenop, met Valley Hump Crash als duidelijke uitschieter. Ze gaan hier voor een schonere productie en meer uitgewerkte nummers, maar dat wordt ze vergeven. No Age lost de belofte van de vorige jaar uitgekomen Losing Feeling EP in, en als ze deze lijn doorzetten zal dit zeker niet hun laatste top 10 notering zijn.
7. Kriegshog – Kriegshog (La Vida Es Un Mus)
PLAY LOUD AND DIE! Ik sta nog steeds achter mijn positieve recensie uit het Schaduwkabinet van week 47. Ondanks hevige concurrentie van bands als Double Negative, Slices, No Balls is Kriegshög overeind gebleven als dé punkplaat van 2010. Kom nu maar op met een Europese Tour! Je weet wat ze altijd zeggen over Japanners in Nederland, nog maar net [de rest van deze tekst vervalt in een brij onsamenhangende woorden en bedreigingen, voor zover we ze konden ontcijferen. We hebben besloten de schrijver voor zichzelf te beschermen en de lezer te besparen. - red.]
6. Merzbow – Chabo: 13 Japanese Birds, part 13 (Important)
Er kan wel goede noise gemaakt worden met computer, maar het laptop tijdperk van Merzbow viel vrijwel meteen op z’n gat. Album na album van afgestompte improvisatie baarde zorgen. Zijn beste werk leverde Merzbow de laatste jaren vooral bij collaboraties met Boris, Keiji Haino (als Kikuri) en met de metalband PORN. De serie 13 Japanese Birds leek af te stevenen op weer een teleurstelling, want zo spraakmakend was het drummen als nieuw element nu ook weer niet. Ik was in zak en as, maandenlang niet aanspreekbaar, tot opeens deel vijf een verrassend goed album bleek te zijn. Het venijn, dat jarenlang wel als radicale dierenliefde en mensenhaat in de albumcovers en titels werd gestopt, was terug op de goede plek, in het hart van de muziek. Merzbow kakt daarna toch weer een beetje in, maar de laatste twee Birds maken een hoop goed. Ze redden niet alleen de 13 Japanese Birds serie, maar wat mij betreft ook een heel decennium aan gemiddelde matigheid. Chabo, het slotstuk bestaat uit één nummer van 50 minuten. Het heet Resurrection en zo voelt het ook. Het album begint luid, en wordt na een minuut of acht nog luider, maar het gaat niet alleen om speakerverkrachting hier. Er komen namelijk veel verschillende… gemoedstoestanden, bedankt synoniemenboek, voorbij, waardoor het als een reis blijft boeien. Chabo voelt boven alles als een Merzbow live show, in die zin dat hij zich bewust lijkt van het feit dat er publiek is. Hoewel al langer stiekem wat meer analoge geluiden terug zijn gekropen in de sound, lijkt Merzbow hier eindelijk een balans gevonden te hebben tussen zijn laptopverlangens en die goeie ouwe tijd. Hoor ik daar dé Junk Guitar?! Met het eveneens in 2010 verschenen Ouroboros laat Merzbow zien dat Chabo geen uitzondering is, maar dat er een nieuwe fase lijkt te zijn aangebroken: de hybride, en daar is hij als milieuman toch vrij laat mee.
5. Autechre – Oversteps (Warp)
Als permanente achtergrondmuziek bij het lezen is dit zeer zeker mijn meest gedraaide album van het jaar. Al heeft het ondertussen door gewenning en concurrentie wat plaatsen moeten afstaan, lange tijd was Oversteps ook in de running voor album van het jaar, al was het maar uit pure waardering voor het feit dat Autechre nu weer muziek maakt die op een meer gebruikelijke manier te waarderen is. Voor fans van platen als Untiled of Confield voelde dit misschien als een stap terug, maar juist in een meer ontspannen elektronische sfeer is het knap dat ze hun creativiteit kwijt kunnen. Terwijl Quaristice met z’n 20 nummers te fragmentarisch aanvoelde, staat Oversteps als een huis.
4. High on Fire – Snakes of the Divine (E1 Music)
In 2010 was dit het perfecte album om op te zetten na het werk, op de fiets, al drinkend, of elke combinatie daarvan. Twee jaar lang had Harvey Milk’s Life… The Best Game in Town die rol, en nog daarvoor Dopethrone van Electric Wizard. Gewoon gaan met die banaan, zo lomp en zwaar mogelijk als het even kan. Dat High on Fire nu nog in het voorprogramma staan van Fear Factory, zoals bij een recente show in 013, is onbegrijpelijk. Matt Pike en de ruige mannen horen aan de top of the bill. Snakes of the Divine liet lang op zich wachten, maar vanaf de eerste dreunen is dat meteen vergeten en vergeven. De titeltrack, Frost Hammer (FROST HAMMAH!), en het daaropvolgende Bastard Samurai vormt een solide openingssalvo. Nu heb ik mezelf beloofd om deze term maar één keer te jatten van een bepaalde Zeeuwse boeker, maar Snakes of the Divine is gewoon MOKERHARD.
