Je moet je geen zorgen maken over dingen die nog niet gebeurd zijn, het is een mooi credo. Deze Amerikaanse serie greep me echter behoorlijk aan omdat er zorgwekkende ontwikkelingen zijn. In de wereld, in Europa, in Nederland. Ik ben snel emotioneel bij films (en muziek) tegenwoordig, het zal de leeftijd zijn, maar minstens een keer per aflevering volschieten is toch wel bijzonder. Daarom wordt dit een wat politieker verhaal dan je normaal leest bij de Subjectivisten. Zeer Subjectivistisch spreek ik dan ook geheel voor mezelf, ik zeg het er nog maar even bij.
De ontwikkelingen die bij mij al die emotie veroorzaakten? Na de bulldozers van Wilders en Geenstijl lijkt Thierry Baudet en zijn FvD geen strobreed meer in de weg te worden gelegd. Met zijn air van schijnbaar mild intellect, wat hem er niet van weerhoudt opruiende extreem-rechtse stukjes door te tweeten onder begeleiding van akelige alt-right-terminologie en enge conservatieve prietpraat waarbij arche- en stereotypes lustig door elkaar gebruikt worden (gezwam over „echte mannen” enzo).
The Handmaid’s Tale schetst een dystopie van jewelste. Stemmige kleuren, omineus grommende muziek en verschrikkingen die overduidelijk gebaseerd zijn op Islamitische Staat, maar vertaald naar een christelijk-fascistoïde Amerika, omgedoopt tot Gilead. De handmaid in kwestie is „Offred” („van Fred”, eigenlijk June), die naast klusjes ook het echtpaar van een kind moet voorzien (de verkrijgen door een maandelijkse verkrachting). Haar eigen man en kind zijn verwijderd uit haar leven en ze leeft, buiten de onheilszwangere sfeer in het huis van het gezin van „The Commander” en zijn vrouw, in een door zwartgemaskerde mannen met automatische wapens en tanks omringde wereld van medeslachtoffers onder het regime van de met bijbelverzen en cattle prod gewapende „Aunt Lydia”.
Door middel van flashbacks komen we erachter hoe we in deze hel zijn beland. In de eerste instantie alleen die van de June, maar we krijgen ook wat inkijkjes in het „oude leven” van vriendin Moira en de vrouw des huizes. Hiermee wordt een enkele bad guy ook een beetje gehumaniseerd. Ook volgen we de echte partner in zijn vlucht naar Canada, waarmee de migratieproblematiek in beeld komt. Zo krijg je ook nog even te zien waarom een immigratiebeleid gewoon niet zo hardvochtig mag zijn als het onze (en dan vond scheidend VVD-minister Kamp het nog te slapjes).
Er zijn diverse interpretaties mogelijk, zo kan je er best „islamisering” in zien, maar ik ben niet zo met complotten en samenzweringen. Er is een puriteinse tendens in islam die mij wel zorgen baart, maar die paar extremistische, geweldadige moslims (laat ik die can of worms even dicht laten) in ons land kunnen vreselijke drama’s aanrichten, maar daar win je de oorlog niet mee. Nee, de PVV als eennagrootste in de kamer, grote partijen als CDA en VVD die niet kunnen wachten om de rechtsstaat af te breken, schaamteloze discussies over „omvolking”, Paul Cliteur die fantaseert over een verbod op „aanzetten tot occidentofobie” en dan is er nog up and coming Baudet die de zogenaamd linkse media domineert, dat is pas eng.
Baudet is misschien niet het eindstation, maar hij dweept even opportunistisch als oppervlakkig met het christendom: Oosters-Orthodoxe Armeniërs als iets Europese geestverwanten zien (want ruzie met moslims) en aan de Tafel van Tijs zich druk maken om de jeugd die niet weet waar Pasen over gaat maar weinig ophebben met de naastenliefde waar zijn tafelgenoten zich, wellicht wat gebrekkig soms, voor in willen zetten. Zijn mentor Roger Scruton is een zeer beschaafde conservatieve christen, maar ik heb weinig vertrouwen in het onderscheidend vermogen van Thierry op dat gebied.
Maar zo letterlijk hoeft (en zal) het allemaal niet lopen en moet je de serie ook niet zien. De aflevering met de Mexicaanse handelsdelegatie doet bijvoorbeeld eerder denken aan Noord-Korea. Het is de glijdende schaal die The Handmaid’s Tale zo haarfijn laat zien, die is veel belangrijker is dan de ideeën waarop dat schrikbewind gebaseerd is. De wereldgeschiedenis laat zien dat je zo’n bewind op heel veel manieren kunt inrichten. Het zijn die kleine stapjes … je denkt dat het wel over zal waaien … zo erg zal het toch niet worden? Die normalisering van extreme praat die de weg plaveit voor echt geweld. Voor je het weet ben je te laat om nog een keuze te hebben. Om ook nog maar één keuze te hebben, zonder daar gelijk een fikse prijs voor te betalen.
Oh, en wie zijn er weer de lul? De vrouwen natuurlijk, in deze serie gereduceerd tot broedmachines. Over arche- en stereotypes gesproken.
Martijn