EK, WK, Wimbledon, Tour de France, pff…en wij maar racen voor onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Algiers, Enrico Coniglio & Matteo Uggeri, Sivert Høyem, Machinefabriek, Teresa Salgueiro, Sathönay, Sextile, فضول, Tyler The Creator en Raymond Scott.
Jan Willem
Algiers – The Underside Of Power (cd, Matador)
Het gelijknamige debuut van Algiers uit 2015 heeft een behoorlijke indruk gemaakt. Op ludieke wijze koppelen ze namelijk post-punk en rock aan gospel, soul en elektronica. Hierbij blijkt Franklin James Fisher ook nog eens over een authentieke, ouderwetse soulstem te beschikken. Achter de muziek en zang lijkt ook een zekere noodzaak te zitten, alsof ze zich vanuit een hopeloze plek een weg naar beter proberen te spelen; een drive waar je net als de muziek lastig de vinger op kunt leggen. Hun muziek proberen te duiden is als aan iemand vragen om aan de regenboog één kleur toe te kennen. En daar gaan ze op nog overtuigender wijze mee verder op The Underside Of Power. Kopman Fisher (zang, piano, gitaar, percussie, cello, synthesizers, drumprogrammering, sampling, contrabas, Wurlitzer) wordt hier bijgestaan door Ryan Mahan (drumprogrammering, synthesizers, samples, bas, gitaar) Lee Tesche (gitaar, saxofoon, tapeloops, zang) en nieuwkomer en ex-Bloc Party drummer Matt Tong (drums, percussie, klokkenspel, gitaar, drones). Opvallende gast is Adrian Utley van onder meer Portishead, die hier meedoet op synthesizers, drummachine, gitaar en bas. Daarnaast doen er nog wat mee op zang, drums en gitaar. Het brede instrumentarium geeft al aan dat dit Amerikaanse kwartet niet voor een rechttoe rechtaan aanpak kiest. Naast de wilde mix aan de genoemde stijlen brengen ze soms ook industrial, waarbij de (drum)beats soms militant en hard kunnen zijn. En daar krijg je dan die meer dan overdonderende harde soulzang overheen. Dat wisselen ze dan af met “bijna” ballads als “Mme Rieux”, waar ze het ook even klein kunnen houden. Bijna want ook daar weten ze wel iets verontrustends van te maken. Nergens maken ze het je echt gemakkelijk, maar dat maakt deze band ook zo uniek met steeds weer andere vondsten; van powersoul en soundscape-rock tot industrial-gospel en post-punk-IDM. Elke track weet je te verrassen en verbazen, ook na meerdere luisterbeurten. Dit is zo onwaarschijnlijk origineel en overdonderend goed!
.
Enrico Coniglio & Matteo Uggeri – Open To The Sea (cd, Dronarivm)
De twee Italiaanse componisten Enrico Coniglio en Matteo Uggeri bundelen nu eens hun krachten op Open To The Sea, uitgebracht op het fijne drone label Dronarivm. Coniglio maakt al sinds 2002 albums onder zijn eigen naam, veelal vol neoklassiek, ambient en experimentele muziek. Hierbij haalt hij zijn inspiratie dikwijls uit landschappen. Maar hij laat ook van zich horen als/in Aqua Dorsa , Herion, Lemures en My Home, Sinking. Ook Matteo Uggeri kom ik al jaren in verschillende projecten tegen, zoals Der Einzige, Meerkat, Norm, Sparkle In Grey, Hue, Normality / Edge en Barnacles en in samenwerking met onder andere Bob Corn, My Dear Killer, Controlled Bleeding, Deison, Marizo Abate, Tex La Homa, De Fabriek, Ether, If Bwana en Telepherique. Ook hij heeft een hang naar de meer experimentele muziek en de natuur met veldopnames en al. Dat alles komt hier nu fraai samen. Coniglio (piano, gitaar, banjo, orgel, synthesizers, sampler, tapes, vinyl) em Uggeri (trompet, drums, radio, veldopnames, samples, elektronica, beats) produceren hier 9 fraaie klanklandschappen, die ze op sfeervolle wijze laten inkleuren door gasten, uit onder meer Satan Is My Brother en Vonneumann, op zang, spoken word, elektronica, viool, cello, trompet, trombone en cimbalen. Onder hen ook zangeres Lau Nau, die hen richting His Name Is Alive duwt. Voor de rest brengen ze een heerlijk caleidoscopische en vooral breekbare mix van ambient, drones, neoklassiek, subtiele experimenten en veldopnames, die liefhebbers van Olan Mill, Múm, Jacaszek, Nils Petter Molvær, The Boats en Birds Of Passage wel aan zullen spreken. Een majestueus pareltje! Mocht je na dit alles nog het idee hebben dat de verveling toeslaat, dan is er ook nog een versie beschikbaar met puzzel. Al lijkt het mij sterk dat er iets extras nodig is bij zoveel moois.
