Geheel stikstofvrij geproduceerd zijn onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Bruno Bavota, BEING, Bernays Propaganda, DIIV, mxmtoon, Angel Olsen, Penguin Cafe en Chelsea Wolfe.
Jan Willem
Bruno Bavota – Get Lost (cd, Temporary Residence Ltd. / Konkurrent)
Pianomuziek is de rockmuziek van nu. Althans, zo lijkt het toch dikwijls als je kijkt naar Nils Frahm, Max Richter, Fabrizio Paterlini, Dustin O’Halloran, Ludovico Einaudi, Lubomyr Melnyk, Bruno Sanfilippo, Federico Albanese en ga zo maar door. De Italianen doen daarbij een aardige duit in het zakje (zoals wel vaker). Ook de uit Napels afkomstige pianist Bruno Bavota mag je in dat rijtje plaatsen. Sinds 2010 brengt hij zijn muziek naar buiten, in eigen beheer maar ook op labels als Psychonavigation, Dronarivm en Lizard. Hij maakt zowel redelijk traditionele pianomuziek als meer vrije muziek. Zijn nieuwste album Get Lost is nu verschenen op het geweldige Temporary Residence label, dat zich doorgaans meer richt op post-rock. Nu past de muziek die Bavota (piano, prefab piano, akoestische gitaar, elektronica) hier brengt daar qua structuur ook wel een beetje bij. Hij krijgt nog hulp van drie gastmuzikanten op drums, cello, viool en altviool, die zorgen voor extra franje op zijn toch al fraai stemmige muziek. Het is emotievol, tot de verbeelding sprekend en van een intense schoonheid.
BEING – A Death In The Family (cd, Trace Recordings)
Het is herfst, dus we kunnen ons weer opmaken voor de echt melancholische muziek. Alhoewel, in mijn brievenbus lijkt het wel vaker herfst. Tussen al die herfstplaten zijn er soms plots van die albums, die je meteen grijpen en zelfs direct zorgen voor kippenvel. Zo ook nu bij de nieuwe van BEING. Dit is het project van Alex Thomas (zang) en Craig Sullivan-Innes (bas, keyboards). Op het Trace Recordings label van Mark Beazley (Rothko) brengen ze in een oplage van slechts 125 hun debuut cd A Death In The Family uit. Ze weten met een paar klanken op de (bas)gitaar en keyboard warme, maar uiterst droefgeestige ambient of verstilde postrock te creëren, die je meteen bij de lurven grijpt; soms is er niet veel voor nodig. Muzikaal gezien roep dat associaties op met de vroegere Labradford en Rothko, maar als de gitaarklanken wat duidelijker hoorbaar zijn ook Red House Painters. De rustige, bedachtzame manier waarop de muziek gebracht wordt, zorgt voor de nodige spanning en maakt het echt eigen. Dat is al helemaal het geval als Alex fluisterzacht begint te zingen; dan weet het geheel je helemaal te narcotiseren. De teksten gaan, zoals de titel al doet vermoeden, niet over vrolijke zaken. Maar de zielenroerselen worden hier op openhartige wijze tot kunst te verheffen. Dat maakt ook dat muziek zo invoelbaar is en keihard binnenkomt. Mark Beazley helpt hen nog hier en daar op diverse instrumenten en in (misschien wel) de mooiste track “Hurts” krijg je nog fraai cellospel van Ilmari Ponkala. Door de zang en persoonlijke, intieme sound moet je ook denken aan Daniel Blumberg, Dakota Suite en Thomas Feiner. Een overdonderend prachtalbum.
