Je lens schrikken, kent u die uitdrukking? De Italianen wel vermoedelijk. Meer stemmig zijn onze lijstjes uit het:
We luisterden naar: Lisa Germano, Kemp & Eden, Stephan Mathieu And David Sylvian, Mogwai, Chelsea Wolfe, Gila en Gnod / Bear Bones, Lay Low. En keken naar: 71 Fragmente Einer Chronologie Des Zufalls. En gingen naar: Sonic Acts. In Memoriam: Behsat Üvez.
Lichte kost zal ze je nooit voorschotelen, ook zonder olifanten niet. Al ruim 20 jaar lang volg ik de muziek van deze gekwetste, getergde maar mooie ziel. Ze is ooit begonnen als violiste voor John Mellancamp, Indigo Girls en Bob Dylan, maar houdt er sinds 1991 al een solo carrière op na. Later is ze met Calexico leden te horen in Op8. Na een succesvolle periode op onder meer haar eigen label en 4ad komt ze na haar gebruikelijke jaren van stilte in 2006 ineens op Michael Gira’s Young God label terecht. Die plaat In The Maybe World is echter een schim van haar kunnen; geen slechte plaat, maar ze heeft ervoor zoveel meer laten horen. Drie jaar later verschijnt daar ook Magic Neighbor waarop alles weer klopt. Haar lijzige zang, composities en hoofdzakelijk door haarzelf gespeelde instrumenten (viool, gitaar, piano en meer) vormen een harmonieus en melancholisch geheel dat weet te betoveren.
Op haar negende cd pakt ze die draad na vier jaar gewoon weer op, nu alleen op Badman. Ze zingt en speelt alles weer zelf en brengt iets meer subtiele elektronica (alleen die mobiele telefoongeluiden zijn ietwat storend). Intieme, getourmenteerde muziek waar de magie en mysterie hem vaak in de details zit als geluiden van ruis, knetterend haardvuur, waterige pianoklanken, maffe samples en haar prachtig lijzige maar sfeervolle zang. Grofweg zit ze ergens in het midden van Shannon Wright, Grouper en Jessica Bailiff, maar Germano zou ik uit duizenden herkennen. Alleen met haar stem weet ze je al mee te slepen in een bijzondere droomwereld. Het zijn droefgeestige songs vol bezinning, beschouwing en bezieling. Ondanks de rustige muziek weet ze te vlammen. Dit is precies zoals je Lisa Germano wilt horen; bevlogen, bevreemdend en breekbaar schoon.
Kemp & Eden – Black Hole Lace (cd, Chimera)
Het verhaal van hun bio gaat ongeveer als volgt. Eden Rice (de romanticus) en Charlotte Kemp Muhl (de cynicus) spelen vanaf hun zesde respectievelijk vierde leeftijd samen bij de eendenvijver ergens in Georgia. Ze doen van alles samen en houden er ook een eigen geheimtaal op na. Tijdens hun vroege tienerjaren worden ze gescheiden om acht jaar later hun inmiddels opgedane talenten te bundelen. Kemp is een autodidact gitaarplukker en actrice en Eden een klassiek geschoolde koorzangeres. Op hun debuut waarop ze onder meer over hun jeugd zingen. Beide dames zingen en een aantal gastspelers neemt het merendeel van het instrumentarium op zich, waarvan Sean Lennon (gitaar, bas, drums, piano, klavecimbel, melodica, marimba, percussie, zang) de meeste. Ze brengen lekker pastorale folksongs die af en toe naar de freakfolk opschuiven. Het is van een puurheid die me meteen weet te raken, zonder dat ze misschien ergens iets heel bijzonders doen. Maar dat maakt het ook ongedwongen. Goudeerlijke schoonheid.
Stephan Mathieu And David Sylvian – Wandermüde (cd, Samadhisound)
De elektro-akoestische muzikant Mathieu komt met de ene na de andere release, zowel solo als met bijvoorbeeld Sylvain Chauveau, maar weet telkens wel indruk te maken. Omdat ik natuurlijk graag doe aan artiestendomino hier de andere Sylvain, waarvan Mathieu zijn album Blemish heeft gebruikt als bronmateriaal voor deze nieuwe schijf. Er blijft weinig over van de originelen op de sfeer na. Voor de rest krijg je duistere elektro-akoestische muziek vol drones, glitches, wonderlijke geluiden en ambientachtige stukken, die net zo bevreemdend als mooi zijn. Sylvain wil zijn producten nog wel eens uitmelken, maar bij deze levert het echt iets bijzonders en nieuws op.
