Bij ons heerst er een uitstekend klimaat, desondanks toch wat protestsongs in onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Borka Balogh, Kefaya + Elaha Soroor en Emel Mathlouthi.
Jan Willem
Borka Balogh – Borka Balogh (cd, Borka Balogh / It’s All Happening)
Een wonderschoon kleinood noem ik de vorig jaar verschenen mini Traces Of You (2018) van Borka Balogh. Deze Hongaarse zangeres en gitariste is voor de liefde naar Nederland gekomen en opereert vanuit Amsterdam. Ze brengt singer-songwritermuziek gelardeerd met folk en indiepop. Daarmee weet ze op indringende maar prettige wijze een bezinnend melancholisch geluid neer te zetten, wat mede door haar bitterzoete zang komt. De gasten vullen de rest uitstekend in. Nu is ze terug met haar gelijknamige debuut, die weliswaar haar naam draagt maar echt meer een bandalbum is geworden. Toch zijn de teksten misschien wel persoonlijker dan ooit bij deze 10 nieuwe songs. In de opener “Gone” zingt ze eerst nog in het Engels, maar even later schakelt ze ook op het Hongaars over. Het gaat over verlaten, verlies (van de genoemde liefde) en wellicht ook wel het ontheemde gevoel nu ze niet meer in Hongarije woont. De toon is gezet en het instapniveau is hier meteen hoog. Hierna laat ze dikwijls een meer mysterieus en melancholisch geluid horen, dat je keer op keer bij de lurven weet te grijpen. Het is een emotionele trip, die je langs allerlei gebeurtenissen en gevoelens voert en waarbij je geen seconde wilt missen. Ook aan het einde is uitstappen geen optie, maar maak je deze prachtige reis gewoon weer opnieuw. Ze krijgt hier hulp van Remy de Kok (gitaar), Yaresh Soekhlal (bas), Marieke Berkvens (toetsen) en Guus Veldman (drums). Balogh neemt een geheel eigen plek in tussen Bel Canto, Laura Marling, Bat For Lashes en Agnes Obel. Een diepgravend droomdebuut.
Kefaya + Elaha Soroor – Songs Of Our Mothers (cd, Bella Union)
Kefaya is een Londens collectief onder leiding van Al MacSween (piano, keyboards, synthesizers, accordeon) en Giuliano Modarelli (gitaar). Het is een eclectische groep van immigranten, reizigers en internationale artiesten, die op hedendaagse wijze zoeken naar raakvlakken tussen wereldwijde volkstradities. De bandnaam betekent in het Egyptisch “genoeg” en staat ook symbool voor de Arabische lente. Samen met de eveneens in Londen woonachtige Afghaanse zangeres Elaha Soroor brengen ze nu het album Songs Of Our Mothers. De muziek van Soroor is diep geworteld in de Afghaanse volkstraditie en vormt een prachtige combinatie van traditionele en moderne geluiden met invloeden die variëren van Midden-Oosterse volkstradities tot jazz, flamenco, pop en elektronica. Ze is overigens bekend van haar opteden in “Afghan Star”. Haar krachtige, bewuste teksten gaan vaak over thema’s als immigratie, oorlog, geslacht en liefde, maar ook Moslim-wetten als de stenigingswet, die haar al snel ook het stempel politiek activist opleveren. In 2012 besluit ze voor haar veiligheid te vertrekken naar Engeland. Daar vindt ze aansluiting bij het internationale gezelschap Kefaya en hun debuut is nu een feit. Deze is uitgebracht op het fijne indielabel Bella Union, waar je doorgaans heel andere muziek krijgt voorgeschoteld. Naast vaste drummer Joost Hendrickx zijn het 11 gastmuzikanten op tabla, contrabas, zang, bariton saxofoon, vleugelhoorn, klarinet, dambura, dolak, viool, drums en percussie. De muziek en teksten zijn dikwijls gebaseerd op die van de traditionele Afghaanse volksmuziek, maar worden door de groep fraai ingebed in Indiase muziek, dub, jazz, Maghrebi pop, elektronica en elementen uit diverse andere culturen. Net zo gemengd als de maatschappij van nu, waar tradities uit verschillende windstreken ongedwongen, hand in hand een gezamenlijke toekomst tegemoet (kunnen) gaan. Het is grenzeloos genieten van deze ontwapenende prachtmuziek.
Emel Mathlouthi – Everywhere We Looked Was Burning (cd, Partisan)
De muziek van de vrijgevochten Tunesische zangeres Amal al-Mathlouthi aka Emel Mathlouthi of kortweg soms zelfs Emel mag je, ondanks dat het zeer toegankelijk is, scharen onder de zogeheten protestmuziek. Dat laatste komt vooral door haar teksten. Als in 2008 haar muziek door de Tunesische overheid verbannen wordt van radio en televisie, besluit ze naar Parijs te verhuizen. In 2012 heeft ze haar overrompelende debuut Kelmti Horra uitgebracht, dat pas in 2017 een vervolg heeft gekregen met het onaards mooie Ensen. Meer dan ooit weet ze een fraaie brug te slaan tussen Tunesische muziek, Westerse, experimentele elektronica en stemmige strijkmuziek. Daar gaat ze ook mee verder op haar nieuwe album Everywhere We Looked Was Burning, waarop de cover het protest ook al zichtbaar maakt. Nog altijd weet ze op smaakvolle wijze het experiment te koppelen aan een doorwaadbaar, pakkend en soms ook poppy sound. Nieuw is dat ze bijna alleen in het Engels zingt en dat is even wennen. Het steekt echter allemaal zo goed in elkaar, dat dit al snel geen bezwaar vormt. Bovendien kan er nu een veel grotere groep haar boodschap horen. Daarnaast is haar stemgeluid dusdanig wonderschoon, dat deze in elke taal een diepe indruk zou maken. Je kunt haar ergens plaatsen tussen Azam Ali, Oi Va Voi, Natacha Atlas en Ghalia Benali. Het levert het derde magnifieke album op rij op.