Bernays Propaganda – Vtora Mladost, Treta Svetska Vojna (cd, Moonlee Records)
Het Macedonische collectief Bernays Propaganda maakt politiek geëngageerde muziek, maar weet dat eigenlijk altijd op smaakvolle en toegankelijke wijze te brengen. Sinds 2009 zijn er met enige regelmaat albums van hen verschenen, die een soort dansbare post-punk bevatten. Dat laten ze wederom horen op hun nieuwe cd Vtora Mladost, Treta Svetska Vojna, die is uitgebracht op het Sloveense alternatieve label Moonlee Records. De titel betekent zoiets als “Tweede jeugd, derde wereldoorlog”, om maar even duidelijk te maken welke onderwerpen ze aansnijden; het rechts populisme krijgt er flink van langs. Onder leiding van de fijne zangeres Kristina Gorovska brengen ze hier een mix van post-punk, wave, alternatieve rock en funk. Dat larderen ze met Afrikaanse en Balkan elementen, hetgeen vooral in de diverse blaaspartijen duidelijk naar voren komt. De groep bestaat verder uit Vasko Atanasoski (gitaar, bas, zang, percussie, ritmes), Deni Krstev (gitaar, bas, keyboards, programmering), Rade Jordanovski (bas) en Kristijan Lafazanovski (drums, darboeka). Daarnaast mogen ze rekenen op zes gastmuzikanten op trombone, tuba, trompet, bas, gitaar, programmering en zang. Die leveren een belangrijke bijdrage aan de bijzondere inkleuring van de muziek. Het afwisselende geheel stapt van een meer harde rocksound gemakkelijk over op dansgerichte muziek, waarbij ze toch een consistent geluid laten horen. Met zulke goede en echt weer eens andere muziek dan je doorgaans hoort, zal ik niet protesteren.
DIIV – Deceiver (cd, Captured Tracks / Konkurrent)
Chaos is soms nodig om orde te scheppen. Dat lijkt ook van toepassing op de leden en met name zanger/gitarist Zachary Cole Smith (ex-Beach Fossils) van de Amerikaanse groep DIIV. Bij hem dreigt alles uit elkaar te vallen, maar vindt uiteindelijk wedergeboorte plaats. Voor de overige leden Andrew Bailey (gitaar), Colin Caulfield (zang, bas] en Ben Newman (drums) geldt dat uit leugens, gebroken vriendschappen en gebroken beloften duidelijkheid wordt gevonden. Dat alles is voeding geweest voor hun derde cd Deceiver. De groep brengt doorgaans al een fijne kruisbestuiving van wave, droompop, shoegaze, surf, krautrock en post-punk, maar weten dat nu nog meer te bundelen tot één, eigen sound. Ze laten hier 10 sterke songs horen, die een gruizige legering van shoegaze, metal en indierock vormen. Het klinkt soms alsof Pale Saints, My Bloody Valentine, Deafheaven, Pinback, Sonic Youth, Pixies en Telescopes afwisselend met elkaar duelleren. En ondanks dat dit allemaal bekende namen zijn, weten ze er hier toch echt hun eigen draai aan te geven. Het is afwisselend, pakkend, nostalgisch, droefgeestig, hoopvol en gewoonweg ijzersterk wat ze hier laten horen. Ze klinken als herboren. Voer voor melancholici die ook wel van een tandje harder houden.
