Het nieuwe kabinet? Nee bedankt, ik blijf lekker hier in het muzikale oude en met het lijstje uit het:
SCHADUWKABINET
Ik luisterde naar: Camilla Barbarito, Olcay Bayır, Julie Christmas, Cranes, Dirty Three, L’Étrangleuse, Clara Graziano, Erwan Keravec, Mdou Moctar en Optimal.
Jan Willem
Camilla Barbarito – Cargo Sentimento Popolare D’Assalto (cd, Felmay / Xango Music Distribution)
De Italiaanse zangeres Camilla Barbarito laat zich graag leiden door emoties en nieuwsgierigheid. Zo heeft ze eerder al twee albums onder de naam Sentimento Popolare uitgebracht, waarop ze de muziek uit de zuidelijke hemisfeer onderzocht. Daarmee leverde ze een soort wereldmuziek af met een lekkere Italiaanse saus. Op Cargo Sentimento Popolare D’Assalto trekt meer noordwaarts en brengt ze naast West-Afrikaanse ook Balkan, rock-, Roma en folkmuziek. Daarbij haalt ze haar traditionals en inspiratie uit Iran, Portugal, Spanje, Frankrijk, Albanië en andere Oost-Europese landen. Ze wordt begeleid door Fabio Marconi (elektrische gitaar), Alberto N. A, Turra (elektrische gitaar) en Stefano Grasso (drums). Bepaald geen traditionele bezetting, al klinkt het door hoe ze de instrumenten inzetten soms wel zo. Ze brengen echt hun eigen visie op de muziek van weleer. Het levert in bijna 54 minuten 15 eigenzinnige en steeds weer verrassende tracks op. Ondanks de grote variatie weten ze er toch een boeiend en consistent geheel van te smeden. En het onversneden sentiment dat her en der opduikt is zo aangrijpend mooi. Wereldmuziek uit hartje Milaan.
Olcay Bayır – Tu Gulî (cd, ARC Music / Xango Music Distribution)
De in Turkije geboren maar in Londen gevestigde zangeres Olcay Bayır (om het makkelijk te maken ook wel eens als Bayir geschreven) geeft stem aan de ontberingen van het dappere volk van Anatolië, dat ondanks talloze onrechtvaardigheden hun taal, cultuur en gewoonten blijven behouden. Olcay beschikt over een heldere prachtstem en beweegt met haar muziek door folk, jazz en neoklassieke landschappen. Ze heeft inmiddels twee sterke albums uitgebracht en presenteert nu haar derde Tu Gulî, dat zoiets als “jij roos” betekent in het Koerdisch. Het bevat een verzameling Koerdische alevitische zielenliedjes, waarmee zet haar multiculturele en meertalige achtergrond eert. Ze combineert haar eigen persoonlijke memoires met de moderne kosmopolitische klanken van Londen en brengt tevens een eerbetoon aan de sterke, toegewijde vrouwen in haar Anatolische regio, inclusief haar moeder en grootmoeder. Ze heeft zich omringt met muzikanten uit Turkije, Griekenland, Armenië en Engeland, die haar prachtige zang schitterend inlijsten met gitaar, contrabas, percussie, kopuz, divan saz, telli, zurna, oud, bas en duduk. De muziek bevat zeker bloedlijnen van de Turkse folk, maar Olcay brengt over het algemeen meer uitgestrekte songs en lengt het aan met jazz en klassieke elementen. Hoewel haar zang, die je dikwijls tot op het bot weet te raken, is al genoeg om te overtuigen, de mooie muziek een geweldige bonus. Hoewel de muziek wel anders is, denk ik dat dit ook wel in het straatje past van liefhebbers van Arooj Aftab. En uiteraard ook als je van de meer melancholische Turkse zangeressen houdt, waarvan er velen zijn. Een wonderschoon schot in de roos!
