Allemaal het beste voor 2022! Dat het maar een mooi (muzikaal) jaar mag worden. Hier alweer het eerste lijstje van dit jaar uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: The Black Dog, Black Swan Lane, David Bowie, Deleyaman, Toby Goodshank, The Kernal, Mary Lattimore, Riki en Trio Mediæval.
Jan Willem
The Black Dog – Music For Photographers (cd, Dust Science Recordings)
The Black Dog is een innovatieve Britse elektronische groep, die al eind jaren is opgericht door Ken Downie, Ed Handley en Andy Turner. Die laatste twee gaan na de klassieker Spanners (1994) definitief verder als Plaid. Downie vindt na diverse wisselingen in de bezetting goede muzikale partners in de broers Martin en Richard Dust. De groep blijft een eigengereide in elektronicaland en de output varieert van IDM, techno, leftfield en downtempo tot (dark) ambient, experimentele muziek of combinaties ervan. Naast hun vele reguliere werken mag hun zogeheten “Music For”-reeks (Music For Adverts (And Short Films) (1996) en Music For Real Airports (2010) er altijd wel wezen, ook al verschillen ze best qua output. Dat is niet anders op hun zestiende (?) album Music For Photographers, dat in november vorig jaar is verschenen. Het is hun meest ambient georiënteerde album geworden, waarbij ze heel veel melancholie en andere gevoelens in de elektronica weten te verwerken; het is soms zelfs uiterst breekbaar. Bij elke luisterbeurt ontwaar je weer meer geluiden, die telkens weer een dimensie toevoegen. Dit is een album zoals alleen The Black Dog maken kan. Ze nestelen zich op eigenzinnige wijze ergens tussen The Caretaker, Beaumont Hannant, William Basinski en Autechre’s Amber. Zo mooi en diepgravend kan ambient zijn!
Black Swan Lane – Hide In View (cd, Wanderland Music/ Eden)
Black Swan Lane is in 2007 opgericht door leden van het Britse The Chameleons, waaronder Mark Burgess, plus de Amerikaanse zanger en (bas) gitarist Jack Sobel (The Messengers) en gitarist John Kolbeck. Sobel heeft The Chameleons met enige regelmaat ondersteund als ze op tournee waren in de VS. Na de eerste twee albums wordt het volledig Amerikaans project en gaan Sobel en Kolbeck verder met een nieuw team aan muzikanten. Inmiddels hebben ze al acht albums uit, waarop doorgaans een donker, alternatief rockgeluid laten horen, waarbij de herfstige zang van Sobel een belangrijke rol speelt. Hun negende album Hide In View is in november van het vorige jaar uitgekomen, maar had een hele reis nodig om hier te arriveren. Ze serveren in 53 minuten 12 songs, die weer lekker melancholisch gestemd zijn. Ze lengen hun alternatieve rockgeluid met enige regelmaat aan met wave, shoegaze en indierock en weten er een behoorlijk tijdloos geluid van te smeden. Dit is van die muziek die ook heerlijk past bij de tijd van het jaar. Denk om een idee te krijgen aan een mooie mix van The Sound, Mark Lanegan, Madrugada, Slowdive, Sophia, The Chameleons en The Mission. Ze hebben een prachtige soundtrack voor de winter afgeleverd, die weliswaar donker is maar ook warm en troostvol.
