Het is wel apart dat het nieuws is als WhatsApp, Facebook en Instagram eruit liggen en dit kennelijk velen ontwricht. Altijd online met wel echt nieuws en tevens apart zijn onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Astral Swans, Black Tape For A Blue Girl (2x), Reb Fountain, Lala Lala, Shannon Lay, Ministry, Poppy, Rigor Mortiss en Ulesa.
Jan Willem
Astral Swans – Astral Swans (12”, Tiny Room Records)
Wat de Canadese zanger en multi-instrumentalist Matthew Swann vooral typeert is toch wel zijn eigenzinnigheid in combinatie met een ietwat donker gevoel voor humor. Dat hij daarmee redelijk geniale muziek kan maken, bewijst hij keer op keer met zijn project Astral Swans. Muzikaal gezien komt hij ergens uit tussen lo-fi, neofolk, krautrock, post-punk en psychedelica, al kun je er nooit helemaal de vinger op leggen. Hij is nu terug met de gelijknamige 12”. In 12 songs laat hij weer een steeds wisselende hybride aan de genoemde stijlen horen, zij het op meer uptempo, pakkender en directer wijze. Hij brengt in feite allemaal mini verhalen, waarin hij zijn wrange observaties van de trieste schoonheid van alledaagse momenten naar buiten brengt. Dat komt mede door zijn humor en catchy muzikale omlijsting nooit echt te zwaar over. Swann mag rekenen op een keur aan gasten, als Julie Doiron (Eric’s Trip, The Wooden Stars), Cassia Hardy (Wares), Scott Munro (The Bent Spoon Duo/ Trio/ Ensemble, Viet Cong, Preoccupations), Paul Chirka, Brock Geiger (Reuben and the Dark) en meer. Ondanks deze inbreng weet hij het allemaal redelijk sober te houden, waarbij de extra details subtiel toegevoegd worden. De sterke, soms tijdloze songs van Astra Swans weten je even helemaal uit de realiteit weg te halen, iets dat in deze roerige tijden zeer welkom is.
Black Tape For A Blue – The Cleft Serpent / The Cleft Serpent [Instrumental & Alternate Mixes] (2xcd, Projekt)
Sinds ik ben begonnen met recenseren, was de Amerikaanse groep Black Tape For A Blue Girl er al bij. Deze groep, met één van de mooiste namen in de muziekhistorie, is wel iets eerder gestart, namelijk in 1986 en bestaat dus 35 jaar. Enige constante lid is en Projekt labelbaas Sam Rosenthal (As Lonely As Dave Bowman, Projekt Electronic Amerika, Thanatos, Terrace Of Memories, Revue Noir). Samen met een dikwijls wisselende groep muzikanten maakt hij muziek die ergens tussen het vroegere 4AD en het inmiddels opgeheven Hyperium inzit, ofwel heavenly voices, ambient, wave en nog wat mysterieuze ingrediënten. Op hun dertiende album The Cleft Serpent bestaat de line-up naast Sam Rosenthal (elektronica) voor het eerst uit zanger Jon DeRosa (Aarktica, Still, Dead Leaves Rising, Pale Horse and Rider, Pilotram Ensemble, Vlor) en Henrik Meierkord op diverse strijkinstrumenten. Een wellicht kleine bezetting, maar met een maximale output. Ze brengen in ruim 40 minuten tijd 8 nieuwe songs of beter gezegd verhalen over verlies, verlangen en gedoemde liefde. Daarbij verweven ze op dromerige en contemplatieve wijze neoklassiek, wave en ambient, waarbij de gothic nooit heel ver weg is. Het zijn treurige, maar tegelijkertijd ook troostvolle songs, die je omarmen als een zwarte warme deken. Ter vergelijk moet je het ergens tussen This Mortal Coil, Faith & The Muse, Breathless, Virgin Prunes, Arvo Pärt, Love Spirals Downwards en Brendan Perry zoeken. Dit mag tot één van de mooiste Black Tape For A Blue Girl albums gerekend worden. Kippenvel opwekkende, diepgravende pracht.