mxmtoon – The Masquerade (cd, Foundations / Bertus)
Mijn oudste dochter Iva is van viool ooit overgestapt naar ukelele. Ze heeft geen lessen genomen, maar heeft het via YouTube zichzelf aangeleerd. Gewone les? Dad get a grip! Met enige regelmaat hoor ik bekende dan wel onbekende nummers op verdienstelijke wijze vanuit haar slaapkamer de revue passeren. Als trotse en muziek minnende papa vind ik dat natuurlijk geweldig. Vaak zie ik online ouders blij worden als ze muzikale klonen hebben gecreëerd, maar ik vind het eigenlijk nóg leuker dat mijn kinderen een eigen weg inslaan. Zo ontdek ik ook nog eens iets anders. Toch stormt de zojuist genoemde dochter mijn werkkamer binnen terwijl ik een serieuze poging doe om de cd The Masquerade van de voor mij volslagen onbekende mxmtoon te recenseren. “Ja die is heel groot op YouTube en “Prom Dress” is echt een hit”, zegt ze nog. Ik ben niet zo’n YouTuber, dus ik kijk haar wat wazig aan en zeg enkel dat ik de muziek erg goed vind. Het levert een liefdevolle boks op. Even googlen, ja ik kan wel iets, leert dat mxmtoon, het alias van ene Maia van Chinees-Amerikaanse komaf, pas 19 jaar oud en een woordvoerster is voor de LGBTQ+ gemeenschap is. Als gekleurde biseksueel neemt ze die rol graag op zich. Dit heeft totaal niets te maken met haar muziek, maar wel met haar teksten. En die verraden een oude ziel, maar met een moderne en frisse kijk op de samenleving. De muziek is een ontwapende, ogen opende mix van pop, indie, soul en folk met een wijze boodschap, waarbij ze dus wel met enige regelmaat de ukelele speelt.. Daarbij moet je denken aan een mix van Rosalía, Soccer Mommy, Lana Del Rey en Laura Marling. Een geweldige nieuwe ster aan het firmament.
Angel Olsen – All Mirrors (cd, Jagjaguwar / Konkurrent)
Ik haal vrouwen nog wel eens door elkaar. Begrijp me goed, niet mijn eigen vrouw of vrienden, enkel de singer-songwriters onder hen. Niet dat ze per se op elkaar lijken, qua muziek bedoel ik, maar velen opereren een beetje in hetzelfde straatje en dat blijft niet altijd allemaal goed geordend in mijn brein. Nu denk ik bij de nieuwe cd All Mirrors van de Amerikaanse rockende singer-songwriter Angel Olsen toch echt wel te weten wat ik ongeveer voorgeschoteld ga krijgen: doorleefde, bitterzoete zang, getuige een oude ziel, met muziek die bestaat uit een mix van dark folk, altcountry, rock en singer-songwritermuziek. Ik ken haar immers van haar drie eerdere albums, een verzamelaar en haar werk voor The Cairo Gang en mag mezelf oprecht fan noemen. Toch? Ik begin hevig te twijfelen als ik haar vierde album All Mirrors opzet. De eerste zangstukken klinken vertrouwd in mijn oren, maar dan barst er een orkest los en verhuist haar stem naar een ietwat schelle wave- en post-punk omgeving. Ook doen er synthpop elementen hun intrede. Nee, deze twijfel ligt gelukkig niet aan mijn brein, maar aan de stoute schoenen die Olsen heeft aangetrokken. Ze heeft een nieuw, opgeruimd stemgeluid ontdekt en wisselt dat af met hetgeen we van haar kennen. Daarnaast brengt ze ook haar muziek naar afwisselende plekken. Deze koerswijziging is even wennen, maar gaat per luisterbeurt meer onder de huid kruipen. Hierbij moet ik zeggen dat de meer verstilde en sobere stukken, die dikwijls de 4AD-koers varen, mij het meeste aanspreken. Maar verder is het ook een prima album geworden. Ik ben nu al heel nieuwsgierig waar dit in de toekomst heen zal gaan.
