L’homme qui vivait au coeur de la musique
Van sommige berichten schrik ik echt. Ik ga nietsvermoedend eens kijken op de website van Real World, staat daar in koeienletters dat Hector Zazou dood is. Het is een unieke artiest, van wie ik ook alles in huis heb; zelfs zijn producties. De naam Zazou is voor mij verbonden aan kippenvel, een sneller kloppend hart, avontuur, mysterie, een parallelle wereld en een onvergelijkbare schoonheid. Het is triest dat hij er niet meer is!
door Jan Willem Broek
Klik op onderstaande link voor het hele artikel!
Hector Zazou is een Franse, van origine Algerijnse etnoloog, producer en begenadigd muzikant. Dat dit alles goed te combineren zijn bewijst hij op pionierende wijze met zijn diverse avant-gardistische wereldmuziekprojecten en producties. Hij heet overigens in het echt Pierre Job.
Hij start eerst met neo-klassiek in de groep ZNR, samen met Jospeh Racaille (Zazou & Racaille) en maakt melige porno-rock in La Perversita. Begin jaren tachtig start zijn avontuurlijke, muzikale wereldreis, waarmee hij in eerste instantie de Afrikaanse cultuur verkent, wat prachtalbums 
oplevert. Eerst nog met klassiek getinte avant-garde met sopranen en al zoals op Géographies/ 13 proverbes africains (Made To Measure vol. 5) en Géologies (Made To Measure vol. 20), maar op Reivax Au Bongo (Made To Measure vol. 2) ook al aangevuld met Afrikaanse muzikanten. Met de Zaïrese zanger Bony Bikaye maakt hij de indrukwekkende crossoveralbums Guilty!, Mr. Manager en Noir Et Blanc. Al snel wordt duidelijk dat hij de fusie van muzikale polariteiten tot een kunst verheft. En de muzieksoort maakt eigenlijk niet heel veel uit. Het is niet voor niets dat de meeste van zijn albums in de prestigieuze “Made To Measure”-serie van het Crammed Disc label verschijnen, een serie voor toonaangevende muzikanten.
Vanaf de jaren 90 boort hij ook andere continenten en stijlen aan. In 1991 verheft hij bijvoorbeeld de Corsicaanse polyfonische zang met de groep Les Nouvelles Polyphonies Corses tot een hemels hoogstandje. Eén track schopt het zelfs tot een Philips-commercial. Zijn producties lopen uiteen van popartiesten als Mimi Goese tot aan de Tuvaanse zangeres Sainkho of de Tibetaanse zangeres Yungchen Lhamo. Maar zijn doorbraak naar een groter publiek komt met het meesterwerk Sahara Blue in 1992. Hierop laat hij de ultieme samensmelting horen van wereldmuziek, pop, avant-garde en new wave, gehuld in een mysterieuze atmosfeer en gebaseerd op de gedichten van Arthur Rimbaud. De vele artiesten die meedoen zijn zowel indrukwekkend als veelzeggend voor de grootheid van Zazou. John Cale, Sussan Deyhim, Dead Can Dance, Anneli Drecker (Bel Canto), Samy Birnbach (Minimal Compact), Gérard Depardieu, Khaled, Barbara Gogan, Steve Shehan, David Sylvian, Ryuichi Sakamoto, Bill Laswell, Keith Leblanc, Vincent Kenis en vele vele anderen participeren in het project. Dit soort mysterieuze projecten met veel gasten zijn typerend voor Hector Zazou en zullen in andere 
vormen vaker herhaald worden. Twee jaar later bijvoorbeeld op het volgende meesterwerk Chansons Des Mers Froides (Songs From The Cold Seas) weet hij met songs van artiesten rond de koude wateren op aarde te imponeren. Het wordt een avant-gardistische wereldplaat die niet van deze aarde lijkt. Onder meer Björk (ontroerend zingend in het IJslands), John Cale, Värttina, Suzanne Vega, Wimme, Jane Siberry, Siouxsie Sioux, Lena Willemark, Lioudmila Khandi, Brendan Perry, Barbara Gogan, Balanescu Quartet en Marc Ribot geven hier acte de présence. Hierna stapt hij op Lights In The Dark ineens over op heilige Ierse muziek.
Enigmatische vrouwenstemmen vormen ook een rode draad in de muziek (en producties) van Hector Zazou. Er zijn wel een aantal zangers op zijn cd’s aanwezig, maar het merendeel is vrouw. Ook op het klassiek getinte avant-pop album Strong Currents uit 2003 is de hoofdrol weggelegd voor dames als Laurie Anderson, Melanie Gabriel, Caroline Lavelle, Jane Birkin, Emma Stow, Nicola Hitchcock en Lisa Germano. Dit herhaalt hij een jaar later weer met een deel van deze vrouwen op het mysterieuze, jazzy ambientpop album L’Absence, waar ook Laurence Revey, Lone Kent, Harold Budd en Bill Rieflin (Ministry, R.E.M.) aanhaken. Je hoort hier ook subtiele elektronische beats. Hij neemt daarnaast met Barbara Gogan en Sandy Dillon cd’s op en is tevens te horen bij de vrouwelijke artiesten Caroline Lavelle, Penta Leslee Swanson, Sophie Moleta en Mimi Goese. Telkens weerlegt Zazou zijn grenzen, wisselt hij met zijn fusie aan stijlen (rock, experimentele muziek, jazz, elektronische muziek, ambient, pop, avant-garde, wereldmuziek) en verandert hijzijn cd’s met kleine nuances. De typische Zazou 
atmosfeer -dat desolaat, onaards, ijzingwekkende mysterieuze- blijft overigens altijd herkenbaar en huizenhoog overeind. Een sfeer op de achtergrond, hetgeen past bij de bescheidenheid van Zazou. Begin dit jaar komt hij met Corps Electriques, waarop de bevlogen zangeres Katie Jane Garside (Queen Adreena) de vocalen voor haar rekening neemt. De ene keer zwoel zingend, de andere keer experimenterend. De band wordt gevormd door Lone Kent (gitaar), Bill Rieflin (percussie, klavieren), Nils Petter Molvær (trompet) en Hector Zazou (elektronica). Het is een bijzondere mix van rock, pop, jazz, ambient, industrial en avant-garde. Met Bill Rieflin, Peter Buck, Fred Chalenor, Robert Frip en Matt Chamberlain maakt Zazou ook deel uit van het project Slow Music, dat zeer minimale muziek maakt. Hiervan is nog niets verschenen.
