Geen zwermen, maar gewoon laag bij de grondse drones in mijn lijstje uit het:
SCHADUWKABINET
Ik luisterde naar: The Black Swan Triad, Bully, Eydís Evensen, The Saxophones, Soolmaan Sextet / Michalis Kouloumis & Tristan Driessens & Miriam Encinas, Chris Staples, Susanne Sundfør, The Telescopes, The Upland Band en Hako Yamasaki (2x).
Jan Willem
The Black Swan Triad – Maelstrom (cdr, Reverb Worship)
Het begrip folkmuziek is behoorlijk breed, aangezien deze tegenwoordig vanuit nogal verschillende windrichtingen aangevlogen wordt. Zonder toevoeging ga je uit van de meer traditionele muziek, maar dark folk, acid folk, haunted folk, metal folk en ga zo maar door zijn ook in zwang. In 2021 sluiten de muzikale vrienden Ashtoreth (Peter Verwimp) en Grey Malkin (The Hare And The Moon, Widow’s Weed) een duister verbond met Menaleah en Vindlandsraud, wat ze The Black Swan Triad hebben genoemd. Dat levert in 2021 het volslagen unieke en lekker duistere album Symbiosis op. De groep slecht menig genregrens, waarbij folk als een soort rode draad daar doorheen loopt. Nu zijn ze terug metMaelstrom, waarop ze in ruim 52 minuten 4 composities het licht laten zien. Hoewel licht dan spreekwoordelijk is, aangezien de meeste muziek zich in de schemer lijkt af te spelen. Naast de eerder genoemde artiesten doen hier ook Steve Hermit en Stratosphere mee. Al met al levert dit een surrealistische thriller op, die folk, industrial, ambient, tribal music, drones en metal weet te incorporeren tot één beklijvend en wonderschoon geheel.
Bully – Lucky For You (cd, Sub Pop / Konkurrent)
Al 10 jaar lang gaat de Amerikaanse zangeres/gitariste Alicia Bognanno met haar band Bully op eigenzinnige en frisse wijze te werk. De muziek doet echter eveneens terugdenken aan de betere, energieke rock uit de jaren 80 en 90. Doordat er altijd iets persoonlijks in haar songs besloten ligt, weet ze je iedere keer ook te raken. Ze heeft inmiddels drie albums uitgebracht, waarbij het allemaal steeds beter wordt en het zelfvertrouwen groeit. Dat blijkt ook wel weer uit haar nieuwe, vierde album Lucky For You. Hierop draait ze de kraan weer wat verder open en laat een aanstekelijke mix van alternatieve rock, indiepop, shoegaze en noise horen. Ze put uit persoonlijke pijn (zoals de dood van haar hond Mezzi) en de universele strijd die bestaat, leert en verder gaat. Hoewel het album, dat 10 songs bevat, slechts zo’n 31 minuten lang is brengt ze heel veel. De muziek is veelal massief, maar met haar pakkende zang trekt ze je daar moeiteloos doorheen. Her en der krijgt ze hulp, zoals van Soccer Mommy in één track. De muziek houdt het midden tussen Hüsker Dü, My Bloody Valentine, Magnapop, Soccer Mommy en Cayetana, zij het dat ze door haar persoonlijke aanpak echt een eigen smoel heeft gekregen. Het is een zeer overtuigend en sterk album geworden.
Eydís Evensen – The Light (cd, XXIM Records/ Sony Music Entertainment)
De klassiek geschoolde IJslandse pianiste en neoklassiek componiste Eydís Evensen maakte twee jaar geleden een diepe indruk met haar debuut Bylur. De piano speelt ze al sinds haar zesde. Daar waar ze ooit bijna een afslag had gemaakt om zangeres te worden, is ze uiteindelijk geïnspireerd door onder meer Philip Glass, Thom Yorke en met name Jóhann Jóhannsson toch voor de piano gegaan. Daarop kon ze haar ideeën het best verwezenlijken. Vroeger stond er bij haar thuis ook altijd muziek op en dat ging van die Led Zeppelin naar Tsjaikovski, dus de horizon is aardig verbreed. Ze is nu terug met haar tweede album The Light, die net als de titel geen moeilijke tweede is geworden, waarop ze 12 nieuwe stukken presenteert. In basis bestaan deze allemaal uit melancholische pianopartijen, maar deze worden her en der fraai ingekleurd door gasten op violen, altviool, cello, klarinet, contrabas en trompet. In de tweede track “The Light II” doet het Schola Cantorum Reykjavicensis koor mee, wat werkelijk overheerlijk uitpakt. Zelf zingt ze ook één keer, hetgeen ze best vaker mag doen. Niet dat er ook maar iets ontbreekt aan de composities hier, want die zijn weer van een bij de strot grijpende schoonheid. Het is een aanbeveling voor de liefhebbers van onder meer liefhebbers van onder meer Max Richter, Ólafur Arnalds, Jóhann Jóhannsson, Library Tapes, Anoice, Bruno Bavota en Julia Kent. Gewoon haar tweede prachtalbum op rij!