Penguin Cafe – Handfuls Of Night (cd, Erased Tapes / Konkurrent)
De dood hoort bij het leven. Een verdrietig gegeven, maar het levert ook mooie dingen op. Ten minste ik vind het wel iets ontroerends hebben als een vader uit een zekere band overlijdt en diens kind het stokje overneemt. Dat is het geval bij Section 25, waar dochterlief Bethany Cassidy de koppositie overneemt van haar overleden vader Larry, maar ook bij Penguin Café Orchestra is dit aan de orde. Dit avant-pop annex kamermuziek en minimal music ensemble wordt al in 1972 opgericht door de dan in Japan woonachtige Britse gitarist Simon Jeffes. De groep bouwt een discografie vol toonaangevende muziek op, maar stopt als Jeffes in 1997 overlijdt aan de gevolgen van kanker. Zoonlief Arthur Jeffes (piano, percussie, melodica) besluit op 31-jarige leeftijd in 2009 om de nalatenschap van zijn vader een vervolg te geven met Penguin Cafe. Hiervoor rekruteert hij diverse nieuwe muzikanten, waarmee hij in de geest van zijn vader doch op meer moderne wijze muziek maakt. Live spelen ze nog wel dikwijls muziek van de vroegere band. Inmiddels is deze nieuwe groep een gevestigde neoklassieke band geworden, die al drie studioalbums en een liveplaat hebben uitgebracht. De diverse bandleden houden er allerlei andere projecten op na, één speelt zelfs bij Suede. Voor het vierde album Handfuls Of Night mag Jeffes junior rekenen op maar liefst 9 muzikanten op altviool, viool, violofoon, cello, contrabas, akoestische gitaar, xylofoon, orgel, harmonium en percussie. Hieruit valt al op te maken dat het aardig de neoklassieke kant op gaat. Ondanks deze grote groep muzikanten, is het allemaal behoorlijk ingetogen. Ze brengen heerlijk herfstig melancholische stukken ten gehore, die liefhebbers van Olafur Árnalds, Hauschka, Nils Frahm, Philip Glass en uiteraard Penguin Café Orchestra ook wel aan zullen spreken. Penguin Cafe weet ook net even meer te brengen dan de gemiddelde neoklassieke groep van heden ten dage. Maar goed, dat zit waarschijnlijk in de genen. Een magnifieke soundtrack voor de donkere dagen.
Chelsea Wolfe – Birth Of Violence (cd, Sargent House)
Bij een nieuwe van de Amerikaanse zangeres/gitariste Chelsea Wolfe is het altijd weer afwachten wat er uit komt rollen. Zo’n 13 jaar geleden heeft ze voor het eerst van zich laten horen, al komt de productie vanaf 2010 pas echt op gang. Ze maakt dan uiterst mysterieuze muziek, die bestaat uit duistere cocktails van doom-folk, gothic-folk, experimentele muziek, rock, noise, avant-garde en wave. In 2015 mengt ze op haar album Abyss daar ook black metal, shoegaze en industrial doorheen. De absolute klapper maakt ze, wat mij betreft, twee jaar geleden met Hiss Spun, die in alles over de voorganger(s) heengaat. Een overdonderende fusie van pracht en kracht. Eerder heeft Wolfe in 2012 ook al eens een akoestisch album uitgebracht. Kortom, ze blijft verrassen. Dat blijkt ook nu weer met haar nieuwe, zevende album Birth Of Violence, een titel die toch weer stevige muziek doet vermoeden. Echter, niets is minder waar want ze laat hier 11 tracks horen, die meer de akoestische kant op gaan. Wolfe (zang, akoestische gitaar) wordt hier bijgestaan door muzikale partner in crime Ben Chisholm (piano, synthesizer, gitaar, bas, mandoline) uit Wild Eyes en een enkele maal ook door drummer Jess Gowrie (The Drama) en altviolist Ezra Buchla (Gowns). Op sobere wijze brengt ze haar muziek, die weliswaar inboet aan kracht maar door het verstilde karakter het wint aan mysterie en met name onheilspellende atmosfeer. Haar etherische prachtzang treedt daardoor ook meer op de voorgrond en dat is alleen maar bonus. Het lijkt wel of de metal nog aanwezig is, maar bedekt met een laag zwart fluweel. Ze combineert ongrijpbare schoonheid met gracieuze droefgeestigheid en spannende donkerheid. Je kunt haar ergens plaatsen tussen Siouxsie, Marissa Nadler, Anna Von Hausswolff, Zola Jesus en PJ Harvey. Daarmee levert ze niet haar beste album af, maar wel weer één die heel anders, meeslepend en nog altijd van een ontzaglijk niveau is.