Ging toch pardoes even het licht uit in het Witte Huis. Dat zou voor ons nooit een probleem zijn, aangezien we toch buiten alle schijnwerpers om opereren in onze lijstjes uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Dominique A, GABI, Illuminine, Laura Marling, Marsen Jules, Polar Bear, Ringo Deathstarr, Nadine Shah, Solkyri, Bill Wells & Aidan Moffat, Hiatus Kaiyote en Jessika Kenney.
Jan Willem
Dominique A – Éléor (2cd, Cinq7)
De Franse chansonnier, gitarist Dominique A, voluit Ané, brengt al 24 jaar muziek uit. Telkens verschuift hij de nuances, waardoor het ene album meer elektronisch is en een ander werk juist meer klassiek of experimenteel uitpakt. Toch komt daarbij nooit de luisterbaarheid in gevaar. De zwoele melancholie vormt de hoofdmoot. Nu is er zijn elfde cd Éléor, die voor de snelle beslisser zelfs nog tweede schijf heeft met daarop 12 tracks van bij elkaar 25 minuten. Net als op voorganger Vers Les Lueurs (2012) werkt hij samen met een orkest om zijn herfstige zang en sepiakleurige muziek luister bij te zetten. Daarnaast zijn het naast Dominique (zang, gitaar, piano) drie andere muzikanten op bas, percussie, piano, orgel, accordeon, Rhodes, farfisa en koorzang die de rest stemming inkleuren. Ondanks dat de muziek bloedmooi is, wordt het niet glad gestreken en blijven er genoeg rauwe randjes over om het boeiend te houden. Ook zijn elfde worp is te gek.
GABI – Sympathy (cd, Software/ Konkurrent)
De Amerikaanse multi-instrumentaliste Gabrielle Herbst is nog jong als Balinese dans en gamelan studeert. Daarna volgen ook de klarinet en piano. Op het gerenommeerde bard college krijgt ze les van Joan Tower, Zeena Parkins en Marina Rosenfeld, waar ze zich schoolt in zang en composities. Onder meer opera hoort tot haar werkterrein. Nu levert ze als GABI haar cd Sympathy, waar ze naast haar sopraanachtige stem ook de eerder genoemde instrumenten inzet. Ze wordt door gasten bijgestaan op altviool, viool, gitaar en trombone. Qua productie en elektronica mag ze rekenen op de steun van Daniel Lopatin (Oneohtrix Point Never) en componist Paul Corley (Oneohtrix Point Never, Tim Hecker, Prurient, Ben Frost). Het resultaat is even onwerkelijk als verbluffend en houdt het midden tussen neoklassiek, experimentele muziek en avant-gardistische elektronica. Haar gelaagde zangpartijen en stemkunsten staan hierbij centraal en worden omwikkelt door allerlei subtiele maar bezwerende vondsten, die op etherische wijze opereren rond het snijvlak van de klassieke en elektronische muziek. Fans van Julianna Barwick, Ben Frost, Rebekka Karijord, Julia Holter, AGF en Sarah Kirkland Snider kunnen er hun hart ophalen. Magistraal debuut met een enorme emotionele lading.
Illuminine – #1 (cd, Zeal/ Konkurrent)
Kevin Imbrechts (voorheen Mosquito) start zijn soloproject Illuminine om een mix van ambient en neoklassiek te maken met gitaar, samples en synthesizers. Pas in de studio krijgt dat vorm dankzij de hulp van Christophe Vandewoude (Marble Sounds, Pilod, Isbells, Confuse The Cat, Soon), die hem niet alleen helpt met de arrangementen maar ook piano, orgel, synthesizers, vibrafoon, xylofoon en samples levert. Daarnaast doen ook vier anderen af en toe met hen mee op viool, cello, contrabas en hoorn. Dat alles leidt to 14 composities die gebundeld zijn op het debuut dat simpelweg #1 heet. De dromerig droefgeestige muziek zit op het kruispunt van de ambient, neoklassiek, minimal music en postrock, waarbij soms de klassieke instrumenten en elders de gitaar of synthesizers overheersen. Vooral de wisselwerking tussen de diverse stijlen en ingrediënten zorgt dat het niet alleen dromerig en wonderschoon is, maar ook spannend blijft. Denk aan een kruisbestuiving van A Winged Victory For The Sullen, Stars Of The Lid, Olan Mill, Yellow 6, Labradford, Sigur Rós en Amiina. De kenner weet genoeg. Een hypnotiserend meesterwerk.