David Bowie – Toy (3cd, ISO Records/ Parlophone)
Gisteren, 10 januari, is het alweer 6 jaar geleden dat de legendarische David Bowie is overleden. De als David Robert Jones geboren muzikant is toch wel één van mijn muzikale helden, al vind ik zijn echt popperiode iets minder. De laatste jaren van zijn carrière waren dan net als die van zijn begin weer heel sterk. Zijn zwanenzang Blackstar, die op zijn verjaardag en twee dagen voor zijn dood is uitgebracht is een fenomenaal afscheid. Dat er nog materiaal op de plank lag is niet zo verwonderlijk en ook niet dat er sprake was van een zogeheten “verloren” album Toy. Daar zijn door de jaren heen namelijk al onofficiële uitgaven van verschenen. Het is materiaal dat hij als Davy Jones heeft geschreven tussen 1964-1971 en nieuw leven heeft ingeblazen in 2001. Alleen de platenmaatschappij vond het destijds geen goed idee om deze uit te geven. Dat gebeurt nu dan wel officieel en in een box van 3 cd’s (of 6 10”-es). De eerste schijf bevat het befaamde of beruchte album, waarop in 50 minuten 12 nummers de revue passeren. Een deel ervan heeft het ooit tot single geschopt, maar een deel is niet eerder uitgegeven; zeker niet in deze herziene versies. De meeste klinken dan ook meer van deze tijd dan van vroeger, al hebben veel Bowie songs toch al iets tijdloos. Het is heel fijn om dit album er nu bij te hebben. De tweede schijf bestaat uit alternatieve mixen van die tracks, aangevuld met “Lazy Jane”. Voor mij hadden ze deze gewoon weg mogen laten of de beste versie op één schijf mogen zetten. Op de derde schijf, met de subtitel “Unplugged & Somewhat Slightly Electric”, komen ze in deels akoestische wijze nog een keer voorbij. Het is toch jammer dat zo’n fraaie release (op de vreselijke cover na) van zoveel vulsel wordt voorzien, want Toy is echt een waardevolle aanvulling.
Deleyaman – Sentinel (cd, TTO Records)
Ik heb de nieuwe cd Sentinel van Deleyaman, die al begin 2020 is verschenen, helemaal gemist. Als excuus kan ik aanvoeren dat het album ervoor vier jaar eerder is verschenen. Maar goed, nu alsnog (dankzij weer een jaarlijst). Deleyaman is in 2000 opgericht door de Grieks-Armeense Amerikaan Aret Madilian (zouden ze een liedje over moeten maken; die zie je al van verre staan). Deze zanger en multi-instrumentalist belandt via omzwervingen in Frankrijk waar de groep verder gecompleteerd wordt door zangeres Beatrice Valantin en duduk-speler Gerard Madilian. Op dit nieuwe album voegt ook gitarist Guillaume Leprevost zich bij hen en worden ze verder bijgestaan door gastmuzikanten op piano, viool, cimbalom, bouzouki en drums. Onder hen ook, net als op het vorige album, Brendan Perry (Dead Can Dance). De zang van Aret zit ook wel eens in zijn buurt, maar ook bij die van Dominic Appleton en Abed Azrie. In de 10 songs die ze hier laten horen, brengen ze een mooie mix van neo-folk, wave, post-punk, avant-garde en chansons. Denk daarbij aan een stemmige cocktail van Brendan Perry, Mi And L’Au, Breathless, Black Tape For A Blue Girl, Sylvi Alli, Mediavolo en Cocteau Twins. Het is een mysterieus album vol narcotiserende pracht. Dat wilde ik, zij het wat later, toch even met jullie delen!
Toby Goodshank – Truth Jump Fall (12”/ cd, Tiny Room Records/ BB*Island / Konkurrent)
Gedurende de jaren 90 kreeg je ineens allemaal lekker rammelende gitaarband erbij. Op ongepolijste wijze werden de zielenroerselen en muziek naar buiten gebracht. Dat ging middels lo-fi of DIY gitaarmuziek. Het levert een hele leuke generatie muzikanten op, waartoe ook Toby Goodshank hoort. Hij start ooit bij de Moldy Peaches, maar vanaf 2001 brengt hij ook onder zijn eigen naam en veelal in eigen beheer muziek uit. Deze is meestal charmant rammelig en spontaan. In 2011 verschijnt het album Truth Jump Fail. Acht fijne ontwapende indierocksongs, die tegenwoordig veel minder zo gemaakt worden. Goodshank (zang, akoestische gitaar) krijgt er hulp van gastmuzikanten op zang, bas, contrabas en zingende zaag. Een redelijk eenvoudige opzet, maar met een pakkend en geweldig eindresultaat, dat ergens het midden houdt tussen Thingy, John S. Hall, Built To Spill, Beck en Jeffrey Lewis. En na 21 minuten is het feest alweer voorbij, maar heb je niet het idee dat het te kort was; alles klopte hier gewoon. Om de tiende verjaardag van het album te vieren is deze nu uitgebracht op 12” (wit of zwart vinyl) door het immer sympathieke Tiny Room Records en tevens op cd door BB*Island. Het is echt een dikke aanrader voor de liefhebbers van de spontane, rauwe gitaarsongs houden. Hoe kleine albums groots kunnen zijn.