Elektronische muziek lijkt een steeds grotere rol spelen in zijn muzikale leven. Dat hoor je aan zijn solo albums en ook aan die met de vele gasten. Met Harold Budd maakt hij een niet te beschrijven ambientplaat en zelf later op Quadri(+)Chromies een zeer abstracte elektronicaplaat. Toch verschijnt er een week geleden postuum zijn laatste plaat In The House Of Mirrors, die niet alleen weer heel minimaal is maar ook teruggrijpt naar zijn oude liefde voor de wereldmuziek. Hij is dan schijnbaar al een tijd ziek, maar wil toch doorgaan met zijn laatste project. Ditmaal heeft hij zich verdiept in muziek uit India en Uzbekistan. Hij werkt samen met uitstekende instrumentalisten uit die landen en tevens Bill Rieflin, Nils Petter Molvær en Carlos Nuñez. Het is minimaal maar zo imponerend door de uiterst droefgeestige en desolate atmosfeer. Hector Zazou is klaar voor een nieuwe muzikale reis, maar besluit met zijn eigen requiem. Een waardig requiem. Zijn erfenis is gigantisch, maar ik zal hem missen. Rust zacht.
HECTOGRAFIE
ZNR
1976 Barricades 3 (RéR)
1978 Traité De Mécanique Populaire (Invisible/Buda)
La Perversita
1979 La Perversita (Invisible)
Hector Zazou
1985 Géographies (Crammed, Made To Measure Vol. 5)
1986 Reivax Au Bongo (Crammed, Made To Measure Vol. 2)
1989 Geologies (Crammed, Made To Measure Vol. 20)
1985 Géographies/ 13 proverbes Africains (Crammed, Made To Measure Vol. 5)
1992 Sahara Blue (Crammed, Made To Measure Vol. 32)
1994 Chansons Des Mers Froides (Songs From The Cold Seas) (Sony)
1998 Lights In The Dark (Erato)
2003 Strong Currents (Materiali Sonori / Telescopic)
2004 L’Absence (Taktic Music/East West)
2008 Corps Electriques (Signature/Radio France)
2008 In The House Of Mirrors (Crammed)
Hector Zazou / Bikaye
1985 Mr. Manager (12”, Crammed)
1988 Guilty! (Crammed)
Hector Zazou / Bikaye / CYI
1983 Noir & Blanc (Crammed)
Hector Zazou / Papa Wemba
1983 Malimba (12”, Crammed)
Harold Budd & Hector Zazou
1995 Glyph (Crammed, Made To Measure Vol. 37)
Hector Zazou & Les Nouvelles Polyphonies Corses
1991 Les Nouvelles Polyphonies Corses (Phonogram)
Hector Zazou/ Jean-Philippe Rykiel/ Elisabeth Valletti/ Lightwave/ Francois Elie Roulin
1992 Nunc Music (Taktic Music)
Barbara Gogan & Hector Zazou
1997 Made on Earth (Crammed)
Sandy Dillon & Hector Zazou
2000 12 (Las Vegas is Cursed) (Crammed)
Hector Zazou / Bernard Caillaud
2006 Quadri(+)Chromies (cd+dvd, Taktic Music/Materiali Sonori)
Hector Zazou & Various Artists
1999 VPRO’s Moondive: Musicians On A Mission, Aflevering 2 ’99 (Eigen Wijs/VPRO)
Hector Zazou Producties / Gastoptredens
1994 Sainkho – Out of Tuva (Cramworld/Crammed)
1994 Penta Leslee Swanson – Sorrow And Sollitude (Erdenklang)
1996 Hoover – Inhaler (cds, Columbia)
1998 Mimi Goese – Soak (Warner)
1998 Yungchen Lhamo – Coming Home (Real World)
1998 Wolfram Huschke – Alien Diary (BMG/RCAVictor)
1999 Carlos Nuñez – Os Amores Libros (Ariola/BMG)
1999 Laurence Revey – Le Creux Des Fees (Muve Recording)
1999 Undark/Russell Mills – Pearl + Umbra (Bella Union)
2000 Sophie Moleta – Dive (Telescopic/Le Village Vert)
2001 Anne Grete Preus – Alfabet (Warner)
2001 Caroline Lavelle – Briljant Midnight (Teldec)
2002 PGR – Per Grazia Ricevuta (Universal)
2003 Sevara Nazarkhan – Yol Bolsin (Real World/Virgin)
2003 Marco Lamioni – Slow (Silence)
door Jan Willem Broek