The Saxophones – To Be A Cloud (cd, Full Time Hobby / Konkurrent)
Hoewel je wellicht een meer luid brassensemble verwacht bij de naam The Saxophones, is eigenlijk het tegendeel waar. De band wordt gevormd door het koppel Alexi Eerenkov (zang, gitaar, saxofoon, fluit) en Alison Alderdice (zang, percussie) plus ook Richard Laws (bas, synthesizer, vibrafoon, keyboards). Eén saxofoon welteverstaan en ook nog eens niet altijd prominent aanwezig. Ze hebben inmiddels al twee albums vol zomerzwoele doch melancholische indiepop uitgebracht. Daar komt nu na 5 jaar eindelijk To Be A Cloud bij. Net als de titel heeft de muziek ook wel iets hippie achtigs, zij het dat de bloemetjes in het haar ontbreken en het ongeremde element ook. Nee Alexi heeft eerder de inborst en stem van een Bill Callahan, Mark Kozelek, Arthur Russell, Kurt Wagener of Adam Green. Op langzame wijze laat hij zijn donkere geluid los op trage sfeervolle muziek, die door fluit en saxofoon van enig licht wordt voorzien. Als aangename zonnebrand stroomt hun muziek op zalvende wijze uit je speakers en smeert je oren lekker in. Op stemmige wijze weten ze een zomers geheel neer te zetten, waar je helemaal in de wolken bent.
Soolmaan Sextet – Kashgul (cd, Seyir Muzik / Xango Music Distribution)
Michalis Kouloumis & Tristan Driessens & Miriam Encinas – Music For Shepherds And Sultans (cd, Homerecords.be / Xango Music Distribution)
Voor de betere muziek uit het Midden Oosten hoef je soms helemaal niet ver te reizen, want in België hebben ze namelijk componist en oud-speler Triestan Driessens. Hij richtte zich in het begin van zijn carrière op de klassieke muziek van het Ottomaanse hof. Deze heeft hij middels Ensemble Bîrûn en het veelgeprezen Lâmekân Ensemble naar buiten gebracht. Na vier albums met die laatst genoemde en een opleiding in Ístanbul richt hij in 2016 in België het Soolman ensemble op, dat uit een steeds wisselende bezetting bestaat. Het groeit uit van een kwartet tot een heus sextet. Hiermee presenteert hij nu het album Kashgul. Driessens schreef vorig jaar een cyclus van nieuwe composities als onderdeel van zijn creatieve traject als artist-in-residence in het Concertgebouw van Brugge. De bezetting, met muzikanten uit Griekenland, Turkije, Luxemburg, Italië en België, bestaat naast Driessens uit Christos Barbas (ney, piano, lavta, zang), Nathan Daems (tenorsaxofoon, ney), Annemie Osborne (cello), Andrea Piccioni (tamburello, bendir, riq) en Levent Yıldırım (doholla, cimbalen, bendir). De composities laten op improviserende wijze contrasten horen, maar die verworden toch tot een harmonieuze eenheid; veel muziek bijt elkaar niet. Muziek uit India, Perzië en het Ottomaanse rijk plus een vleugje jazz vormen een zowel hedendaags als traditioneel geheel, dat tot de verbeelding weet te spreken. Dat geldt zowel voor de vele instrumentale als gezongen stukken, die ze hier verdeeld over 12 nummers in bijna 75 minuten de revue laten passeren. Het is echt een schitterende blend geworden van verschillende tradities door de eeuwen heen, waarbij universeel invoelbare emoties je diep weten te raken. Het levert een prachtig tijdloos album op!
