Na alle lijstjes en festiviteiten volgen weer de vele dweilrondes, maar dienen ook de nieuwe albums zich al weer aan. Hopend op een mooi (muzikaal) jaar met hier ons eerste Nieuwjaarslijstje met zelfs Nashville-invloeden uit het:
SCHADUWKABINET
We luisterden naar: Chantal Acda & Bill Frisell, Joep Beving, Fall Therapy, Hammock, Holygram, Iceage, Idles, The Ilk, Lewsberg, Lingua Ignota, Made In Poland, Olan Mill (2x) en Emma Ruth Rundle.
Jan Willem
Chantal Acda & Bill Frisell – Live At Jazz Middelheim (cd, Glitterhouse)
Normaal gesproken heb ik niet per se zoveel met live albums, zeker als ik er niet geweest ben. Het applaus of gekuch erbij vind ik doorgaans hinderlijk. Ik ga er liever heen of luister gewoon de studioversie. Vandaar dat ik de cd Live At Jazz Middelheim van Chantal Acda (zang, gitaar) en Bill Frisell (gitaar), die ik beide hoog heb zitten, links heb laten liggen. Maar na het zoveelste jaarlijstje word ik toch wel heel nieuwsgierig en zie hier. Acda gooit afgelopen jaar sowieso hoge ogen met Distance, Light & Sky maar is mij ook solo en met Chacda, Sleepingdog, i-H8 Camera, Stasola, Isbells, True Bypass en COHO LIPS zeer dierbaar. De Amerikaanse jazzgitarist en componist Bill Frisell, voluit William Richard Frisell, brengt al 40 jaar muziek naar buiten en heeft met zoveel artiesten samengewerkt en geparticipeerd in legio combo’s, van Elvis Costello tot Naked City. Ze brengen hier 6 nummers van Acda live ten gehore, waarvan afsluiter “Son” van de eerste Distance, Light & Sky afkomstig is. Acda’s bedwelmende zang is prachtig en wordt fraai omlijst met sfeervol sober gitaarspel. Ik ben er van overtuigd dat als ze de belastingalmanak in songvorm brengt, ook die zal weten te betoveren. Het applaus zal overdonderend zijn geweest, maar staat hier bescheiden op de cd. Het is gewoonweg jammer dat het na 28 minuten alweer voorbij is. Maar ik snap de waardering goed voor dit werkelijk betoverende en kippenvel opwekkende album.
Joep Beving – Conatus (cd, Deutsche Grammophon)
Met zijn diepgravende en bezinnende debuut Solipsism (2016) maakt de Nederlandse pianist en componist Joep Beving al meteen een diepe indruk. Ook internationaal, want zijn tweede, minstens zo imposante meesterwerk Prehension (2017) mag hij meteen uitbrengen op Deutsche Grammophon. Je kunt zijn muziek dan ook ergens plaatsen tussen Erik Satie, Bruno Sanfilippo, Ludivico Einaudi, Dustin O’Halloran, Nils Frahm, Lubomyr Melnik en Simeon ten Holt. Dat zijn bepaald niet de minste namen, maar Beving weet dan ook als geen ander emoties fraai te duiden in zijn pianostukken. Nu weet ik dat Conatus al even uit is, maar door de ridicule prijs weerhoudt het me ervan deze aan te schaffen. Sterallures? Ik hoop het niet. Nu ben ik toch maar overstag gegaan doordat ik inmiddels veel schoons heb gehoord van dit album. Het bevat creatieve herbewerkingen van de muziek van zijn eerste twee albums, dat start met een interpretatie van een nummer dat op zijn dit jaar te verschijnen derde werk zal verschijnen. Daarna volgen nog 8 tracks waar Eefje De Visser, Colin Benders, Andrea Belfi, CFCF, Thomas Bloch, Cello Octet Amsterdam, Tom Trago en Suzanne Ciari hun visie laten gelden. Dat levert echt zinnenstrelende muziek op, die de oorspronkelijke tracks ook in totaal andere genres laat uitkomen, waarbij de versies van Eefje De Visser, Cello Octet Amsterdam en Suzanne Ciari wat mij betreft als de winnaars uit de bus komen. Het is allemaal bijzonder mooi en absoluut van toegevoegde waarde op zijn muziek.
