De week van veel tweede rondes in mijn lijstje uit het:
SCHADUWKABINET
Ik luisterde naar: deary, Feldup, Ghost Woman, Gnac, Laudanum, Federico Mosconi, The National, Niecy Blues, ØXN, PoiL Ueda, Aria Rostami en Various Artists: Together For Ukraine.
Jan Willem
deary – Deary Ep (mcd, Sonic Cathedral)
Uit Londen komt een nieuwe duo deary, dat zo uit de 4AD-stal van de jaren 90 lijkt te zijn weggelopen. De groep bestaat uit gitarist Ben Easton en zangeres Rebecca “Dottie” Cockram. Ze hebben voor de mastering van hun muziek mogen rekenen op Simon Scott (Slowdive). Afgelopen jaar lieten ze al wat nummers los, maar nu is hun debuut Deary Ep een heugelijk feit. Overigens duren de 7 tracks slechts 26 minuten, waaronder een fijne Pretenders cover van “2000 Miles”, maar maken de 4 extra versies van één van de mooiste nummers “Fairground” het tot een 46 minuten durend geheel. Hoewel ze echt een eigen invulling geven aan hun visie op droompop en shoegaze, moet je toch denken aan een mengelmoes van Lush, Swallow, Cocteau Twins, Slowdive en Pale Saints. Daarmee leveren ze een schitterend visitekaartje af en zijn ze echt een grote belofte voor de toekomst.
Feldup – Stared At From A Distance (cd, Talitres)
Feldup is het project van de jonge Franse muzikant Félix Dupuis, die al een jaar of 7 onderweg is. Het leverde in 2020 het geweldige album A Thousand Doors, Just One Key op. Hierop vind je alternatieve rock, die z’n wortels stevig in de jaren 90 heeft. Zijn nieuwe album Stared At From A Distance ontstond toen hij een diepe behoefte voelde om de overweldigende emotionele nood die hij ervoer te verwoorden. Zoals hij zelf zegt: “Alles voelde onsamenhangend of abstract. Soms schreef ik regels die zo brutaal eerlijk waren dat ze ongemakkelijk waren. Ze brachten me troost, maar ik was niet van plan ze aan iemand te laten horen.” Toen is hij gaan schuren en schaven aan zijn songs, die meer vanzelf gingen lopen toen hij die emoties allemaal wel toeliet en niet te verzachten. Die urgentie en eerlijkheid hoor je nu terug in zijn 11 songs, die samen maar liefst 67 minuten duren. Er staan ook drie nummers op van 9, 10 en 12 minuten, waarop hij helemaal op overweldigende en overtuigende wijze zijn eigengereide rock laat horen. Ik kan invloeden als Pixies, Radiohead, Patrick Watson, Motorama en Smashing Pumpkins opnoemen, maar daarvoor is Feldup mede door het eigen gevoel dat hij erin legt teveel opzichzelfstaand. Doordat hij vaak uitbundig uitpakt met zijn alternatieve rock, al zijn er ook kleine songs op de piano, wordt het voor de luisteraar nooit pijnlijk. Bijzonder indrukwekkend is het wel allemaal.
Ghost Woman – Hindsight Is 50/50 (cd, Full Time Hobby / Konkurrent)
Ook de Canadese muzikant Evan John Ushenko, die je in de afgelopen 10 jaar wellicht ook elders bent tegengekomen, stoomt lekker door met zijn project Ghost Woman. Hij maakt er doorgaans lekker ongepolijste muziek mee, die met ingrediënten uit het verleden een heel eigen muzikale menukaart weet te presenteren. En zelfs daar weet hij steeds een stijgende lijn in aan te brengen. Dat blijkt ook weer uit zijn nieuwe album Hindsight Is 50/50, de derde in 18 maanden en de tweede dit jaar. De muziek hierop is slepender, donkerder en rauwer. Ushenko (zang, bas, gitaar, percussie), die hier enkel werkt met Ille van Dessel (drums, percussie, zang), heeft de boel ook versoberd, maar daardoor klinkt de muziek juist urgenter en meeslepender en is tevens doeltreffender dan ooit. Her en der (“Yoko”) gaat het tempo lekker omhoog en wordt het haast dansbaar. De muziek bestaat uit een soort slepende noiserock, voorzien van motorik, post-punk, psychedelische en blues elementen plus bezwerende zang. Denk daarbij aan een mix van Beak>, The Telescopes, Thee Hypnotics, Nick Cave, Velvet Underground, The xx en Joy Division. Naar eigen zeggen is de muziek op dit album ook waar de band naar op zoek was; achteraf bezien kan je dat soms zo stellen. Nee, zonder gekkigheid, dit is in de overtreffende trap het beste album van de groep tot nu toe.