Ik wilde haast zeggen dat ik het ook niet mooier kan maken dat dit, maar er is naast deze
nieuwe schijf ook nog het zusteralbum The Cleft Serpent [Instrumental & Alternate Mixes], waarbij de titel al aardig aangeeft wat je kunt verwachten. Ongeveer dan, want je krijgt hier nog eens 16 tracks van samen ruim 72 minuten. De eerste 8 tracks bestaan uit de instrumentale versies van het moederalbum, waarbij de muziek ook zonder zang schitterend overeind blijft. Daarna volgen twee instrumentale bonustracks, die een mooie las tussen ambient en neoklassiek smeden, en tevens drie vroege, instrumentale demoversies van het bovenstaande album. Tot slot krijg je nog alternatieve vocale mixen van drie van de albumtracks. Ook deze laten net weer een ander licht schijnen op de muziek. Het vormt een prachtig addendum van toegevoegde waarde.
Reb Fountain – Iris (cd, Flying Nun / Konkurrent)
In de jaren 90 ben ik een behoorlijke fan van de Nieuw-Zeelandse muziekscene, zowel de pop als experimentele muziek. Flying Nun was een label dat hofleverancier was, maar is na fusies op een gegeven moment verdwenen. Inmiddels bestaat het weer even. Ze brengen nu Iris uit, het vijfde album van de Nieuw-Zeelandse Reb Fountain en de tweede van haar op dit label. Fountain werd geboren in San Francisco, maar is met haar familie geëmigreerd. Vanaf 2006 brengt ze met enige regelmaat haar muziek uit, die ergens tussen alt-folk, folk noir en donkere droompop inzitten. En elk album lijkt ze nog beter te worden. Die vertrouwde lijn trekt ze ook hier door met 10 donkere, gedragen songs waarin ze de vaak onbezongen schoonheid blootlegt; zichtbaarheid is een omstreden en onrechtvaardige ruimte waar wat essentieel en van schoonheid is vaak ‘onzichtbaar’ is. Dat levert echt ongelooflijk mooie en intense liedjes op, dikwijls voorzien van melancholische strijkpartijen. Voor de liefhebbers van Suzanne Vega, Aldous Harding, PJ Harvey, Andrea Schroeder, Nadine Shah, Sharon Van Etten en tevens Nick Cave. Groots!
Lala Lala – I Want The Door To Open (cd, Hardly Art / Konkurrent)
Lillie West wordt geboren in Londen, maar groeit als tiener op in Los Angeles en belandt uiteindelijk in Chicago. Daar start ze met gelijkgestemden de groep Lala Lala, waarvan eerst twee cassettes zijn verschenen, al is één later ook op lp en cd uitgebracht. De muziek is eigenlijk een vehikel om dingen die ze nooit hardop durft te zeggen in liedvorm wel durft te openbaren. Dat dit bepaald geen lichte zaken zijn, maar wel heel mooie muziek oplevert word mij duidelijk als het album The Lamb (2018) wordt uitgebracht. Deze is geschreven in een tijd van intense paranoia na een huisinvasie, sterfgevallen van geliefden en algemeen geweld rond haar en haar vrienden. Ze komt tijden de deur niet meer uit, begint het einde van de wereld voor te stellen en denkt na over haar relaties en vriendschappen. Dat levert intens prachtige donkere poprocksongs op. Nu zal ze het afgelopen jaar ook niet veel de deur uit zijn geweest. Toch gaat het nieuwe album I Want The Door To Open meer over het uitzoeken wie je bent, wat er mis is met je en wat er überhaupt met je aan de hand is. Hoe presenteren we ons aan de wereld versus hoe andere mensen ons zien versus wie we werkelijk zijn als we alleen zijn, en hoe die beelden in de loop van de tijd kunnen veranderen. “Ik wil totale vrijheid, totale mogelijkheid, totale acceptatie. Ik wil verliefd worden op de rots.”, aldus West. Daarmee verwijst ze met de rots naar Sisyphus, de mythische figuur gedoemd door de goden om voor altijd een rotsblok uit de diepten van de hel omhoog te duwen. Dat ziet ze als de perfecte metafoor voor hetgeen hierboven staat. Hoe dan ook levert dit 11 volslagen eigengereide nummers op, die ergens tussen alternatieve pop, droompop, wave en dance finishen. Er gebeurt zoveel, dat de 32 minuten in totaal genoeg fraais oplevert. Ik denk dat liefhebbers van onder meer Aldous Harding, Warpaint, Soccer Mommy, Earwig, Nico, Anna Burch en Billie Eilish hier hun hart aan op kunnen halen. Geweldig album, dat de deur openlaat naar nog heel veel ander moois in de toekomst!