3. Deerhunter – Halcyon Digest (4AD)
Het leed was groot voor Bradford Cox toen hij in 2008 per ongeluk zijn Mediafire account onbeveiligd de wereld instuurde. Het nieuwe album, het verrassingsalbum en de soloplaat lagen er voor het oprapen. Een band kan ook té dichtbij de fans willen komen, té veel willen geven. De eindeloze stortvloed van demo en bedroom materiaal blijft echter voortduren, en de band kiest voor de promotie voor dit nieuwe album toch weer voor grassroots promotie. Laat de fans posters ophangen in ruil voor een nummer, maar Revival was geen indicatie van een sterk album. Al valt het nummer in de flow van Hacyon Digest beter in de smaak, het temperde de verwachtingen, en dat zou zo blijven tot vlak voor de releasedatum daar opeens Helicopter arriveerde aan de horizon. Zelfs met de meest tenenkrommende zieligheid sinds Kirk van Houten in The Simpsons ‘Can I Borrow A Feeling’ ten gehore bracht, is Helicopter een overweldigend succes. Weinig bands die ‘No one cares for me’ met droge ogen kunnen verkopen, maar Deerhunter maakt er een mantra van. Hierin ligt het briljante van Halcyon Digest, de muziek, de tekst, alles klopt juist omdat het Deerhunter is. Van garage rock tot ijzige post-Radiohead ballades, Roxy Music saxofoon en de extended jam van Desire Lines, het past op de een of andere manier bij elkaar. Al sinds Cryptograms laat de band tegenstrijdigheden naast elkaar leven, kabbelende ambient moest plaatsmaken voor soms behoorlijk stevige rocknummers. Tame Impala is er ondertussen al met de voor dat album zo karakteristieke hypnorock vandoor die Deerhunter voor het grootste deel ontgroeid is. Met Halcyon Digest positioneerden de mannen zich als dé te kloppen indie rock act van nu.
2. The Fall – Your Future Our Clutter (Domino)
Vijf jaar na hun laatste muziek van waarde, immers ik ging niet in op de zogenaamde herboren glorie van Imperial Wax Solvent, had ik The Fall weer eens afgeschreven. Stom, stom, stom natuurlijk, want na de rampen en schandalen komt bij Mark E. Smith het genie weer altijd weer bovendrijven. Toch, het waren lange jaren. Weer een gedoemde Amerikaanse tour, het daarbij behorende verloop van bandleden en twee slechte albums later is daar dan toch het verlossende woord. Your Future Our Clutter is van begin tot eind zonder meer een hoogtepunt in hun lange, zeer lange discografie. Aanvankelijk voelde deze tweede plek geflatteerd, de reactie van een fanboy die nog lang kon leven op zijn tranen van geluk. Dit is de extase zoals Feyenoord fans dat kennen. De sjaaltjes zijn nooit in de kast verdwenen, maar na die rommelgoal in de slotfase kunnen ze toch weer vol trots gedragen worden. MES zelf zegt weinig te herinneren van de sessies voor YFOC, hij zat zwaar onder de – legale – medicatie na een val de hem wekenlang in een rolstoel deed belanden. De wereld is er al die jaren niet beter op geworden maar toch is het plezier duidelijk terug voor MES en de band. Het bittere cynisme maakt plaats voor de donkere humor van vanouds. Het eerste nummer, de toegegeven showcase, knalt er meteen vol goesting in, en de dolle rit komt pas op een eind 50 minuten later, wanneer MES ons nauwelijks hoorbaar informeert ‘you don’t derserve rock ’n roll.’ In de tussentijd gaat de volledige trukendoos open. Nummers die beginnen als cassettedemo’s, vage dreigementen, laster, en met Slippy Floor de grootste kraker sinds Blindness. Ah 2010, The Fall maakt weer eens een fantastisch album, Mark E. Smith gooit een fles naar Mumford & Sons, maakt het leven van de Clash Gorillaz op het podium zuur en alles is weer goed in deze wereld. Voor nu.
1. Ariel Pink’s Haunted Graffiti – Before Today (4AD)
Het concept van Ariel Pink in een fatsoenlijke studio maakte me als het ware een peu nerveux. Toen dan eerst de Can’t Hear My Eyes single kwam, sloeg dat om in enthousiasme. De geniale pop pareltjes die eerder verborgen lagen onder een amicale maar onverbiddelijke laag ruis blijken zich ook goed staande te houden onder betere omstandigheden. Ariel Pink leeft!, en in een jaar waar NASA een arsenicum levensvorm vond was dit het grotere wonder, want hoe vaak is een band zonder de charme van slechte opname en effecten niet op zijn bek gegaan, Magik Markers? Aanvankelijk leek de hang naar valse zangkoortjes en slappe synth een ironische waardering voor de 80’s new wave, maar op Before Today begint wat eerst een knipoog leek te grenzen aan oprechtheid. Als je maar lang genoeg wacht blijft immers alleen het goede over in de herinnering. Rusland wil Stalin terug, een wereld huilt om de verguisde king of pop en al viel er wel eens een dooie, toch was Formule 1 vroeger spannender. Ah nostalgie, als je het knopje indrukt hield kon je bij Excitebike je poppetje hardcore op zijn lilleke muule laten gaan, of bij Fifa ‘96 Seedorf zo hoog een penalty laten missen dat je er nog dagenlang buikpijn van had. De eerdere lo-fi albums van Ariel Pink’s Haunted Graffiti hadden allemaal nummers zo goed dat het niet uitmaakte dat er standaard ook een hoop ellende en idioterie te beleven viel. Met een lekker afgeslankte twaalf nummers is ook daar mee afgerekend. Hierdoor lijkt Before Today haast op een best of album, vol betamax hits. Fright Night tot en met Butt-House Blondies is een van de meest geniale gouden passages op een album. Tot laat opblijven voor slechte politieseries waar nooit iemand doodging… Airwolf die keer op keer hetzelfde getergde bergje opblaast… liedjes proberen op te nemen van de radio… en de irritante DJ die het vervolgens verpest door er overheen te gaan ouwehoeren… eindelijk is er nostalgie voor m-m-m-m-m-m-my generation.