Gnac – Estimating Green (cd, Vertical Features)
Eerder dit jaar verscheen al het werkelijk zinnenstrelende zevende album The Echoes On Departure van Gnac. Dit is het langlopende soloproject van de Britse muzikant Mark Tranmer, die ik bijna tegelijk leer kennen met zijn vroegere prachtband The Montgolfier Brothers met wijlen Robert Quigley (At Swim Two Birds). Daarna volgen nog diverse andere projecten en joint ventures, zoals Gnac with Alessandra Celletti, Bad Dancers Collide, Wingdisk (met Ian Masters,ex-Pale Saints, Spoonfed Hybrid) en Vetchinsky Settings (met James Hackett van The Orchids). Tranmer brengt met Gnac meestal instrumentale melancholische muziek, waarbij elektronica, gitaar en piano de dienst uitmaken en die nog wel eens een licht Barok tintje meekrijgen. Dit nieuwe album Estimating Green is de verbindende of missende schakel tussen het eerder dit jaar verschenen album en Afternoon Frost uit 2021. Het bevat andere versies en outtakes van beide albums, die niet onder deden voor de rest maar minder in het geheel van die andere albums pasten. Dus de 14 tracks hier, die samen ruim 37 minuten duren, zijn bepaald geen kliekjes maar volwaardige nummers. Gek genoeg passen die echt geweldig bij elkaar. De muziek is een steeds wisselende kruisbestuiving van Yellow6, Harold Budd, Dif Juz, Nouvelles Lectures Cosmopolites, Epic45, Leitmotiv en Olan Mill. Macht mooie melancholische muziek!
Laudanum – As Red As Your Lips (cd, Lost In Music/ We Are Unique!)
Precies 10 weken geleden schreef ik nog een recensie over het comeback album As Black As My Heart van Laudanum, dat al vanaf 2002 het langlopende project is van de Franse muzikant Matthieu Malon, die ook muziek onder zijn eigen naam uit heeft gebracht. Met Laudanum maakt hij elektronische muziek, die sterk beïnvloed is door de jaren 80 wave. Hier voegt hij veelal orkestraties, pianomuziek en een flinke dosis melancholie aan toe. Maar sinds 2009 was het stil rond dit project totdat het hierboven genoemde album er was. Bij het vorige album stond al de vermelding 4:1 erachter en nu 4:2 bij het nieuwe As Red As Yout Lips. Hij is nu dus bezig met een vierluik, wat me even was ontgaan, maar wel heugelijk nieuws is. De muziek van Laudanum weet namelijk altijd de fijne emotionele snaren te raken en dat te combineren met de nodig diepgang en genietbaarheid. Dat is ook weer het geval op dit album, waar hij net als op de vorige met de nodige gasten samenwerkt. Hier mag hij rekenen op onder meer DJ Need, Aidan Moffat (Arab Strap, Lucky Pierre, Nyx Nótt, The Sick Anchors) en Chloé Saint-Liphart (Collection D’Arnell-Andrea). De muziek is uiterst pakkend en zal de harten van de liefhebbers van de jaren 80 muziek zeker sneller doen kloppen, waarbij je moet denken aan een mix van Clan Of Xymox, Nouvelle Vague, Depeche Mode, New Order, Craig Armstrong, The Cure en Piano Magic. Na een toch al een ijzersterke comeback volgt nu een minstens zo steengoede opvolger.