Sivert Høyem – Live At Acropolis (2cd+dvd, Hektor Grammofon / It’s All Hapening)
De Noorse zanger/gitarist Sivert Høyem heeft inmiddels een staat van dienst om U tegen te zeggen. Dat begint natuurlijk al in 1992 met de geweldige groep Madrugada, waar hij 5 prachtalbums aflevert vol emo, bluesrock, soft rock en alternatieve rock. Zijn herfstige, diep emotioneel geladen stem vormt daarbij altijd een sterke troef. Na de dood van gitarist en medeoprichter Robert Burås in 2007, voltooien ze hun laatste album in 2008 en besluiten dan de groep op te heffen. Al tijdens Madrugada laat Høyem ook solo van zich horen en gaat na het einde van de band hier succesvol mee door. Inmiddels is hij 6 wonderschone albums verder, waarmee hij opereert in de indie/alternatieve rockhoek en waarbij zijn doorleefde melancholische zang nog altijd een prachtige oorvanger blijft. Het doet bepaald niet onder voor hetgeen hij ervoor gedaan heeft. Na 25 jaar gaat één van zijn dromen in vervulling, namelijk optreden in het Odeon van Herodes Atticus. Dit 2000 jaar oude openluchttheater is onderdeel van het Acropolis in Athene. Niet iedereen krijgt toestemming om hier op te treden, maar na illustere namen als Frank Sinatra, Sting en Luciano Pavarotti is het ook hem gelukt om daar zijn vele Griekse fans te trakteren op een live optreden. En ik roep vaak dat ik live albums nooit zo graag hoor, mede door het applaus door de muziek heen en het feit dat ik er liever zelf bij was geweest, maar de uitzonderingen daarop zijn inmiddels zo groot dat ik mijn visie en verhaal daarop nodig eens moet aanpassen. Live At The Acropolis is de registratie van het concert dat hij er in 2016 gegeven heeft, waarbij je ook de beelden en muziek middels een dvd krijgt. Høyem (zang, gitaar) gaat er heen met een strijkkwartet plus 5-koppige band, die gitaar, orgel, piano, achtergrondzang, bas, synthesizer bas, drums, percussie en autoharp brengen. Onder hen ook de “special guest” en zangeres Marie Munroe. Hij brengt niet alleen werk van zijn soloalbums ten gehore, maar ook van Madrugada, die hier van het fraaie strijkwerk worden voorzien. Van de 16 tracks die hij hier ten gehore brengt ligt de nadruk met 5 nummers op zijn laatste cd Lioness (2016), maar ook van het laatste titelloze Madrugada album komen er prachtige versies voorbij. Onder meer mijn favoriet “Honey Bee” wordt hier schitterend uitgevoerd. Maar eigenlijk gaat het continu van hoogtepunt naar hoogtepunt. Het veelvuldige applaus, ook al is dit zeer terecht, had van mij achterwege mogen blijven, maar dit is wel oprecht een live album dat je het gevoel geeft dat je er echt bij bent. En één die daadwerkelijk wat toevoegt aan de toch al fraaie originelen. Eigenlijk ben ik gewoon stik jaloers dat ik er zelf niet bij was. Een overrompelende ervaring, die elke rechtgeaarde Høyem- en Madrugada-fan gewoon blind aan moet schaffen!