Julie Christmas – Ridiculous And Full Of Blood (cd, Siviana/ Red Creek)
De Amerikaanse zangeres, of misschien beter gezegd hysterische brulboei Julie Christmas brengt niet heel vaak wat uit, maar als ze dat doet zijn het keiharde voltreffers. Zo liet ze eerst van zich horen in de bands Battle Of Mice, Made Out Of Babies en Spylacopa. In 2010 heeft ze onder haar eigen naam het album The Bad Wife. Daarna heeft ze samen met het Zweedse Cult Of Luna nog het album Mariner (2016) uitgebracht. Het gaat er nooit zachtzinnig aan toe. Gelukkig is dat op haar nieuwe album Ridiculous And Full Of Blood, dat dus 14 jaar na haar debuut volgt, niet anders. Ze omringt zich met sterke muzikanten uit allerlei bands, waaronder tweemaal ook Cult Of Luna zanger Johannes Persson. Ze brengt hier 10 nieuwe tracks van samen ruim 42 minuten, waarin ze uppercut na uppercut uitdeelt. Wat een stem! Iets dat je niet per se verwacht als je haar ziet. Het is echt voer voor de liefhebbers van haar vorige bands, solowerk en Cult Of Luna, maar ook Deftones, Babes In Toyland, Neurosis, Amenra en Björk on metal. Belachelijk goed! En enkel bloedig als je probeert mee te zingen.
Cranes – Collected Works Volume 1: 1989-1997 (6cd, Cherry Red)
Eén van mijn favoriete bands allertijden en één die ook diep zit is toch wel het Engelse Cranes. Het is ook mijn eerste band geweest die ik heb geïnterviewd, waarbij ik niet weet of Alison of ik nerveuzer was. De groep heeft in de eerste jaren heel sterke albums uitgebracht met een bijzondere mix van indierock, gothic, droompop, shoegaze en industrial, waarbij de popachtige meisjesstem een mooi en soms ook beangstigend contrast vormt met de zware muziek. Maar ook de singles die ze tussendoor hebben uitgebracht, mochten er wezen met een hoop prachtig materiaal dat nooit elders is verschenen, behalve later deels op de verzamelaar EP Collection 1 & 2 (1997). Hoewel de groep al in 1986 debuteerde met de cassette Fuse, die eerder dit jaar op cd is uitgebracht, brengt het Cherry Red label nu de boxset Collected Works Volume 1: 1989-1997 uit. Hierop vind je de albums Self-Non-Self, Wings Of Joy (mijn absolute favoriet), Forever, Loved, Population Four en buitenbeentje La Tragédie D’Oreste Et Électre, waarbij de eerste 5 voorzien zijn van vrijwel alle b-kanten van de singles (meer dan op de genoemde verzamel cd). Maar liefst 90 tracks, waarvan een enkele niet eerder is verschenen. Valt er nog wat te zeuren? Ja, want waarom zijn “Shine Like Stars” van Forever en de tracks “Wings Of Joy” en “The Puppet” (bonus op datzelfde album) er niet opgezet? Of alle remixen? De ruimte was er. Het blijft hoe dan ook een schitterend en compact overzicht, dat terecht gestoken is in een door Chris Bigg (onder meer 4AD) ontworpen doosje. De bergen kippenvel zijn het overtuigende bewijs.
Dirty Three – Love Changes Everything (cd, Bella Union)
Al zo’n 32 jaar bestaat het Australische drietal Dirty Three nu al en zo lang volg ik ze ook al; echt een geweldige, eigengereide groep. De hiaten tussen de releases worden wel steeds groter, maar dat is gezien de activiteiten van de diverse leden ook niet zo verwonderlijk. Violist en pianist Warren Ellis duikt natuurlijk met enige regelmaat naast Nick Cave op dan wel in diens The Bad Seeds of in The JLP Sessions Project en meer. Gitarist Mick Turner hield er projecten op na, maar is het laatst actief geweest in Mess Esque. Drummer Jim White is de grootste slettenbak, want die duikt werkelijk overal op; dit jaar nog naast Marisa Anderson. Het zal één van de redenen zijn waarom het nieuwe album Love Changes Everything maar liefst 12 jaar op zich heeft laten wachten. De groep brengt hier 6 nieuwe stukken, die allemaal heten zoals het album maar dan gevolgd door de Romeinse cijfers I tot en met VI. Zoals vaker zijn dit stukken die heerlijk stuurloos door post-rock, alternatieve rock en folk getinte muziek gaan. Niet per se met kop of staart, maar wel meeslepend en tot de verbeelding sprekend. Ze leveren gewoon weer een essentieel prachtalbum af. Daar wacht je met liefde op!