Federico Mosconi – Nocturnal (cd, Dronarivm)
Bij het Russische Dronarivm label ligt de focus altijd ergens tussen ambient en neoklassiek, waarbij de output toch behoorlijk varieert. Daarbij letten ze niet op een drone-tje meer of minder. De Italiaanse muzikant Federico Mosconi past daar doorgaans met zijn muziek helemaal prima bij, zij het dat hij ook op vele andere labels als Lost Tribe Sound, Midira, Shimmering Moods en Slowcraft goed onderdak heeft gevonden in het verleden. Hij timmert al meer dan twee decennia muzikaal aan de weg, zowel solo als met de groep E 102. Nu is hij terug met zijn album Nocturnal, waarop hij een eenzame en soms melancholisch reis maakt door de kalme, diepe nacht en eindigt bij het aanbreken van de dag. Dat zijn mooie uren, ook om te schrijven. Hoewel hij het merendeel fabriceert met gitaar, veldopnames en geluidsverwerking, hoor je dikwijls klanken van (gesamplede?) strijkinstrumenten. In drie kwartier komen er 9 stukken voorbij, die ergens tussen ambient, drones, neoklassiek en subtiele experimenten finishen. Ze nemen je mee door de stilte en schoonheid van de nacht. De muziek roept associaties op met Tim Hecker, Rafael Anton Irisarri, Giulio Aldinucci, Origamibiro, Loscil, Kyle Bobby Dunn en Ian Hawgood. Dat klinkt niet alleen heel mooi, maar dat is het ook. Mosconi weet weer op adembenemende wijze een diepe indruk te maken.
The National – Laugh Track (cd, 4AD)
Twee albums per jaar lijkt haast in de mode dit jaar bij de wat grotere bands. Ook The National doet daar aan mee, want na hun uitstekende negende album First Two Pages Of Frankenstein eerder dit jaar presenteren ze nu alweer hun tiende Laugh Track. En met 12 nummers van samen bijna een uur lang, is dat ook geen kinderachtig tweede album geworden. Het sluit redelijk aan op de vorige, vermoedelijk mede omdat het gedurende dezelfde periode is opgenomen. Wederom worden de broers Bryce en Aaron Dessner, ook te vinden in de geweldige projecten Big Red Machine, Complete Mountain Almanac en Clogs, Matt Berninger, Bryan Devendorf en Scott Devendorf hier vergezeld door een orkest plus Bon Iver, Rosanne Cash en wederom Phoebe Bridgers. Dat er hier ondanks de titel niet veel te lachen valt, zal voor de doorgewinterde fan geen verrassing zijn. Sterker nog, het is een hartverwarmend en troostvol album dat perfect aansluit bij deze natte herfst. Geen aardverschuivingen, maar wel weer een puik album, dat voer is voor de melancholici onder ons.
Niecy Blues – Exit Simulation (cd, Kranky / Konkurrent)
Kranky behoort naast 4AD tot één van mijn favoriete labels. Hoewel de eerst genoemde duidelijk meer experimenteel is, weten ze beide op melancholische wijze het verschil te maken. Alleen is Kranky daarbij de constanter. Maar ook daarop verschijnt muziek, die je in eerste instantie niet direct daar zou verwachten. Daar is de uit South Carolina afkomstige muzikant, zangeres en producer Niecy Blues (wat vast een alias is) een duidelijk voorbeeld van. Op hun debuut Exit Simulation brengen ze in ruim 41 minuten 13 tracks, die mysterieuze schakeringen tussen spookachtige r&b, downtempo gospel, duistere ambient, post-rock elementen en spannende experimenten. Het is een verkenning van onderdrukte dingen, fundamenten die beginnen te barsten en zichzelf van de rand afpraten. De muziek zet mijmering en afrekening om in emotioneel geladen, sfeervolle muziek. Daarbij kleuren gasten op keyboards, bas, gitaar, productie, zang, harp (Mary Lattimore), fluit, saxofoon en drums de rest in. Het is bijna alsof je His Name Is Alive met Jamila Woods, The Fugees, Arthur Russell, Brian Eno en Saloli op ongewone wijze met elkaar kruist. Dat levert een ongrijpbaar en ongewoon en toch volkomen te begrijpen en gewoon album op, dat net zo grandioos als geheimzinnig is.