Machinefabriek – Fight Score (mcd, Machinefabriek)
De inmiddels legendarische klasbak Rutger Zuydervelt, die het meest bekend is als Machinefabriek, laat meerdere malen per jaar van zich horen. En dat juich ik nog altijd van harte toe, want de kwaliteit blijft onverminderd hoog. Zijn discografie is echt fenomenaal, niet alleen solo maar ook met Shivers, Piiptsjilling, L/M/R/W en de vele samenwerkingsverbanden, waaronder die met Michel Banabila, Gareth Davis, Soccer Committee, Peter Broderick, Dag Rosenqvist, Aaron Martin, Leo Fabriek en meer. Dit jaar zien we hem al schitteren naast Orphax en in Piiptsjilling. Hij is ook vermaard om zijn fraaie mini uitgaven in eigen beheer, veelal 3”-es, die later dikwijls gebundeld worden tot prachtige cd’s. Hij weet op uiterst gevarieerde en telkens weer verrassende wijze zijn elektronische muziek voor het voetlicht te brengen. Een toonaangevend muzikant, die allang een keer een erepodium op de “Made To Measure”-serie van Crammed Disc had moeten krijgen (net als Michel Banabila trouwens, maar dat terzijde). Zijn nieuwste mini Fight Score is de soundtrack van het Virtual Reality installatie van Memo Akten, dat is gebaseerd op binoculaire rivaliteit van bepaalde beelden. Kijk zelf maar eens hier voor het verbluffende effect. De cd bevat twee tracks van elk een goede 10 minuten lang. De eerste, “Fight Score”, bevat de soundtrack voor het kunstwerk zelf. Je krijgt een subtiel ambient klanklandschap, dat op subtiele wijze zeer gedetailleerd is. Dit zonder dat het de aandacht voor de beelden verstoort, al is het los ervan een zacht dwingend stuk geworden. Zuydervelt speelt ook mooi met zacht en harder geluid, als het in- en uitzoomen van een ooglens. Het past geweldig bij de beelden, maar staat los ook als een huis. De tweede track, “Fight Ambient”, is een meer verstilde ambientrack die uit aanhoudende loops bestaat. Deze schept een mysterieuze sfeer en is gedraaid in de ruimte van de installatie. Het zal de ruimte een speciale gloed hebben gegeven. Twee wonderschone nieuwe composities, die op bijzondere wijze zowel onheilspellend als rustgevend zijn.
Teresa Salgueiro – O Horizonte (cd, Lemon)
Van 1987 tot 2007 is zangeres Teresa Salgueiro de overtuigende kopvrouw van de prachtgroep Madredeus. Hiermee brengt ze in feite fado muziek, al mag je het door het gebruik van onder meer de synthesizer officieel niet zo noemen. Maar de emotievolle muziek vindt zeker aansluiting bij dit genre, mede door haar op Amalia Rodrigues gelijkende sound. En haar wonderschone zang verdient het echt om ingelijst te worden. Toch verlaat ze haar moederband om zich volledig te storten op haar solocarrière. En met succes. Ze heeft nu nog meer vrijheid om buiten de fado-achtige grenzen te gaan en volledig haar eigen muziek en teksten te brengen, al ligt het geluid van haar vroegere band altijd op de loer. Het levert bijvoorbeeld een mooie samenwerking met de Poolse componist Zbigniew Preisner op. Omdat ze toch wat minder regelmatig albums uitbrengt, heb ik haar vorig jaar verschenen cd O Horizonte helemaal over het hoofd gezien. Deze is echter te mooi om nu niet alsnog de revue te laten passeren. Samen met muzikanten op contrabas, accordeon, Portugese gitaar, drums en percussie, laat ze hier weer een geluid horen dat de Madredeus-fan van het eerste uur zeker zal enthousiasmeren. Los daarvan brengt ze gewoon haar eigen muziek, die ook de misstanden in het huidige Europa op melancholische wijze aan de kaak stelt. Dit is iets dat ze met haar vorige band nooit zou hebben gedaan. Het is van een universele schoonheid die je weet te betoveren.