Driessens, die overigens ook te horen is in Refugees For Refugees, en Seyir Trio, heeft samen met de Cypriotische violist Michalis Kouloumis en de Catalaanse multi-instrumentaliste Miriam Encinas (riq, bendir, davul, daf, fluit, viool) ook nog het album Music For Shepherds And Sultans genaakt. Zowel Driessens als Kouloumis, die al vanaf 2013 geregeld met elkaar samenwerken, zijn gespecialiseerd op het gebied van de Ottomaanse klassieke muziek, hoewel ze niet in deze traditie geboren zijn. Dat gegeven en hun gemeenschappelijke interesse in modale muziek van het oostelijke Middellandse Zeegebied en daarbuiten plus het feit dat ze beide steeds hun muzikale horizonten willen verbreden en verkennen, maakt dat hun muziek veelzijdig en avontuurlijk is. Samen met Encinas slaan ze hier een brug tussen klassieke en volksmuziek, die ze op geheel eigen wijze vorm geven. Op indringende wijze brengen ze hun hoofdzakelijk instrumentale muziek uitgesmeerd over 13 tracks ten gehore, die je 69 minuten lang in de houdgreep weten te nemen. De Turkse muziek kringelt vriendschappelijk om de Griekse en vermengt zich op organische wijze met de klassieke, waaruit prachtig sprookjesachtige muziek ontstaat. In de slottrack “Voskos” is Kouloumis ook te horen als zanger, iets dat fraai uitpakt en ze best vaker mogen doen. Neemt niet weg dat het een subliem en meeslepend wereldalbum is geworden.
Chris Staples – Cloud Souvenirs (lp/digitaal, Hot Tub Recordings / Creative Eclipse PR)
Cloud Souvenirs is alweer het zesde album van de Amerikaanse singer-songwriter Chris Staples, die voorheen deel uitmaakte van de groep Twothirtyeight. Hij heeft een prettig melancholisch geluid in huis en weet zijn gedachten altijd op sterke wijze te vertalen naar muziek. Dat het dikwijls ook sombere of nostalgische gedachten zijn, toont hij aan met de 10 nieuwe songs, die samen 34 minuten duren. Onder meer de dood van zijn moeder speelt een rol. Op persoonlijke, indringende en intieme wijze brengt hij met vooral zang en zijn 12-snarige gitaar zijn songs ten gehore, waarbij ook percussie, piano, bas en (elektronische) orkestraties komen kijken. Alles staat in dienst van zijn emoties. Dat levert ook echt zinnenstrelende muziek op. Enk daarbij aan een afwisselende kruisbestuiving van onder meer Thingy, Red House Painters, Idaho, Power Of Dreams, Damien Jurado, Iron & Wine en Pinback. En dat is bepaald niet uit de lucht gegrepen. Het is echt een innemend en wonderschoon album, dat je niet snel van je af kan en wil schudden.
Susanne Sundfør – Blómi (cd, Bella Union)
De Noorse zangeres en toetseniste Susanne Sundfør is de afgelopen jaren een vaste waarde voor mij geworden met haar muziek, die telkens in ontwikkeling is en waarbij ze het experiment niet uit de weg gaat. Ze werkt dan dikwijls samen met artiesten uit de jazzscene, die haar indiepop en prachtig etherische zang fraai omlijsten. Het levert altijd licht mysterieuze werken op. Ruim vijf jaar na haar vorige presenteert ze nu eindelijk haar zesde album Blómi, hetgeen “bloeien” betekent in het Noors. Hierop spelen haar taalgeleerde grootvader en haar ervaring als moeder een rol. Het is vooral een liefdesbrief aan haar dochter geworden, die een onstabiele wereld binnengaat. Over haar nieuwe album zegt ze het volgende: “Ik wil dat dit album een tegengif is voor de duisternis die onze cultuur vandaag domineert. Ik wil laten zien dat er een andere manier is om naar de werkelijkheid te kijken, als je de sprong durft te wagen en te hopen op een mooiere wereld.” Ze werkt hier samen met Erlend Viken (Hardanger viool), Gard Nilssen (drums, percussie), Jørgen Træen (gitaar, keyboards, bas), Nikolai Hængsle Eilertsen (bas), Ståle Storløkken (keyboards) en Eline Monrad Vistven (spoken word). Een waar sterrenteam om haar muziek en boodschap uit te dragen. Het levert haar rijkste en meest diepgravende album tot nu op, waarbij haar innemende en schitterende zang weer de hoofdrol speelt. Het is voer voor liefhebbers van Lisa Germano, Jenny Hval, Stina Nordenstam, Anna Von Hausswolff, Jeff Buckley en eigenlijk vooral haarzelf. Het is een indringend prachtalbum dat ze hier heeft afgeleverd.
The Telescopes – Of Tomorrow (cd, Tapete / mutante-inc.)