Laura Marling – Short Movie (cd, Virgin)
De Britse singer-songwriter Laura Marling is pas 25 jaar, maar presenteert nu haar vijfde album Short Movie, waarbij ze terugkeert op major label Virgin. Doorgaans weet ze zich ergens tussen Nancy Elizabeth, Fran Rodgers, Joanna Newsom, Suzanne Vega, Essie Jain en tevens Nick Drake te plaatsen, waarbij haar droefgeestige en bovenal ontwapende muzikale inkleuring samen met haar prachtige stem duidelijk een eigen stempel drukt. Wat meteen opvalt op deze nieuwe schijf is dat ze veel extroverter, soulvoller en harder, maar hoofdzakelijk nog altijd akoestisch te werk gaat. Minder breekbare muziek, sterkere arrangementen en toch met diezelfde melancholie. Progressie, zonder het goede van het verleden weg te gooien. Daarmee levert gewoon haar vijfde sterke album op rij af. Kleine meisjes worden groot, al is ze nog zo jong.
Polar Bear – Same As You (cd, Leaf/ Konkurrent)
Polar Bear is een opvallend Brits jazzcombo, dat het geesteskind is van drummer Sebastian “Seb” Rochford (Acoustic Ladyland, Basquiat Strings, Fulborn Teversham, Menlo Park, The New Westbrook Orchestra, Oriole, Sons Of Kemet, Trio Libero). Aan zijn zij vindt hij contrabassist Tom Herbert (Acoustic Ladyland, The Invisible, Jade Fox, Finn Peters Quintet, Timeline, Meta Meta, Synergy), tenorsaxofonist Mark Lockheart (Hook Horns, Loose Tubes, Roger Beaujolais Quintet, The Scratch Band, Vibraphonic) en elektronicaspecialist/gitarist John Burton (aka Leafcutter John). Een waar sterrenteam dus. Op elk album herdefiniëren ze eigenlijk de jazz en steken daarbij zelf ongedwongen maar avontuurlijk genregrenzen over. Daardoor behoren ook hip hop, rock, minimal music en filmmuziek tot hun repertoire. Het levert 5 topalbums op en zelfs tot tweemaal toe de Mercury Music Prize. Nu zijn ze terug met Same As You, waarop ze weer lekker experimenteren met wilde tribale en rudimentaire ritmes onder hun beklijvende jazz. Je zou verwachten dat het geluid hierdoor alle kanten op gaat waaien, maar ze weten er een coherent en biologerend geheel van te maken. Hiervoor nemen ze ook met enige regelmaat de tijd, wat onder meer tot een bijna 20 minuten durend nummer leidt. Heel fraai is ook het her en der opduiken van pakkende zang. Dit is voer voor de fans van Acoustic Ladyland, Spring Heel Jack, Jaga Jazzist, Portico Quartet, Kieran Hebden & Steve Reid, William Hooker, Miles Davis en Kammerflimmer Kollektief. Wat een geweldig luisteravontuur.
Marsen Jules – The Empire Of Silence (cd, Oktaf)
De Duitse muzikant Martin Juhls fabriceert met zijn haast gelijkluidende project Marsen Jules heeft diverse prachtalbums op zijn naam staan, die allen ergens tussen neoklassiek en ambient uitkomen. Ondanks dat ze allemaal wel verschillen, hebben ze als rode draad die heerlijke droefgeestigheid. Ik ben minder geïnteresseerd in zijn werken waar één lange track van drie kwartier op staat of zijn 24 uur durende muziek op USB-stick, maar de rest is zonder uitzondering verplichte kost. Zijn nieuwste worp heet The Empire Of Silence en bevat acht tracks met een totale lengte van 55 minuten. Als je het via zijn Oktaf label op bandcamp bestelt, krijg je er ook nog een bonus van 38 minuten bij. Juhls brengt een diepgravende mix van wederom ambient en klassiek. Echter zijn de composities van zo’n ongelooflijke schoonheid en gaat er een haast narcotiserende werking vanuit. Op het kruispunt van Bersarin Quartett, Deaf Center, Olan Mill, Celer, Richard Skelton, Rafael Anton Irisarri en Stars Of The Lid weet hij je genadeloos aan de grond te nagelen.