Sathönay – Lost A Home (lp/digitaal, Atypeek Music/ S.K. Records)
Het Franse Sathönay start als soloaangelegenheid van Nico Poisson, die je tevens terug kunt vinden in NED en oprichter is van het label S.K. Records. Hiermee maakt hij, met een elektrische saz, oude drummachines en zang, muziek gebaseerd op oriëntaalse muziek. Na Gaziosmanpasa, een 12” uit 2012, wordt het project uit Lyon uitgebreid met drummer François Virot (Reveille, Clara Clara) en celliste Léonore Grollemund. Dit trio neemt het debuutalbum Lost A Home op, geproduceerd door Daniel O’Sullivan (ex-Guapo, Grumbling Fur, Mothlite, Miasma & The Carousel Of Headless Horses, Æthenor, Miracle, Ulver). Daar krijgen ze nog versterking van violiste Agathe Max (Yama Warashi), bassist Vincent Cuny (Noyades), zanger Antoine Khoury en gitarist Cyril Meysson (Noyades). Ze laten in hun 8 nieuwe tracks weer een oriëntaals geluid horen, maar larderen dit wel met experimenten, improvisaties, (space)rock, surf en psychedelische elementen. De veelal opzwepende muziek weet je vrij eenvoudig mee te voeren op hun bijzondere, dikwijls haast hallucinerende trip door een Oosters sprookjeslandschap. Ter referentie moet je denken aan een eigenzinnige kruisbestuiving van Secret Chiefs 3, Badawi, Shalabi Effect, Al’Tarba, The Velvet Underground, BaBa Zula en Jerusalem In My Heart. Dat klinkt op papier niet alleen heel erg goed, dat is het in de praktijk ook. Een uiterst onderscheiden album!
Sextile – Albeit Living (cd, Felte / Konkurrent)
In 2015 debuteert het Amerikaanse viertal Sextile op overtuigende wijze met A Thousand Hands, uitgebracht op het fantastische Felte label. Deze grossiert in geweldige bands, die weliswaar putten uit het verleden maar hedendaagse post-punk, new wave en avant-garde laten horen. Sextile brengt een opzwepende mix van post-punk, new wave, shoegaze en synthpop, waar de rauwe energie werkelijk vanaf spat. Moet je dan sleutelen aan je sound voor je tweede album? Nee, natuurlijk niet. Dat doet het inmiddels tot trio gereduceerde gezelschap dan ook niet op Albeit Living, zij het dat alles nog wat puntiger klinkt. Brady Keehn (zang, gitaar), Melissa Scaduto (drums, zang) en Eddie Wuebben (gitaar, keyboards) leveren 10 nieuwe songs af met een lekkere punkattitude. En vanzelfsprekend eindigt dit album dan al na 27 minuten. Maar net als bij een goede ristretto is de hoeveelheid niet hetgeen van belang is, maar de smaak en de uitwerking. En dat liegt er bepaald niet om bij Sextile. Het is emotievolle en oprechte muziek, die op hoog tempo gepresenteerd wordt. Je kunt best horen dat ze schatplichtig zijn aan Joy Division, D.A.F., The Jesus & Mary Chain, P.I.L., Modern English, In Camera en The Birthday Party, maar ze vallen daarbij bepaald niet in herhaling. Uit alles spreekt een zekere urgentie en dat maakt dit ook weer tot een album waar je als old en new waver heerlijk van kunt genieten.
Martijn
فضول الزمان صعيد
Fadoul was een zanger die funk en rock (van James Brown, The Free en Sly & The Family stone en nog zo wat losse flodders) van Arabische teksten voorzag. Aan het eind van het album lijkt het Pakistaanse sufi stuk Mast Qalander ingezet te worden maar slaat uiteindelijk om in pure Marokkaanse klanken. Het klinkt allemaal heerlijk rauw en energiek. De taal zorgt een heel eigen karakter, ondanks dat je nummers kent. Mooie vondst van het label Habibi Funk.
Tyler, The Creator Scum Fuck Flower Boy
De hele Odd Future-hype kwam in een fase dat ik even een beetje uitgelogd was van de Amerikaanse rap game. Inmiddels ben ik weer helemaal met die dingen en heb min of meer toevallig de Cherry Bomb-docu bekeken. Mij bevalt die ambitieuze werkwijze wel, zowel rauwe, kale tracks maar ook enorm uitgewerkte arrangementen met strijkers en koortjes enzo. Een formule die tot vaker luisteren uitnodigt.
Raymond Scott Three Willow Park – Electronic Music from Inner Space 1961–1971
Jan Willem attendeerde mij er in deze kolommen op: eindelijk meer uit de archieven de elektronischemuziekpionier Raymond Scott. Niet het „Electronium”-album wat 17 jaar geleden werd aangekondigd, hoeveel we deze wel horen. Maar „Bandito The Bongo Artist” komt ook weer langs. Een collectie eigenaardige klanken, soms heel luisterbaar (zeker de arrangementen van hits uit zijn Quintette-tijd), soms wat pittiger (richting abstract), maar altijd interessant.