Fall Therapy – You Look Different (cd, n5MD)
Fall Therapy is het project van de Franse elektronische muzikant en multi-instrumentalist Eymeric Amselem. Op zijn debuut You Look Different, waar hij behoorlijk lang aan gewerkt heeft, produceert hij uiterst nostalgische elektronica, die van de betere ambient en IDM tot garage, minimal techno en elektro-akoestische muziek gaat. Veel komt tot stand middels de elektronica, maar je hoort ook viool, gitaar en piano terug, die het geheel soms ook de neoklassieke kant opduwen. Eén keer zingt hij ook. Dat alles lardeert hij nog met diverse veldopnames. Het zit allemaal ijzersterk in elkaar, maar bevat ook veel speelse elementen waardoor het geen dichtgetimmerde productie is geworden. Er komen allerlei associaties naar boven, oude en nieuwe, zoals Plaid, Boards Of Canada, Jon Hopkins, Northener, Swimwear Catalogue, Maribou State en Mitchell Akiyama, maar geen doet helemaal eer aan het totaalplaatje dat Amselem hier schetst. Wat een subliem debuut!
Hammock – Universalis (cd, Hammock Music)
Hammock heeft met hun voorlopige magnum opus Mysterium (2017), die ook hoog eindigt in mijn jaarlijst, de lat waanzinnig hoog gelegd. De groep is sinds 2004 het geesteskind van de Amerikaanse muzikanten Marc Byrd en Andrew Thompson, uit het tegenwoordig zo intens populaire Nashville, waarmee ze starten met postrock maar een steeds dromeriger geluid aan de dag leggen. Hun huidige sound zit nu ergens tussen ambient, shoegaze en neoklassiek. Mysterium vormt het eerste deel van een drieluik waarop ze de luisteraar meenemen op een horizontaal pad, waar ze thema’s als dood en verdriet verkennen. Nu is het vervolg Universalis er, dat de luisteraar juist meeneemt op een verticaal pad naar boven, terug naar het licht. Dat levert 11 stukken op die hun vertrouwde mix aan stijlen bevatten en je ruim 55 minuten in vervoering weten te brengen; ook aangevuld met strijkpartijen en engelachtige zang. Maar het hakt er bij mij niet zo in als de voorganger. Zonder dat meesterwerk zou ik waarschijnlijk hebben gezegd dat dit hun mooiste tot nu toe is. Neemt niet weg dat dit dus echt een prachtalbum is, die fans van Jóhann Jóhannsson, A Winged Victory For The Sullen, Helios, Arvo Pärt, Max Richter, Sigur Rós en Eluvium ook wel zal kunnen bekoren.
Holygram – Modern Cults (2cd, Oblivion)
Hoewel gothic, postpunk en aanpalende genres bepaald niet vreemd zijn vanuit Duitsland, verwacht je uit Keulen toch doorgaans eerder clicks’n’cuts of iets anders uit de elektronische hoek. Maar niets is minder waar bij het kwintet Holygram. Na een spetterende gelijknamige epee uit 2016 komen ze nu met Modern Cults. De groep bestaat uit Patrick Blümel (zang), Bennett Reimann (bas), Marius Lansing (gitaar), Sebastian Heer (drums) en Pilo Lenger (synthesizer). Samen brengen ze hier in 50 minuten 11 nummers die een duistere mix van postpunk, cold wave en dark wave bevatten, aangelengd met krautrock en shoegaze elementen. Met name deze brede aanpak zorgt dat hun geluid ondanks de vele gedateerde doch fraaie ingrediënten ook nog genoeg nieuws brengen. Ach, het is gewoonweg ouderwets genieten van muziek waarbij je tijdgenoten als Whispering Sons, Editors, Box And The Twins en Ritual Howls zij aan zij hoort met Joy Division, Siglo XX en Depeche Mode. Als bonus krijg je er nog een schijf met 11 fijne remixen bij van (voor mij) vele onbekende artiesten plus groepen als Box And The Twin en Seasurfer. Ze zorgen voor een ruim 56 minuten durend, schitterend addendum op een toch al geweldig album.
