Het Oostenrijkse label (Edtions) Mego is een vreemd instituut binnen de experimentele elektronische muziek. Sinds 1994 brengt het label, met een pauze van 1 jaar, muziek in verschillende formaten en verschillende genres. Dit is allemaal nog normaal maar wat er uit wordt gebracht maakt het toch wel vreemd. Klassiekers zoals Endless Summer van Fennesz die bijna als genre definiërend kan worden gezien. Warme electronica/ambient van bewerkte gitaren. Of de experimentele popmuziek van Tujiko Noriko op Hard Ni Sasette (Make Me Hard). En Get Down van Pita met abstracte glitch, of de zware drone geluiden van KTL.
Maar daarnaast weet het ook zwaar conceptuele muziek te brengen, zoals de abstracte geluiden van Farmers Manuel, General Magic, Massimo, Ibutsu.
Bij deze laatste acts gaat de term muziek vaak niet echt meer op, eerder zou je kunnen spreken van geluidskunst. Geluidskunst die ook in galerieën en musea heeft gestaan. Het gedachtegoed van Gilles Deleuze is nooit ver weg.
Binnen deze groep is er een kunstenaar die eruit springt in conceptualisme: Florian Hecker, ook wel bekend als Hecker. Sinds eind jaren '90 zijn er verschillende releases uitgekomen waaronder de veel geprezen CD Sun Pandämonium (Mego, 2003, heruitgave op vinyl: Pan, 2011). Naast de vele solo releases zijn er ook notabele samenwerkingen met onder andere Yasunao Tone en Russell Haswell.
Naast geluidskunst lijkt Hecker zich ook bezig te houden met moderne filosofie en neurowetenschappen. Zijn interesse in deze komt terug in de concepten die aan de basis van zijn muziek staan. Zo is er in Acid In The Style Of David Tudor (Editions Mego, 2009) een duidelijk concept gebruikt waarbij de hersenen (je oren) worden misleid door het gebruik van verschuivende frequenties.
Op zijn nieuwe album, Speculative Solution, is de inslag vooral op het filosofische vlak. In de muziek laat hij zich inspireren door moderne theorieën van hyperchaos (de natuurwetten van absolute toevalligheden) ontwikkeld door Quentin Meillassoux (van wie ook een artikel in de bijgeleverde boek zit). Een praktisch voorbeeld waar naar wordt gerefereerd in deze theorie zijn twee met elkaar botsende biljartballen. Je stoot de eerste biljartbal met een bepaalde snelheid en hoek tegen een andere, je weet dat deze zal reageren maar hoe precies weet je nooit zeker. Er zijn altijd variabelen die er voorzorgen dat de precieze uitkomst niet te voorspellen is.
In de muziek verwerkt Hecker dit concept door gebruik te maken van algoritmes die een input gebruiken en daarna bijna een eigen leven gaan leiden. Echter heeft Hecker wel controle over de output.
Conceptueel komt dit aardig in de buurt van theorieën die John Cage al over muziek had. In het werk van Cage speelde kans een grote rol, echter wel volledige onder controle. Ook lijkt de Griekse componist Iannis Xenakis een groot voorbeeld te zijn in deze met zijn software programma's die die volgens een stochastisch proces (een vorm van kansberekening) composities schreef. Dit is nog een stap verder dan John Cage ging.
Hecker lijkt op deze release, met behulp van de hyperchaos theorie, tussen Cage en Xenakis te gaan zitten.
In de vier stukken die Hecker presenteert zoekt hij de weg tussen volledige toevalligheden en gecontroleerde gebeurtenissen, hierdoor lijkt de muziek bij vlagen nogal chaotisch. Echter is de basis zeer repetitief. Hecker werkt met verschillende ploppende geluiden die steeds in patronnen terug keren. In vergelijking met Acid In The Style Of David Tudor is het zelfs een vrij gestrucuteerd en rustig album. Het is een veel mindere mind-fuck in vergelijking met de voorganger (en ook releases zoals PV Tracks en Sun Pandämonium).
In het eerste stuk, van 32 minuten, zijn duidelijk blokken van repeterende patronen en aan elkaar hangende geluiden terug komen. De basis van de geluiden zijn frequentie bundels die door het gehele frequentiebereik glijden. Ook in het stereo spectrum gaat het geluid heen en weer waardoor er een speels karakter ontstaat.
De muziek is dan wel in blokken opgedeeld, er lijkt zich nooit twee keer het zelfde voor te doen. Het geluid verandert bij iedere nucleus die uit de computer van Hecker komt druppelen.
Ook in de twee volgende korte stukken wordt er deze continue veranderingen gespeeld, maar hier lijkt toch minder ruimte voor variatie. De tonen blijven hier veelal hetzelfde. De belangrijke noot in deze stukken zit hem vooral het ritmische vlak. Minder imposant maar zeker geen straf om te luisteren.
In het laatste stuk dat de veel zeggende naam Octave Chronics draagt wordt op een hele andere toon aangevangen. Volledige volgens de naam worden geluiden volgens octaven heen en weer geschoten over het volledige frequentie spectrum. Dit is van korte duur maar zet wel direct de toon van dit stuk.
In de rest van dit stuk worden afwisselende patronen gebruikt die steeds tussen verschillende octaven verspringen. Na de korte inleiding is het bijna 9 minuten lang een minimaal spel van steeds enkele tonen die lichte variaties vertonen. Het is wederom een speels geheel dat volledige gecontroleerd lijkt te zijn. Echter voor de laatste 10 minuten kiest Hecker voor de chaotische kant waar toeval meer de overhand krijgt. Wederom wordt over het gehele spectrum geluid geproduceerd die continu heen en weer springen. Als een soort random zoektocht naar harmonie.
Deze tegenstrijdigheid weet het concept als beste samen te vatten. Wat er gebeurd is niet volledig te voorspellen, al weet je toch wat er komen gaat.
De muziek die Hecker op deze release presenteert zou ik niet direct willen vangen onder een kwalificatie van goed of slecht. Het is een zeer boeiende luisterervaring maar niet los te zien van het concept achter het geluid, waar in zijn oudere werk (wederom Sun Pandämonium) dit vaak nog wel los van elkaar te houden was. Zonder het bijgeleverde boekwerk zou de muziek toch een deel van de waarde verliezen.
In dat opzicht denk ik dan ook dat voor deze release Hecker eigenlijk het doel een beetje voorbij geschoten is. Het moeten lezen van een boekwerk van 76 pagina's om te begrijpen waar een artiest zich precies mee bezighoudt is in dat opzicht gewoon wat te veel gevraagd voor veel luisteraars. Nu is het wel duidelijk dat Hecker toch een bepaalde doelgroep voor ogen heeft, maar zelfs binnen deze lijkt het me toch iets te veel.
De release in embossed box met daarin het boek en 5 metalen balletjes, die totaal volgens concept onwillekeurig door de box rollen, is verkrijgbaar via Editions Mego en uitgeverij Urbanomic.
http://editionsmego.com/release/eMEGO+118
http://www.urbanomic.com/event-uf13-details.php