Shannon Lay – Geist (cd, Sub Pop / Konkurrent)
In 2017 is de Amerikaanse zangeres en multi-instrumentalist Shannon Marie Lay na avonturen met de groepen Feels en Raw Geronimo solo als Shannon Lay verder gegaan. Pas als haar derde, door Ty Segall opgenomen album August (2019) is verschenen, ook voor het eerst op een cd (ik bedoel maar), wint ze het aan bekendheid. Ze brengt muziek die tussen folk, indie en droompop inzit. Dat geldt ook weer voor haar nieuwste album Geist. Hierop brengt ze de akoestische folk met diverse fraaie strijkpartijen wat meer naar de voorgrond. Dat weet je samen met haar bitterzoete zang snel te betoveren. Ze mag hier wederom rekenen op gitarist/producer Ty Segall, maar eveneens op multi-instrumentalisten Ben Boye (Bonnie Prince Billy, Ty Segall) en Devin Hoff (Sharon Van Etten, Cibo Matto) en toetsenisten Sofia Arreguin (Wand) en Aaron Otheim (Heatwarmer, Mega Bog). Toch is het ondanks die bijdragen een uiterst sober en stemmig geheel geworden, dat menig tijdloze songs oplevert. Ze creëert de gedroomde kruisbestuiving van Lisa Germano, Nick Drake, Cocteau Twins, Marissa Nadler, Karen Dalton, Chantal Acda en de oude Low. Ze voegt ook wel drones en andere onverwachte elementen toe aan haar bedrieglijk eenvoudige muziek toe. Het is echt een wonderschoon herfstplaatje geworden, waar de vallende bladeren een troostvol pallet hebben gevormd.
Ministry – Moral Hygiene (cd, Nuclear Blast)
Ik haak denk ik rond 1990 aan bij de Amerikaanse giganten van Ministry. Zo’n slordige 30 jaar dus en dan bestaan ze al tien jaar. Inderdaad Ministry, onder de immer bezielende en soms ook beschonken leiding van Alain “Alien” Jourgensen, bestaat inmiddels 40 jaar. Ze zijn ooit gestart als discoband (zoek hun vroegere materiaal maar eens op), maar schakelen op een gegeven moment over op een met samples gelardeerd industrial geluid, wat voor mij als hoogtepunt The Mind Is A Terrible Thing To Taste (1989) heeft opgeleverd. Daarna neemt het metal gehalte behoorlijk toe en zal hun album Psalm 69 (1992) als één van hun succesvolste de boeken in gaan. Hierna gaat Jourgensen, tevens actief (geweest) in 1000 Jomo DJs, Revolting Cocks, Lard, PTP, Pailhead en Acid Horse, gewoon door met een hard, soms ongekend fel geluid, waar de Amerikaanse politiek het er dikwijls flink van langs krijgt. In 2008 en 2013 wordt Ministry opgeheven, maar dan zijn er iedere keer weer zoveel misstanden, dat hij zich genoodzaakt voelt weer van zich te laten horen. Drie jaar na zijn vorige album of aanklacht is hij nu terug met het vijftiende album Moral Hygiene. En net als op zijn laatste paar albums gaat minder op maniakale wijze tekeer, maar grijpt hij meer terug naar de periode rond 1989/90. De industrial muziek wordt weer voorzien van interessante samples en is best venijnig, maar ook wat subtieler. Nieuw in het geluid zijn de melancholie, wave en etherische geluiden, die er doorheen sijpelen. Uiteraard passeren alle mistanden in de VS, maar ook zaken als COVID de revue. In “Sabotage Is Sex” is de legendarische Jello Biafra (ex-Dead Kennedys, Lard) als gastvocalist te horen. Het instituut Ministry is nog steeds urgent en staat nog altijd fier overeind.