The Kernal – Listen To The Blood (cd, Single Lock / Konkurrent)
Achter The Kernal gaat de Amerikaanse muzikant Joe Garner schuil, die met zijn muziek heerlijke verhalen vertelt en dat combineert met zijn goed gevoel voor humor. Zijn stijl omschrijft hij zelf als “country light”, een soort dieetversie van country. Nu zit er zijn muziek echt wel een flinke scheut country, maar ook folk, blues, indierock en onvervalste rock’n’roll. Zijn inmiddels overleden vader Charlie Garner speelde vroeger zij aan zij met Del Reeves, dus het is niet verwonderlijk dat je daar ook wat van terug hoort in de muziek van The Kernal. Hij komt nu na een mini en het debuut Light Country (2017) met zijn tweede album Listen To The Blood. Hierop staan 9 nieuwe songs, waarvan de eerste “U Do U” op onheilspellende wijze begint, maar daarna een typisch The Kernal nummer blijkt. Dat zal de humor van Garner zijn, die er wel van houdt je op het verkeerde been te zetten. Op papier zou ik zeggen dat deze muziek niets voor mij is, maar gelukkig luister ik de cd en geen papier. Er zit een interessante spanningsboog tussen gedateerd, nostalgie en tijdloos, allemaal eerder gehoord en verfrissend en “ik weet niet wat ik ervan vind” en verslavend. Precies dat is waarom dit album je zo lekker bij de lurven grijpt. Er staat ook nog een fijn duet met Caitlin Rose op. Je hoort er van alles in terug, naast Reeves ook Pavement, Roger Miller, Lambchop, Charlie Parr en meer. Fijn, bepaald niet moeilijke tweede album.
Mary Lattimore – Collected Pieces 2015-2020 (cd, Ghostly International / Konkurrent)
Mocht de harp een engelachtig of ietwat stoffig karakter hebben, dan heeft de Amerikaanse harpiste en componiste Mary Lattimore wel bewezen dat dit instrument ook heel anders voor de dag kan komen en inzetbaar is. Ook Lavinia Meijer en Remy Van Kesteren doen dat overigens op overtuigende wijze. Latimore is te horen op albums van Kurt Vile, Meg Baird, Jarvis Cocker, Wreckmeister Harmonies, Lali Puna, Thurston Moore, The Valerie Project en Steve Gunn, maar laat vanaf 2012 ook solo van zich horen, al dan niet met Jeff Zeigler, Elysse Thebner, Maxwell August Croy, Mac McCaughan en Meg Baird. En daarmee krijgt ze, terecht, steeds meer succes. Met de harp kan je, heb ik ooit live van Remy Van Kesteren mogen horen, veel meer dan bijvoorbeeld de piano. Op haar albums houdt Lattimore het midden tussen neoklassiek, ambient, drones, minimal music en lichte experimenten. Dat zijn wellicht niet de meest voor de hand liggende muziekstijlen voor het instrument, maar daarom weet ze zich ook te onderscheiden. Nu is ze terug met de compilatie Collected Pieces 2015-2020, die bestaan uit onuitgebracht materiaal, Bandcamp singles, fan favorieten en ander obscuur materiaal. Een deel ervan, 6 nummers om precies te zijn, is in 2017 al eens op cassette uitgebracht, maar nu is deze uitgebreid tot 11 tracks en op cd en lp verkrijgbaar. Het zijn dan geen stukken, die op coherente wijze zijn gecomponeerd, maar toch vormen ze wel een sterk en samenhangend geheel, die het midden houden tussen de genoemde stijlen en her en der ook van zang voorzien worden. Het voelt als bladeren in een album vol vergeten foto’s, die wel weer de mooiste herinneringen naar boven halen. Dat levert een stemmig en buitengemeen mooi album op.