Ringo Deathstarr – God’s Dream (cd, Neon Sigh/ Noyes)
Ringo Deathstarr wordt in 2005 door Elliott Frazier opgericht. Hij en de zijnen, dat laatste wisselt nog wel eens van samenstelling, maken venijnige shoegazermuziek, noisepop en rock, waarbij het wemelt van de referenties. Het levert ze een 12” verzamelaar, een mini en twee albums op die stuk voor stuk zeer de moeite waard. Naarmate ze hun discografie uitbreiden, wordt het geluid eigenlijk steeds minder rauw en schuiven ze meer op naar hun eigengereide mix van droompop en shoegaze. Dat is al helemaal zo op God’s Dream. Elliott Frazier (gitaar, zang, drums, synthesizer), Alex Gehring (bas, zang, gitaar) en Daniel Coborn (drums, zang, gitaar) brengen in 8 tracks van samen bijna 30 minuten lang een heerlijk bedwelmend stofzuigergeluid ten gehore. Dat wisselen ze af met wat hardere en wat zachtere stukken en elektronische interventies, maar voor het overgrote deel is smullen van hun verslavende muziek, die herinneringen oproept aan Pale Saints, Lush, My Bloody Valentine, Curve, Slowdive, Medicine en A Place To Bury Strangers. Of het de droom van de Heer zelf is weet ik niet, maar een heerlijke droomplaat is het zeker!
Nadine Shah – Fast Food (cd, Apollo/ Bertus)
In 2013 debuteert Nadine Petra Katarina Shah, kortweg Nadine Shah, met haar meer dan overtuigende cd Love Your Dum And Mad. De in Engeland geboren en getogen Noors-Pakistaanse zangeres/toetseniste laat een prachtig maar duister en ijzingwekkende sound horen die ergens tussen singer-songwritermuziek, wave, altcountry, elektronica, nachtelijke jazz en avant-garde uitkomt en zich laat vergelijken met artiesten als Anna Calvi, Rykarda Parasol, Zola Jesus en Nick Cave. Daarbij klinkt haar stem als een mix van Siouxsie, Marianne Faithfull en Thalia Zedek; rauw en galmend maar toch emotioneel geladen. Ik heb haar na dat droomdebuut een megabelofte voor de toekomst genoemd, hetgeen ze met haar tweede cd Fast Food helemaal waarmaakt. Met Ben Hillier wederom achter de productietafel en verder aangevuld door de indrukwekkende krassende cold wave gitaarpartijen van Nick Webb en de pompende bas van Peter Jobson. Het geeft haar muziek meer diepgang, body en maakt het allemaal zowel ijselijker als sfeervoller. Ze grijpt stevig terug naar de jaren 80, maar doet dat als een melancholische troubadour van nu. Dat alles weet je gewoon nog meer bij de strot te grijpen; nostalgisch maar vooruitblikkend en oprecht maar wonderschoon. Shah’s tweede stap is betoverend, enigmatisch en gewoonweg nóg beter dan haar debuut.
Solkyri – Sad Boys Club (cd, Bird’s Robe/ Five Roses)
Solkyri is een kwartet uit Sydney, dat al zo’n vijf jaar aan de weg timmert met stevige postrock. Dat wisselen ze zo nu en dan af met ambient, experimentele muziek en indierock, al dan niet met gasten op diverse strijkinstrumenten. In 2011 ziet hun epee No House licht, gevolgd door de full-length Are You My Brother? (2013). Hun tweede album Sad Boys Club is nu een feit. Ook hier schieten ze weer hard uit de startblokken en brengen een energieke mix van math en postrock; een soort hybride van Explosions In The Sky en Don Caballero. Maar dan gaan ze ineens doch op passende wijze over op ambient. En nog voordat de batterijen helemaal opgeladen zijn, gaan ze weer op luide wijze verder. Tussendoor volgen er nog neoklassieke rustpunten, dat wil zeggen pianomuziek aangevuld door gasten op cello en viool, maar eveneens experimentele noise en shoegazestukken. Het zijn deze verrassingen en de plotse wendingen die het prettige verschil weten te maken. Caleidoscopisch genieten!
