[cd/dvd, Cuneiform/Mandaï]
Halverwege de jaren 90 richten drummer/percussionist Dave J. Smith en gitarist/zanger Matt Thompson de rockband Guapo op, waar ook bassist Pid deel van uit maakt. Vanaf hun eerste cd Towers Open Fire (1997) wordt duidelijk dat deze Britten er geen alledaagse stijl van rocken op na houden. Ze experimenteren er lustig op los, mengen er krautrock en avant-garde doorheen en leunen sterk op de Rock In Opposition beweging, waar diverse interessante progrock bands toe gerekend worden. Ze hebben hier duidelijk nog wel een zekere punkattitude. Op hun tweede album Hirohito (1998) zijn David en Matt weer met z’n tweeën, maar ze gaan door met hun eigengereide muziek. Hier laten ze de zang varen en de band is vanaf nu een instrumentale. Het derde, ijzersterke werk Dead Seath (2000) maken ze samen met de Japanse Ruins en The Shock Exchange (de naam voor de rest van de gastmuzikanten), wat tot een voller en meer complex album leidt. Een jaar later komen ze weer gereduceerd tot duo met het fantastische Great Sage, Equal Of Heaven, waarop ze een massief en dreigend progrock geluid ten gehore brengen en waar ze de punkattitude achterlaten. Hun beste werk tot dan toe. Een wereldband, die toch pas echt onder de aandacht komt met de komst van multi-instrumentalist Daniel O’Sullivan (Ulver, Æthenor, Grumbling Fur, Miasma & The Carousel Of Headless Horses, Mothlite, Miracle, Sunn O))), Land). Na een aardige split met Cerberus Shoal in 2003, werkt hij mee aan het imponerende drieluik Five Suns (2004), Black Oni (2005) en Elixirs (2008), die respectievelijk op de spraakmakende labels Cuneiform, Ipecac en Neurot verschijnen. Ze hebben zich hierop ontwikkelt tot een veelzijdig en indrukwekkend progmonster, dat 70-er jaren orgels tegen vernietigende gitaarmuren op laten boksen, waarbij de acrobatische kunsten, jazzklanken en spookachtige rustpunten niet achterwege blijven. De projectielen vliegen in het rond. Voordat je weet wat je raakte wordt je al door iets nieuws getroffen. Apocalyptische post-prog-rock, die op spannende wijze het beste naar boven haalt van Magma, Boredoms, King Crimson, Univers Zero, This Heat, Ruins, Sun Ra, Neurosis, Goblin en Terry Riley. Daarna blijft het stil. O’Sullivan vertrekt om zich op zijn vele andere projecten te richten. David J. Smith is ondertussen ook druk met projecten als The Amal Gamal Ensemble, Miasma & The Carousel Of Headless Horses (dat hij deelt met O’Sullivan) en The Stargazer's Assistant, waarvan eerder dit jaar een album is verschenen. Matt Thompson opereert dan in de groep Zoltan en vervult her en der gastrollen. Een vroeg einde van deze giganten lijkt voor de hand te liggen.
Toch is daar plots de negende cd History Of The Visitation op het vertrouwde Cuneiform, waar enkel David J. Smith (drums, percussie, keyboards, santur) nog over is van de oorspronkelijke groep. Hij heeft voor dit album wel een heuse band geformeerd met Emmett Elvin (Rhodes, orgel, synthesizers, harmonium) van Chrome Hoof en Knifeworld, James Sedwards (bas) van Nøught en Mr. Ron Jetson en Kavus Torabi (gitaar, santur) van Cardiacs, Knifeworld en Monsoon Bassoon. Niet bepaald de minsten en dat is goed te horen. Ze brengen 3 tracks, van achtereenvolgens 26,5, bijna 5 en 11,5 minuten lang. Vanaf de eerste tonen weten ze je in een soort buitenaards universum te duwen, waar fraai complexe progrock de norm lijkt te zijn. Dit wordt aangevuld met jazz, krautrock en noise. Doordat ze hun muziek door maar liefst 8 gastmuzikanten laten inkleuren met sax, hobo, fluit, klarinet, fagot, violen, altviool, Franse hoorn, trompet en additionele keyboards wordt de muziek niet alleen gedetailleerder, maar ontstaan er bij vlagen ook heerlijk kakofonische symfonieën die boven alles uit weten te stijgen. Onder deze gasten leden van Mothlite, Grumbling Fur, The Muffins, Skeleton Crew, Knifeworld, The Stargazer's Assistant, Alfie, Elbow, Badly Drawn Boy, Chrome Hoof, The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble, The Mount Fuji Doomjazz Corporation en ga zo maar door. Er zijn vele werelden samengekomen op dit album. Ondanks dat de eerder geschetste referentiekaders niet zijn gewijzigd, hoewel de Cardiacs en Supersilent zeker toegevoegd moeten worden, is de muziek wel veel meer diepgravend, dynamischer en gewoonweg rijker geworden. De punkattitude van weleer is geëvolueerd tot een innovatieve houding met gevoel voor emotie, avontuur en esthetiek. Het geluid dat ze hier presenteren is van een onmeetbare grootheid. Je kunt niet duidelijk een kop en staart ontdekken, maar de muziek weet je wel van begin tot het eind aan de grond te nagelen met unieke kracht en pracht. De dvd bevat de live uitvoering van onder meer Five Suns, waarbij je ook klasbak Daniel O’Sullivan nog aan het werk kunt zien. Een leuke traktatie bij dit nieuwe grootse album. Guapo is na bijna 20 jaar nog essentiëler dan ze toch ooit al waren. Chapeau!
door Jan Willem Broek