Riki – Gold (cd, Dais / Konkurrent)
Muziek heeft een cyclisch karakter, waarbij zetten uit het verleden beter, slechter en origineler gerangschikt worden. Dat maakt dat ouwelullen klagen over “dat is ooit al eens gedaan”, maar ook dat een nieuwe generatie opstaat, die nog altijd bepaalde sentimenten van weleer omarmt. Als ouwelul, die overigens niet klaagt, ontdek ik naast de leuke herhalingen ook nog altijd echt nieuwe muziek. De uit Los Angeles afkomstige Niff Nawor laat als Riki muzikaal van zich horen, overigens na eerdere deelname aan de groep Crimson Scarlet. Hierbij weet Riki met haar muziek op haar gelijknamige debuut uit 2020 een net zo nostalgisch als eigenzinnig geluid naar buiten te brengen. Dat brengt ze naar een hoger niveau op haar tweede album Gold. Misschien is dat niet direct een gouden plak waard, maar ze verdient op z’n minst een erepodium met haar muziek. Ze zal denk ik hiermee meerdere generaties aanspreken. De muziek laveert namelijk van new wave, avant-garde en post-punk naar pop, dub en synth-pop. Daarmee komt ze ergens uit tussen Madonna, Anne Clark, Bauhaus, Cocteau Twins, O.M.D., Alphaville en The Cure. Dat klinkt toch op z’n minst interessant, ook voor alle oude melancholici onder ons? Riki laat een frisse wind waaien door platgetreden genres, met een meeslepend album als resultaat!
Trio Mediæval – Solacium (hybride sacd/blu-ray, 2L)
In 1997 wordt het Noorse Trio Mediæval opgericht door Linn Andrea Fuglseth (zang, shruti box), Anna Maria Friman (zang, Hardanger viool) en Torunn Østrem Ossum (zang). Die laatste is er sinds 2013 niet meer bij en haar plaats is erna ingenomen door Berit Opheim (zang. Maar ook die is nu uit de groep en Jorunn Lovisse Husan (zang) completeert het trio tegenwoordig. Ze halen hun inspiratie uit de muziek van het verleden, die ze in het hier en nu meestal op a capella wijze laten herleven. Daarbij gaan ze het avontuur niet uit de weg, wat ook blijkt uit samenwerkingsverbanden met onder meer het Mats Eilertsen Trio en Arve Henriksen. Die laatste produceert nu hun nieuwe cd Solacium, die al halverwege vorig jaar is verschenen, maar die ik ober het hoofd gezien had (lang leve de jaarlijstjes). Eilertsen (contrabas) is hier dan weer te gast, samen met Trygve Seim (saxofoon). Deze release bestaat uit twee schijven, te weten een hybride sacd en een versie op blu-ray, waarvan het nut me een beetje ontgaat. De muziek doet echter alles vergeten. Ze brengen hier 16 hymnes en slaapliedjes, die zoals ze zelf zeggen zo oud als de tijd en zo nieuw als de morgen zijn. Het gaat van traditionele liederen tot meer recenter werk, waarbij de eerste zanger(s) veelal onbekend zijn. Ze bevatten, ondanks dat je het niet verstaat, zo’n universeel gevoel dat toch wel binnenkomt. Het is grenzeloos en tijdloos wat ze laten horen. En die serene harmonieuze samenzang is echt betoverend mooi. Een troostvol en adembenemend prachtalbum!