Bill Wells & Aidan Moffat – The Most Important Place In The World (cd, Chemikal Underground/ Konkurrent)
De twee Schotse muzikanten Bill Wells en Aidan Moffat hebben een geweldige staat van dienst. Wells (componist, gitarist, bassist, pianist) onder meer met Bill Wells Octet dan wel Trio, The National Jazz Trio Of Scotland, The Glascow Improvisers Orchestra en samenwerkingsverbanden met The Pastels, Arab Strap, Future Pilot A.K.A., Isobel Campbell, Lol Coxhill, BMX Bandits, Maher Shalal Hash Baz, Tape en Stefan Schneider. Moffat (zang) is uiteraard bekend van Arab Strap, maar laat ook van zich horen als L(ucky) Pierre, Aidan Moffat & The Best-Ofs, Ben Tramer, Aloha Hawaii, The Sick Anchors en Angry Buddhists. Beide heren staan overal voor open en brengen in 2011 hun gezamenlijke cd Everything’s Getting Older uit. Het is een melancholisch werk vol nachtelijke en diepgravende schoonheid. Vier jaar later zijn ze terug met hun tweede album The Most Important Place In The World, waarop ze hun stad Glascow als metafoor voor een femme fatale zien: een wulpse sirene die gelegenheid en mogelijkheid belooft. Dat wordt in de opener al duidelijk met een tekst als “Her doors are open, her legs are spread.” Moffat brengt zijn teksten op grommende, zingende, mompelende en spoken word-achtige wijze aan de man. Wells zorgt voor de herfstige veelal jazzy omlijsting, al dan niet samen met een strijkkwartet, een koor en andere gasten op trompet, saxofoon en viool. Dat is soms zoet en wonderschoon en op andere momenten lekker smerig en robuust, zoals in een kroeg bij nacht. Daarmee zullen ze in de smaak vallen bij liefhebbers van Nick Cave, Tom Waits, Arab Strap, L. Pierre en Mark Lanegan. Een bijzonder en fraai sfeervol album, dus luistert als een verhalenbundel.
Martijn
Hiatus Kaiyote Choose Your Weapon
Ooit wilde Malcolm McLaren Weense walsen met funk combineren, volgens gerenommeerde funkateers (zoals Bootsy Collins) zou dat – een driekwartsmaat laten funken – niet mogelijk zijn. Dat vond ik toen al sterk (al kan ik Waltz Darling best waarderen) en het is ook al lang gedaan. In Arabische pop hoor ik regelmatig andere ritmes die toch echt funky zijn en de juke/footwork muzikante Jlin doet het ook vaker in 6/8 dan gewoon vierkwarts. Anyway, Hiatus Kaiyote maakt het nog wat bonter met hun multi-dimensional poly-rhythmic gangsta shit zoals ze het zelf noemen. Sterker, ze gaan nog wel een paar stapjes verder. Dat maakt het echter des te leuker om de plaat veel te draaien, want aan de oppervlakte denk je met slicke soul/r’n’b van doen te hebben en suggereert luistergemak, maar de maatsoorten zetten je toch lekker op het verkeerde been. Prince is naar verluidt fan van de Australiërs, en ik ook.
Jessika Kenney Atria
Jessika Kenney kennen we vooral van haar werk met haar man Eyvind Kang en gastrollen bij uiteenlopende artiesten, van Hossein Omoumi tot Wolves In The Throne Room. Haar solo-album sluit vooral aan bij het werk met Kang (die ook gewoon meedoet). Atria is een prachtige collectie songs die Indonesisch (preciezer: ‚Soendanees’, van Java) klinken maar de teksten zijn soms Perzisch (preciezer: gedichten van Farid ud-Din Attar). De inlay (als pdf bij de mp3’s, als booklet bij het vinyl) toont ook weer allemaal mysterieus gekriebel: partituren enzo. Dat is vast allemaal heel diep maar ook hermetisch, maar de klank van de muziek is eigenlijk al mooi genoeg en een stuk directer. Om niet te zeggen hemels!