Iceage – Beyondless (cd, Matador)
Een nieuwe Iceage ontdek ik iedere keer later, al hebben ze deze keer dan ook 4 jaar niets van zich laten horen. Maar nu is Beyondless, de vierde van de in 2008 opgerichte Kopenhaagse postpunkband, een heugelijk feit. Per release gaat het tempo iets omlaag en de kwaliteit omhoog, terwijl ze al op niveau zijn begonnen. In het begin duidelijk beïnvloed door Joy Division, maar later horen ook The Birthday Party en A Place To Bury Strangers tot de associaties. Onder leiding van zanger/kopman Elias Bender Rønnenfelt (Vår, War, Marching Church) gaat het kwartet, dat zoals altijd gecompleteerd wordt door Dan Kjær Nielsenj, Johan Suurballe Wieth en Jakob Tvilling Pless, weer wat grilliger te werk. De muziek is soms weer wat harder maar vooral ook meer psychedelisch, dynamisch en avant-gardistisch. Ze verrijken hun sound met gasten op viool, blaasinstrumenten en zang. Hoewel je alle eerder genoemde referenties nog altijd wel terughoort, zit er ook iets van The Velvet Underground bij. En toch is het ook weer een op en top Iceage product geworden, mede door de typerende getormenteerde zang van Rønnenfelt. Top album van een evenzo band.
Idles – Joy As An Act Of Resistance (cd, Partisan)
Het Britse accent is onmiskenbaar bij zanger Joe Talbot van de uit Bristol afkomstige punkgroep Idles. Hoewel ze al sinds 2012 bestaan, verschijnt hun debuut Brutalism pas in 2017. Ja weet ik veel dat ze dan een jaar later alweer Joy As An Act Of Resistance klaar hebben. De groep, die verder bestaat uit Mark Bowen (gitaar, achtergrondzang), Lee Kiernan (gitaar), Adam Devonshire (bas, achtergrondzang) en Jon Beavis (drums). Met een gezonde punkattitude gaan ze hier gewoon weer verder waar ze op hun debuut gebleven zijn. Dat houdt in harde, recht in je bakkes muziek, die ergens tussen punk, post-punk en hardcore inzit. Pakkende, stekelige en politiek geladen songs, die naast alle opgekropte woede ook gewoon ontstellend goed zijn en lekker klinken. Denk aan een overheerlijke mix van Sleaford Mods, Daughters, The Fall, Pissed Jeans, The Birthday Party, METZ en Savages. Wederom een heerlijk en broodnodig alternatief waar deze tijd om schreeuwt.
The Ilk – The Battle Of Winwæd (cd, Reverb Worship)
Op het Reverb Worship komen veelal bijzondere releases in de folkhoek uit, al grossieren ze ook in experimentele en psychedelische muziek. Maar het zijn wel dikwijls artiesten die aan de schaduwzijde van het muzikale universum opereren. Eentje die meer de progressieve en acid kant van de folk vertegenwoordigt is The Ilk, het project van de Londense muzikant Alex Briggs. Er is eerder al een cassette verschenen en nu de cd The Battle Of Winwæd, die overigens in 2017 al digitaal is verschenen. Deze is gebaseerd op de gelijknamige slag 655 na Christus. Briggs mag hierbij rekenen op gastzangeressen Joanna Swan en Katje Janisch (tevens ocarina) plus Grey Malkin (bouzouki, tabla, vibraslap) van The Hare And The Moon. Ze brengen hier in krap 40 minuten 5 stukken, die veelal zowel lekker uptempo als psychedelisch zijn, hetgeen een fijne combinatie is. De gastzang daarbij is voortreffelijk, maar het hoogtepunt wordt toch wel gevormd door het kwartier lang durende “Bull Dance / Forbidden Sun”. Daar nemen ze je even helemaal uit de realiteit en mee op een heerlijk psychedelische trip. Denk aan een spannende mix van Espers, The Hare And The Moon, The Doomed Bird Of Providence en United Bible Studies, al raad ik je aan deze release middels onderstaande link gewoon zelf te ervaren. Het is hoe dan ook een verfrissend traditioneel prachtalbum geworden.