L’Étrangleuse – Ambiance Argile (cd+boek, Compagnie 4000 / Xango Music Distribution)
Het Franse L’Étrangleuse wist me direct te verrassen met hun gelijknamige debuut uit 2012. Het is dan nog een “wurg” duo bestaande uit Mélanie Virot op harp en Maël Salètes op gitaar en waarbij ze beide zingen. Ze brengen hoofdzakelijk Afrikaans getinte melodieën met harmonieuze Engelstalige zang, dikwijls meerstemmig, aangevuld met ritmische rock en lichte experimenten. En ze mogen er rekenen op een gastbijdrage van G.W. Sok. Hun tweede album Memories To Come uit 2015 borduurt daar op voort in de positieve zin. De productie is daar in handen van John Parish. Nog meer goed nieuws. Op hun derde album Dans Le Lieu Du Non-Où uit 2019 schakelen ze over op Frans, zonder verder teveel aan hun overheerlijke receptuur te schaven. Inmiddels zijn er vier wurgers en maken naast Mélanie (harp, zang, trombone) en Maël (djéli n’goni, zang, gitaar) ook Léo Dumont (drums, zang) en Anne Godefert (bas, zang) deel uit van de groep. Hiermee leveren ze nu de cd Ambiance Argile af, dat gestoken is in een prachtig A5-formaat boek met foto’s en teksten. De muziek ligt zeker in het verlengde van hun vorige werk, maar is duidelijk voller en koerst iets meer richting avant-garde. De aanpak is nog wel steeds vrij rudimentair, hetgeen de muziek enkel ten goede komt. De toename van de zang en met name de harmonieuze samenzang pakt geweldig uit. Je moet denken aan een kruisbestuiving van Zoj, Cannibales & Vahinés, The Ex, zea en Mahmoud Ahmed, zij het aangevuld met allerhande andere Afrikaanse invloeden. Wellicht kan je hier iets van kneden in deze “klei sfeer”? Hoe dan ook een veelzijdig totaalkunstwerk!
Clara Graziano – Al Ritma Della Luna (cd, Finistere / Xango Music Distribution)
De Italiaanse zangeres en muzikante Clara Graziano heeft een lang verleden als het gaat om het maken van de zogeheten circusfolkmuziek, wat je ook wel aan zou kunnen duiden als dark cabaret. Liedjes als “Bella Ciao” passen wel in die categorie. Zo maakte ze deel uit van La Banda Della Ricetta en Orchestra Terranea. Met Al Ritma Della Luna heeft ze pas haar eerste soloalbum op haar naam gezet, die denk ik geen vertaling behoeft. Met de onophoudelijke vrolijke ondertoon weet ze hier toch weer een serieus en ergens ook melancholisch geheel neer te zetten. Het album is bedoeld als dagboek van haar toch wel lange artistieke reis en creatieve werk. Haar hoofdinstrument, maast uiteraard zang, is de zogeheten organetto. Dat is een diatonische accordeon met twee bassen, maar gevoelsmatig klinkt het gewoon als een verlaagde accordeon. Daar weet ze als geen ander om een bepaalde sfeer neer te zetten. Ze mag hier rekenen op gastmuzikanten op klarinet, contrasbas, oud, bas, tamburello, keyboard, djembe, krakabou, surdo, rototom, ukelele, darboeka, duduk, sopaan saxofoon, riq, gitaar en zang. Best veel Oosterse instrumenten, al zou je het geheel wel ergens in Italië situeren. Toch doet de muziek je denken aan artiesten vanuit de hele wereld en moet je denken aan een zomerse cocktail van Humanwine, Roma Amor, Katzenjammer Kabarett, Tom Waits, Anari, The Dresden Dolls, Lhasa, Klezmatics en Yann Tiersen. Graziano neemt je mee op een trip waar verwondering, nostalgie, een traan en een lach op fraaie wijze de revue passeren. Uit het leven gegrepen pracht!