Luister Online:
Wandermüde (album)
Mogwai – Les Revenants (cd, Rock Action)
Naast hun post-rockalbums, de beste in hun soort wat mij betreft, waagt dit Schotse combo zich ook al menigmaal op het soundtrackgebied. Eén keer samen met Kronos Quartet op Clint Mansell’s The Fountain en daarvoor al op Zidane, A 21st Century Portrait. Die filmische atmosfeer laten ze ook horen op hun mini cd Earth Division, waarbij ze werken met diverse strijkers. Het resultaat is verbluffend mooi. Eigenlijk trekken ze die lijn door op deze nieuwe soundtrack, die gemaakt is voor de gelijknamige tv-serie op Canal+. Rustieke post-rock met veel piano- en cellopartijen. De cello wordt gespeeld door Sonia Cromarty (Apollo String Quartet Glasgow, The Auriga Strings). Het is allemaal behoorlijk spannend en meeslepend, zonder dat ze er een eruptie voor nodig hebben. En het is niet muisstil, zoals ook het prachtige nummer “Portugal” bewijst. In feite zijn alle 14 tracks steengoed, nou ja op de ietwat gezapige traditional “What Are They Doing In Heaven Today?” na dan. Zelfs (of juist) een meer verstilde Mogwai weet diepe indruk te maken.
Chelsea Wolfe – Prayer For The Unborn (mcd, Latitudes)
Na de twee indrukwekkende albums The Grime And The Glow (2010) en Ἀποκάλυψις (2011) volgen er nog een live album en de akoestische A Collection Of Acoustic Songs (2012), met daarop 9 nieuwe songs. Wars van wat met van een artiest verwacht brengt ze eigengereide mix van doom- folk, gothic-folk, noise, rock en wave of dus een meer akoestische variant hiervan. In de inmiddels befaamde Latitude serie brengt zij haar nieuwe mini uit. Hierop staan 5 covers van Rudimentary Peni. Het is haar meest rauwe werk tot nu toe en bepaald niet de minste. Al haar demonen lijkt ze te bevrijden in deze experimentele rocksongs. Ze houdt hiermee het midden tussen Siouxsie & The Banshees, Zola Jesus, Sonic Youth, PJ Harvey, Diamanda Galas en Faun Fables. Eigenzinnige, maar klasse deze tante!
Gila – Bury My Heart At Wounded Knee (lp, Garden Of Delights, 2012)
Mooie heruitgave van deze krautrock klassieker uit 1973, gelimiteerd tot 2000 handgenummerde exemplaren. Gitarist Conny Veit (Popol Vuh) werkte hierop samen met Florian Fricke (Popol Vuh) en Daniel Fichelscher (Amon Düül II), afkomstig uit communes in Stuttgart en München. In tegenstelling tot de debuutplaat (een sterk staaltje Pink Floyd-achtige hardrockjams) is deze plaat behoorlijk op folkmuziek gericht, en dan met name traditionele muziek van de Indianen. De titel verwijst natuurlijk ook naar het boek van Dee Brown. Minimalistisch getokkel wordt heerlijk uitvergroot en krijgt een kraut behandeling, begeleid door fantastisch gezang. Zeker niet teveel hippiegedoe, maar een psychedelisch meesterwerk van formaat.
Gnod / Bear Bones, Lay Low – Split (cassette, Full Of Nothing, 2013)
Als twee acts die bekend staan om muzikale associaties met geestverruimende middelden aan elkaar worden gekoppeld, kunnen we wel een vaag feestje verwachten. Diezelfde verwachtingen maken Gnod – een collectief uit Manchester – en Bear Bones, Lay Low – Ernesto González van Sylvester Anfang II fame helemaal waar op deze split tape. BBLL levert 4 psychedelische en minimalistische synth tracks, die net iets abstracter en minder speels klinken dan zijn laatste album El Telonero. Toch zit er ook een spacy pianostuk en neokraut experimenten met gitaar bij, dus van non-creativiteit kun je hem niet betichten. Gnod stopt hun stonede boodschap in een 21 minuten durend experiment aangedreven door instrumentale kosmische jams, opvallend lichtzinnig in vergelijking met eerder werk. Machtige split cassette!