Lewsberg – Lewsberg (cd, Lewsberg)
Ook vanuit eigen land ontgaan me wel eens dingen, maar beter later dan nooit hoor ik van het Rotterdamse kwartet Lewsberg, die hun naam ontleend aan stadsgenoot en schrijver Robert Loesberg. De groep wordt gevormd door Arie van Vliet (gitaar, zang), Joris Frowein (drums), Michiel Klein (gitaar, keyboard, tapeloops) en Shalita Dietrich (bas, zang), die er vrijwel allemaal ook andere project op na hebben gehouden. Hoe dan ook presenteren ze afgelopen jaar hun gelijknamige cd, die er meteen al mag wezen. Ze brengen in bijna 37 minuten 9 ongepolijste rocksongs, die zich weten te onderscheiden door een enorme dynamiek en energie. Je hoort er wellicht iets van Lou Reed, Pavement, Beatnik Filmstars en recenter Car Seat Headrest in terug, maar ze tonen toch vooral een eigen smoel. Een smoel dat er mag wezen gezien dit ijzersterke, afwisselende en meeslepende debuut.
Lingua Ignota – All Bitches Die (cd, Profound Lore)
De Amerikaanse Kristin Hayter is niet alleen een klassiek geschoolde vocalist, maar ook een interdisciplinaire kunstenaar, componist en performer. In 2017 is ze ook nog eens gepromoveerd aan de universiteit in digitale taal. Ze houdt ervan te experimenteren met muziek en is daarbij geïnspireerd door onder meer black metal, krachtige elektronica en harde ruis evenals heilige en liturgische muziek. Met haar muziekproject Lingua Ignota, “onbekende taal”, onderzoekt ze geweld en gender in extreme muziek door middel van een dubbelzinnige moreel dubbelzinnige,die intens op zowel emotioneel als fysiek vlak is. Haar tweede album All Bitches Die komt in eerste instantie in 2017 in eigen beheer uit, maar wordt in 2018 opgepikt door het fijne label Profound Lore en aangevuld met één extra track. Dan kom je nog maar tot 5 nummers, maar die duren bij elkaar wel ruim 42 minuten. Wat je te horen krijgt is uiterst intens, emotioneel geladen en fysiek haast voelbaar. Het gaat van gruizige, experimentele muziek die aan de metal en industrial grenst tot serene, waarbij ze woedend, bijna demonisch geschreeuw tot etherische zang laat horen. Bij tijd en wijlen wordt het ook behoorlijk tribal. Er is eigenlijk geen vinger op te leggen. Denk aan een soort kruisbestuiving van The Body, Bell Witch, Diamand Galas, Swans, Pharmakon, Prurient, Soap & Skin en een stevige ketting om mee te meppen. Wat een bij de strot grijpend unicum!
Made In Poland – Kult (cd, Antena Krzyku)
Made In Poland, dat is een tijd geleden! In 2009 verschijnt hun laatste cd Future Time met nog de mini stuiptrekking Enjoy The Solitude in 2011, waar Rykarda Parasol de zang voor haar rekening neemt. Wat deze pauze heeft veroorzaakt weet ik niet, maar afgelopen jaar is dus plots opvolger Kult een feit. De groep bestaat nog altijd uit de kernleden Artur Hajdasz (drums, zang) en Piotr Pawlowski (bas, keyboards), hier aangevuld met Rafal Yurevich (zang, keyboards), Michael Miegoń (gitaar, sampler, zang) en Michael Młyniec (gitaar, bas, drums). Wat wel meteen opvalt is dat het geluid grimmiger, duisterder en meer onderkoeld is geworden. Het zit flink te roeren in de cold wave en post-punk hoek en dat doen ze voortreffelijk. Met Rafal hebben ze een goede zanger om hun droefgeestige geluid van extra lading te voorzien. Het is genieten met hoofdletter G van deze muziek, die met de bagage van het verleden op moderne wijze schittert in het heden.