Poppy – Flux (cd, Sumerian)
Sommige artiesten gaan ondanks hun enorme bekendheid gewoon geheel hun eigen gang. Eentje die dat echt op ongekunstelde wijze doet is de Amerikaanse zangeres Poppy ofwel Moriah Rose Pereira, tevens model, YouTuber, actrice en naar verluidt zelfs religieus leidster. De muziek aan het begin van haar carrière, zeg maar van 2012 tot 2019, vond ik ook helemaal niet zo boeiend. Deze bestond uit een mix van synth-pop, bubblegum, dance-pop en kleine knipogen naar ambient en experimentele muziek. Toch bleef het een artiest om in de gaten te houden. En dat bleek terecht, want haar album I Disagree van vorig jaar is een schot in de roos. Hierop combineert ze haar vroegere poppy (ehm ja) sound met metal en alternatieve rock. En dat pakt prima uit. Een soort volwassen versie van Babymetal, al mogen die er ook wezen. Op Flux gaat Poppy hier gewoon mee verder, zij het dat ze bepaald niet in herhaling valt. Er is wat meer ruimte voor pop, maar ook grunge, metal, noise en alternatieve rock passeren weer de revue. En soms als je haar hoort zingen, denk je dat ze ook richting Madonna had kunnen koersen. Maar in plaats daarvan smeedt ze een fijne las tussen Nine Inch Nails, Pixies, Garbage, Björk, Billie Eilish, Marilyn Manson en Nirvana. Maar dan de Poppy variant uiteraard. En dat is aanstekelijk, meeslepend en gewoonweg steengoed.
Rigor Mortiss – Klechdy (mcd, Zoharum)
Rigor Mortiss is een Poolse groep, die al in de jaren 90 actief is. Maar na een cassette uit 1993 duurt het tot 2014 eer er weer materiaal uitgebracht wordt. De groep, die bestaat uit Małgorzata Florczak, Jacek Sokołowski en Maciek Stoliński, komt nu met de mini cd Klechdy, dan wel weer gestoken is in een oversized ecopack. Het is de soundtrack voor de gelijknamige, veel geprezen film uit 2018. De film gaat over een jonge Afrikaan die zich in een Pools dorp in de middle of nowhere bevindt en de problemen die hij tegenkomt. De muziek die ze hier opdienen is tot de verbeelding sprekend en bestaat uit een mix van dark ambient, industrial en her en der nog wat scheuten metal. Het roept zeker associaties op met muziek uit de jaren 90 als Rapoon, Omala, Godflesh, Android Lust en In Slaughter Natives, maar het heeft ook iets van deze tijd. Hoewel de muziek dus zeker beelden oproept, zou ik de film moeten zien hoe dit op elkaar past. De 9 tracks die zich in slechts 22,5 minuut voltrekken brengen zoveel, dat de lengte weer eens geen rol speelt. Een buitengemeen sterk en fraai kleinood.
Ulesa – Ulesa (cd, Zoharum)
Hoewel het onbekend wie er achter Ulesa schuil gaat of gaan, lijkt het een ander altergo van de doom/metalband Saule. Maar alles rondom Ulesa blijft voorlopig en naar wens van de maker(s) in nevelen gehuld. Op het gelijknamige debuut worden er 6 composities van samen ruim 33 minuten geserveerd, die samen met de cover wel aansluiten bij het mysterieuze karakter van het project. De basis wordt gelegd met dark ambient, maar daar worden allemaal tribale geluiden doorheen gemengd en soms ook angstaanjagende stemmen. In de meer serene stukken krijg je dikwijls nog een ijle trompet, een verwaterde piano en etherische stemmen. Het lijkt wel een soundtrack van deze donkere tijden, waarin het gaat van onheilsprofetieën, wanhoopskreten en requiems naar door verbondenheid geschapen schoonheid. Wat er ook langskomt het is biologerend, bezwerend en van een indringende pracht. Als je eenmaal gegrepen bent, laat de muziek je niet meer los.