Erwan Keravec – 8 Sonneurs Pour Philip Glass (cd, Buda Musique / Xango Music Distribution)
De Amerikaanse componist en muzikant Philip Glass mag ik toch gerust één van de legendarische grootmeesters van de minimal music noemen? Mag toch? Mag toch? Nee is geen zeuren, in de minimal music draait het nu eenmaal om herhalende patronen. Het werk is dikwijls door hemzelf uitgevoerd dan wel gedirigeerd, maar ook vele malen door bewonderaars op de piano, harp en andere klassieke instrumenten. Ik kan me echter niet heugen dat het ooit op de doedelzak is gedaan. En zeker niet in combinatie met de bombarde, een luid blaasinstrument uit de schalmei familie. Het geluid benadert de doedelzak wel. Dus ik had er een beetje een hard hoofd in van tevoren moet ik eerlijk bekennen toen de Bretonse componist en doedelzakspeler Erwan Keravec een werk ging weiden aan Philip Glass, hetgeen hij eerder ook al een heeft gedaan en tevens met muziek van Heiner Goebbels en Eliane Radigue. Daarnaast heeft hij ook met gerenommeerde artiesten als Terry Riley, Hamid Drake, Gaspar Claus en Mats Gustafsson samengewerkt. Op het album 8 Sonneurs Pour Philip Glass brengt hij samen met 7 andere muzikanten op bombare (tenor, sopraan, bariton), binioù (Bretonse doedelzak) en doedelzak 4 langgerekte modale stukken van samen bijna een uur lang. Ze vormden oorspronkelijk het uitgangspunt voor Einstein On The Beach, maar doedelzak of bombarde zie je daar niet zo snel bij passen. Het valt ook niet mee hoor die schelle klanken uit al die instrumenten, maar toch weten ze je te hypnotiseren. Dat komt enerzijds door het repetitieve karakter, maar ook door het overrompelende volumen en doordat de drones die ermee gefabriceerd worden weer een soort rust brengen. Er zit een fijne spanning in dit minimalistische en toch luide geheel. Het toont niet alleen de genialiteit van Glass aan, ook die van Keravec. Zijn herinterpretaties zijn van een andere orde. Heel fraaie releases van de buitencategorie.
Mdou Moctar – Funeral For Justice (cd, Matador)
Nadat de Toeareg muziek van Tinariwen aan de oppervlakte kwam drijven, maakte het genre een enorme opmars. Ook groepen als Tamikrest, Les Filles de Illighadad, Black Mango, Kel Assouf en Imarhan zaten toen gelijk in de lift. Ook een hele leuke in die lijn is zanger/gitarist Mdou Moctar uit Niger, hetgeen de artiestennaam is van Mahamadou Souleymane. Hij brengt al zo’n 13 jaar zijn muziek naar buiten. Zijn stijl is wat harder en meer psychedelisch dan de typische Toeareg muziek, waarbij ook desert blues, blues en rock doorheen zitten. Hij heeft zich laten inspireren door Eddie Van Halen’s gitaartechniek en steekt dat bepaald niet onder stoelen of banken in zijn muziek, want daar scheurt hij er meestal lekker op los. Dat is wederom het geval op zijn nieuwe album Funeral For Justice. Samen met zijn drie muziekkompanen gaan ze hier dikwijls harder, sneller en wilder te keer. Het voelt allemaal als een flink protest naar van alles en nog wat, hetgeen ook wel zou passen bij de titel van het album. Maar het levert ook vooral weer lekker, aanstekelijke muziek op.
Optimal – Rolling Stock (cd, Ropeworm)
In de jaren 90 had je een grote breakcore-scene, een soort mengelmoes van hardcore met IDM, acid, techno en jungle, zij het dat de variaties divers konden uitpakken. Maar de hevige stuiterende beats waren wel een overkoepelend kenmerk. Het label DHR was ooit hofleverancier hiervan. De Poolse muzikant Paweł Starzec, die eerder ook te horen is in projecten als Centralia, Mazut, Mazutti en Dignidad heeft als Optimal een drietal digitale epees uitgebracht, die je zou kunnen beschouwen als een eerbetoon aan dat genoemde label en waar de eerste track met de titel “No Future Yes Past” is wat dat betreft veelzeggend. Ze zijn nu gebundeld op Rolling Stock, waarop je in 56 minuten 13 tracks voorbij hoort denderen. Er staan weliswaar ook een paar rustige stukken op, die dan op spookachtige wijze richting The Caretaker koersen. Het overige deel zal voer zijn voor liefhebbers van Atari Teenage Riot, Downpour, Boymerang, Venetian Snares, Roni Size/ Reprazent en op sommige momenten ook Autechre. De beats worden voorzien van allerlei sfeervolle geluiden en (stem)samples en weten je compleet in de houdgreep te nemen. Het had evengoed een heruitgave kunnen betreffen, zij het dan wel één van de betere uit het genre.