71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls (Michael Haneke)
Vanaf nu houd ik definitief staande dat de glaciation trilogy Haneke's beste werk is. Der Siebente Kontinent, Benny's Video en 71 Fragmente zijn Haneke's meest Oostenrijkse films, en ze vormen tezamen een onwaarschijnlijk beklemmend tijdsbeeld van het breukvlak '80/'90. De laatste opflakkering van het negentiende-eeuwse nationalisme schiet in de vorm van de Balkanoorlog op depressief stemmende journaalbeelden keer op keer voorbij. Het is een van de elementen die inzichtelijk maken waarom ook mensen in een welvarende stad als Wenen (ooit Habsburg) een pistool pakken en anderen neer gaan maaien. It's a thin line. In stug afgebakende flitsen van scènes zien we de aanloop naar zo'n incident. Er is geen plot, dit is mozaïek om de mozaïek, gespiegeld in de beeldschermen van tv's en computers waar iedereen naar kijkt. (Haneke zag het allemaal aankomen.) De puzzelstukjes worden expres níet gelegd, zoals ín de film een katholiek tangram-puzzeltje tot frustraties lijkt. We zien een vroom echtpaar (in een voor de regisseur zeer typerende eettafel-scène), een Roemeense zwerfjongen hosselend, een oude man klagend ('tut mir leid das ich existier'), én de uiteindelijke dader. Eén van de cruciale scenes lijkt me de 'tafeltennismachine'. Een jongen oefent zijn slag terwijl het apparaat maar balletjes uit blijft spugen. Tsk tak, Tsk tak, tsk tak, eindeloos. Hypnotiserend, lukraak en langzaam doordraaiend.
"Sonic Acts" @ Paradiso, Amsterdam
Net als vorig jaar is het programma vrijwel onafgebroken, nu met nog meer acts en films. Zijn er geen mannen met laptops in de weer dan wordt sowieso wel wat geprojecteerd op een absurd groot scherm. Zitten op de stoelen is geen optie door het formaat daarvan en zelfs midden in de zaal vind ik het nog aan de grote kant. Crossroads van Bruce Conner is al zo indrukwekkend. Daarna krijgen we soundscapes van Clausthome/Martins Ratniks, Biosphere/Lustmord/MFO en noise van Yousuke Fuyama. Die laatste twee acts gaan net iets langer door dan me lief is, hoewel het allebei veelbelovend begon. Te vaak denk je dat er naar een einde wordt toegewerkt om toch nog even door te gaan. Hoogtepunt vanavond is Maja S.K. Ratkje/HC Gilje, die door het uitgelopen programma het kort moet houden en bovendien enigszins verstoord wordt door het barpersoneel wat zich voorbereidt op het dubstepgedeelte wat de hele nacht door zal gaan. Dat terwijl Ratkje's set de meeste dynamiek kent en het dus best storend is. Daarna nog even door naar Mika Vainio in de bovenzaal. Zijn set kent een wat rommelig middenstuk maar over het geheel genomen wel een lekkere, vooral vette, performance.
Behsat Üvez 1959 – 2013
Ik heb de nodige muzikanten onder mijn Facebook 'vrienden' maar daar heb je gemiddeld weinig interactie mee. Met Behsat had ik wel de nodige een-tweetjes over onze gedeelde liefde voor Azerbeidzjaanse muziek. Een begenadigd muzikant, met Steven Kamperman had hij al enige jaren het leuke project Baraná waarmee hij in wisselende bezettingen een mix van jazz en traditionele Turkse folk maakte, onder andere met Ernst Reijseger en Ceyl'an Ertem. Dat hij vrijdag is overleden aan de gevolgen van kanker was toch wel even schrikken, al wist ik sinds enkele weken dat hij ongeneeslijk ziek was. Hij wekte altijd de indruk een zeer positieve persoon te zijn met een aanstekelijk enthousiasme en een vriendelijk woord voor iedereen, waaronder ook mijn oud-verrichtingen op video. Mijn gevoel over hem, zonder hem ooit ontmoet te hebben, wordt bevestigd door de reacties op zijn overlijden op zijn pagina: een mooi mens is heengegaan. Sağ ol ve huzur içinde yatsın, Behsat canım.