ØXN – CYRM (cd, Claddagh)
Eerder dit jaar heeft Lankum hoge ogen gegooid met hun derde album False Lankum, waarop de Ieren traditionals op bepaald niet traditionele wijze brengen. Het heeft een diepe indruk gemaakt. Via YouTube kom ik door een cover van Scott Walker (“Farmer In The City”) uit bij de groep ØXN, die net hun debuut CYRM hebben gelanceerd. Ook deze Ieren weten covers en traditionals op niet alledaagse wijze te brengen. De gemene deler met Lankum blijkt zangeres en multi-instrumentaliste Radie Peat (bajan, gitaar, harp, mellotron, harmonium, percussie, zang), die dit eerst in 2018 als een zijproject heeft gestart met Katie Kim (piano, keyboards, synthesizer, percussie, zang). Maar het groeide uit tot een volwaardig project waaraan ook John Murphy (bas, synthesizer, samples, tashigoto, zang) en Eleanor “Ellie” Myler (drums, percussie, tashigoto, zang) van de band Percolator deelnemen. In ruim drie kwartier serveren ze hier slechts 6 tracks. Naast covers van Scott Walker en Maija Sofia staan er drie traditionals en één origineel van Kim op. Zoals gezegd doen ze dat op eigengereide wijze, wat aan het instrumentarium deels ook al af te lezen valt. Ze dragen tevens zorg voor de eigen arrangementen, waardoor ze het volledig naar hun eigen hand weten te zetten. Dat doen ze bepaald niet op lichte wijze. Er zit namelijk een behoorlijk duister tintje aan hun gedragen nummers. Maar dat mist z’n uitwerking niet. De bijzonder spannende inkleuring met de uiteenlopende instrumenten, zowel elektronisch als akoestisch, wordt ook nog eens voorzien van trage, bloedstollend mooie zang en samenzang. Daar doen ze me wel eens aan Low denken, maar het geluid van Lankum is ook nooit ver weg, zij het dat ze hier een minder dissonant geluid laten horen. Maar de combinatie van experimenten en traditionele muziek pakt hier minstens zo goed uit en zelfs nog een graadje mooier. Daarnaast mengen ze er nog elementen van krautrock, drone metal en David Lynch-achtige pop doorheen, waardoor het allemaal grootser uitpakt. ØXN brengt een totaal overrompelend meesterwerk!
PoiL Ueda– Yoshitsuna (cd, Dur Et Doux / Xango Music Distribution)
Hierboven stipte ik al even aan dat dit jaar menig band een tweede album uitbrengt. Dat is ook het geval bij PoiL Udea. Het is een samenwerkingsverband tussen het Franse trio PoiL, dat graag de grenzen van de rock opzoekt, plus de Japanse zangeres en satsuma-biwa speelster Junko Ueda en bassist Benoît Lecomte van de geweldige noise groep Ni. PoiL bestaat uit Antoine Arnera (keyboards, zang), Boris Cassone (gitaar, zang) en Guilheim Meier (drums, zang). Op hun gelijknamige debuut brengen ze een schitterend amalgaam van progrock, noise, rock in opposition, avant-garde en een soort ongepolijste wereldmuziek. De joint venture tussen hen is kennelijk goed bevallen, waardoor er nu een tweede album Yoshitsuna op de planken ligt. Het album gaat over het epische verhaal van de held Yoshitsune, die de overwinning bracht aan zijn Genji-clan in zijn grootse oorlog met de Heike-clan. Na jaren van oorlog werd de Heike-clan uiteindelijk verslagen in de zeeslag bij de Dan-no-Ura-baai. De Genji namen de macht over in Kamakura, ten zuiden van het hedendaagse Tokio, en regeerden over Japan van 1192 tot 1333, waarmee ze de Kamakura-periode vestigden. Minamoto-no-Yoritomo was de generaal van Genji en de oudere broer van