Olan Mill – Sounds Of A New Father (cd, Shimmering Moods)
Olan Mill – Variations On The Letter H (cd, Unknown Tone)
Afgelopen jaar is de Britse, inmiddels in Duitsland woonachtige muzikant Alex Smalley aardig druk geweest; soms zelfs drukker dan ik bij kon houden. Niet alleen van zijn soloproject verschijnen er drie releases, waarvan nu twee pas opgepikt, maar ook van het duo Pausal komt er weer eens een album uit. Zijn vorige Olan Mill album Curves is een zeer intiem, meditatief en mysterieus werk, dat ontstaat tijdens een reis naar Myanmar, het moment dat hij vader wordt en verhuist naar Duitsland. Bij zijn cd Sounds Of A New Father is de inspiratiebron meteen duidelijk. De liefde voor zijn kind speelt zeker een rol, maar vooral de rust, sereniteit, eerlijkheid en schoonheid als deze slaapt hebben zijn muziek gevoed. In 8 stukken van samen 41 minuten lang brengt Smalley een uiterst rustiek ambientgeluid naar buiten, dat zorgt voor bezinning, dromen en isolationistische rust. Muziek die liefhebbers van William Basinski, Celer, Wil Bolton, Thomas Köner en Steve Roach ook wel zal bevallen.
En dan is er nog het album Variations On The Letter H. Hierop brengt Smalley een soort eerbetoon aan het romantische oeuvre dat hij de afgelopen jaren heeft gemaakt. De 9 stukken zijn dan ook in meerdere jaren tot stand gekomen, hoofdzakelijk met pijporgel, piano en gitaar, her en der aangevuld met veldopnames. Dit is het album dat hij altijd met dit project heeft willen maken en mogelijk ook het allerlaatste (niet alles in chronologische volgorde verschenen vorig jaar). De muziek is meer Olan Mill oude stijl, dat wil zeggen een etherische mix van drones, ambient, neoklassiek en subtiele experimenten. Muziek die ergens tussen A Winged Victory For The Sullen, The Star Pillow, Rafael Anton Irisarri en bovengenoemde artiesten finisht. Tot besluit krijg je een tiende track met daarop een mooie mix van dit alles. Mocht dit inderdaad zijn zwanenzang als Olan Mill, dan is het wel een heel fraaie.
Emma Ruth Rundle – On Dark Horses (cd, Sargent House)
De Amerikaanse muzikante Emma Ruth Rundle (zang, gitaar, fluit, percussie) heeft al 3 soloalbums afgeleverd en daarnaast op fijne wijze van zich laten horen in de groepen The Nocturnes, Marriages en Red Sparowes. Afgelopen jaar presenteert ze haar vierde album On Dark Horses. Hierop bevindt ze zich in goed gezelschap van bassist Todd Cook (Crain, Dead Child, Retsin, Shipping News, King’s Daughters & Sons, The For Carnation), zanger/gitarist/pianist Evan Patterson (alias Jaye Jayle, Young Widows, Black Cross) en drummer Dylan Nadon.In 42 minuten brengt ze 8 sterke tracks die zich nestelen tussen alternatieve rock en postrock en mede door haar emotioneel geladen zang diepe indruk weten te maken. Meeslepende, epische songs die het midden houden tussen Esben And The Witch, Chelsea Wolfe, Soap & Skin en Anna Calvi. Dat levert met terugwerkende kracht toch een geweldig album voor 2018 op.