In 1986 wordt de Britse groep The Telescopes opgericht door Stephen Lawrie, die door de jaren heen ook het enige constante lid blijft. Met gelijkgestemde muzikale zielen vult hij zijn band steeds aan en steeds vaker doet hij het in de studio in zijn eentje. De groep laat doorgaans een psychedelisch geluid horen dat zich door genres als shoegaze, indierock, noise, spacerock en drone muziek boort. Telkens leggen ze ook net weer een ander geluid aan de dag, waarmee ze iedere keer weten te verrassen. Eerder dit jaar is er al een album verschenen, maar nu zijn The Telescopes alweer terug met hun 15de album Of Tomorrow, dat 7 nummers van samen ruim 38 minuten. Het is hier weer eens een soloaangelegenheid van Lawrie. Hij laat een wat trager, slepender geluid horen waaraan hij stevig groovende baspartijen en zijn lijzige zang vol poëtische teksten toevoegt. De muziek komt op warme en sfeervolle wijze ergens tussen spacerock, drones en shoegaze uit, waarbij hij een enkele keer lekker uit de bocht vliegt. Door de licht mysterieuze sound is het ook nog eens heerlijk meeslepend. De magie van The Telescopes is nog lang niet uitgewerkt. Klasse!
The Upland Band – Living In Paradise (cd, Kapitän Platte / Sonic Rendezvous / Creative Eclipse PR)
The Schneider TM Experience, kptmichigan, Tuesday Weld, The Beautiful New Born Children, Super Reverb, The Eightfold Model (met Dirk Serries), Fuchs & Beckett en Dr. Drek zijn allemaal projecten uit de langlopende carrière van Michael Beckett. Daar komt nu de eenmansband The Upland Band bij, waarvan nu het album Living In Paradise is verschenen. Hij wordt geholpen door door Dirk Kretz (Old Men Group, ex-Tuesday Weld) en Christian Obermaier (Eagle Boston, ex-The Innits). In een klein half uur laat hij 9 songs horen. Beckett werd geïnspireerd door een klein dorp in de glooiende heuvels van het Duitse Oost-Westfalen, waarbij de teksten zijn gebaseerd op historische feiten, objectieve observaties en ouderwetse roddels uit het dorp. De personages die de revue passeren variëren van een armer dan arme lappenplukker en een gepensioneerde agent tot nazi-buren en de geest van een onbekende, neergehaalde Canadese bommenwerperpiloot. De bijbehorende verhalen gaan over een historische papierfabriek die werd gebruikt voor de massaproductie van methamfetamine, de ontberingen van het leven in de 17e eeuw, een door stoom aangedreven trein waarop je boerenkool met worst kunt eten en ga zo maar door. Het levert lekkere rammelpop op met een psychedelische inslag. Soms heel lo-fi en op andere momenten gruizig richting de shoegaze koersend. Denk daarbij aan een mix van Yo La Tengo, Wilco, Pavement, The Velvet Underground en Flight Of The Conchords. Of dat paradijselijk klink weet ik niet, maar het is wel een sterk album geworden.
Hako Yamasaki – Tobimasu (cd, Elec/ We Release Whatever The Fuck We Want)
Hako Yamasaki – Tsunawatari (cd, Elec/ We Release Whatever The Fuck We Want)
Leuk dat het Zwitserse label We Release Whatever The Fuck We Want een parel uit de Japanse muziek in het zonnetje zet. De legendarische Hatsuko Yamasaki, als singer-songwriter/ actrice kortweg Hako Yamasaki geheten, debuteerde op slechts 18-jarige leeftijd in 1975 met het album Tobimasu. Het is muziek die behoorlijk anders is dan gebruikelijk in Japan en derhalve mag je haar gerust een pionier noemen. Dat geldt ook voor haar als boegbeeld voor het feminisme. Haar singer-songwritermuziek lijkt ook beïnvloed te zijn door de meer westerse muziek. De combinatie van folk met jazzy elementen en psychedelische rock invloeden plus werkelijk prachtige zang maken haar geluid uniek. Ze mag rekenen op gastbijdragen op bas, gitaren, drums en keyboards. Haar fijne melancholische muziek vol stemmige orkestraties staat ook nu nog altijd als een huis overeind. Het album, echt een schat uit het verleden, is nu weer verkrijgbaar.
Dat geldt ook voor haar tweede album Tsunawatari, dat een jaar later dan haar debuut is verschenen. Saillant detail is dat Yamasaki in de jaren 80 bijna dakloos is geworden door een veranderd muziekklimaat en tegenvallende verkopen. Gelukkig is dat uiteindelijk goed gekomen. Maar haar tweede album lag met ongeveer dezelfde inbreng wel in het verlengde van haar overtuigende debuut. Ze zit op een eigenaardige wijze ergens tussen Sibylle Baier, Googoosh, Nick Drake, Phew en Linda Perhacs in. Ik denk dat deze zangeres hier door de meeste mensen over het hoofd is gezien, maar ook dat zij nu met terugwerkende kracht alsnog de harten van velen zal weten te veroveren. Het is zulke pure, emotioneel geladen prachtmuziek, waar je nooit genoeg van krijgt. Hopelijk volgen hierna ook nog een paar van haar eerdere werken.