Yoshitsune, die zijn loyaliteit aan Yoritomo zwoer. Ondanks de heroïsche dienst en plechtige eed van Yoshitsune, vermoedde Yoritomo nog steeds dat hij in het geheim van plan was de regering over te nemen, en gaf hij opdracht tot moord. Yoshitsune werd gedwongen in ballingschap te gaan. Junko Ueda staat bekend als een vertolker van de Japanse middeleeuwse epische verhalen en weet met haar Boeddhistische Shomyo zang, die me bij vlagen aan een door Diamanda Galas. bezeten doet denken, een diepe indruk te maken. Ook hier weer. Daarbij balanceren de overige muzikanten weer op een door diverse genres lopend touw, zonder vangnet. Er zit een soort bezetenheid achter de muziek. Je kan het misschien niet eens mooi noemen, maar het is zo verslavend fascinerend, dat je er eigenlijk geen genoeg van krijgt. Het heeft haast wel iets van een seance weg. Daarbij zijn Jambinai, Univers Zero, Ground Zero, Naked City, Ruins en vast nog meer prima referenties. In elk geval herleeft de geschiedenis op levendige en schitterende wijze in het hier en nu.
Aria Rostami – Siren (cd, Dronarivm)
Nog een album op het Dronarivm label, is de nieuwe van de uit Brooklyn afkomstige muzikant Aria Rostami. Sinds 2011 brengt hij zijn muziek naar buiten via labels als Audiobulb, Glacial Movements, Dark Entries, Geographic North en Intimate Inanimate. De Iraans-Amerikaanse artiest beweegt zich door verschillende elektronische genres, waaronder ook ambient. Onder die laatste noemer kan je ook Siren plaatsen. Rostami maakt donkere muzikale collages van drones, neoklassiek, veldopnames en allerhande experimenten, waar dikwijls waterige pianopartijen doorheen lopen. Dat levert dromerige, zachte en vooral tot de verbeelding sprekende muziek op. In meer dan 47 minuten laat hij 7 organische soundscapes het licht zien, waar hij je meeneemt op een uiterst biologerende veldtrip door uiteenlopende landschappen en stedelijke taferelen. Hierbij laat hij veel aan de invulling voor de luisteraar over. Een onthaastend en bezinnend prachtalbum.
Various Artists: Together For Ukraine (cd, Zirka)
Daar waar er twee ruzie hebben, hebben er meestal twee ook schuld. Maar dat dit niet altijd opgaat blijkt wel uit de oorlog in Oekraïne. Natuurlijk is elke oorlog verschrikkelijk, maar nu wil ik vooral even de aandacht naar deze uit laten gaan. Len Liggins en Peter Solowka, beide ooit lid van The Wedding Present en vervolgens heel lang aanvoerders van The Ukrainians (qua naam een perfecte match tussen Oekraïne en de UK), hebben artiesten uitgenodigd om een bijdrage te leveren ten bate van de vluchtelingen voor deze oorlog. Dat heeft de compilatie Together For Ukraine (Разом Для України) opgeleverd, waarop een internationaal gezelschap aantreedt om songs van The Ukrainians op hun eigen wijze in te vullen. Naast The Ukrainians zelf en een hoop onbekende namen, staan er ook opvallende namen als The Wedding Present, Warsaw Village Band, God Is My Co-Pilot en TV Smith op dit album. Daarmee komt de originele muziek in heel veel andere genres terecht. Het levert met maar liefst 19 nummer en samen 65 minuten lang een ontzettend mooie compilatie op, zij het met een wrange bijsmaak natuurlijk. Maar alle beetjes helpen. Dat gold ook voor een eerdere benefiet Liberty Via de luisterlink hieronder kom je uit bij de digitale versie, maar als je de link in de kop volgt kom je uit bij het fysieke exemplaar.