[3cd, Rune Grammofon/Konkurrent]
Een misschien nog grotere band op Rune Grammofon dan het hieronder beschreven Supersilent, is het meer onbekende Circulasione Totale Orchestra. Maar sinds 1984 al teisteren zij de oren als geen ander, wat tot nu toe slechts 5 cd’s heeft opgeleverd. Dit project rond saxofonist en klarinettist Frode Gjerstad is nog wel eens van samenstelling gewisseld. Altijd richten ze zich, net als Frode solo en in andere combinaties, op elektro-akoestische improvisaties. De rode draad is wellicht de jazzy sound, maar dat biedt dan weer niet genoeg houvast om het geluid te kunnen plaatsen. Frode heeft onlangs zelf een band mogen samenstellen, die 3 continenten (Afrika, Europa, Noord-Amerika) lang, 15 leden breed en met een verschil van 50 jaar tussen de jongste en de oudste speler diep is geworden. Dat de nieuwe driedubbele (!) cd Bandwith heet is dan niet meer dan logisch. De cd’s zijn opgenomen op recente jazzfestivals en de line-up liegt er niet om. Naast Frode Gjerstad zijn dat Louis Moholo-Moholo (drums), Morten J. Olsen (elektronica, drums), Anders Hana (elektrische gitaar), Nick Stephens (bas), Børre Mølstad (tuba), Sabir Mateen (sax, klarinet), Kevin Norton (vibrafoon), Bobby Bradford (cornet) en Lasse Marhaug (elektronica). Op de eerste en tweede cd worden zij nog aangevuld met Paal Nilssen-Love (drums) en Ingebrigt Håker Flaten (bas) en op de derde door Hamid Drake (drums) en Per Zanussi (bas). Gerenommeerde leden van legio bands die hier op één podium samenkomen klinkt in het geval van CTO, zoals de groep afgekort wordt, niet alleen op papier interessant, maar blijkt live een sensatie. Om het op cd te vangen en uit te brengen is een moedige zet van het label geweest, maar gezien de hoge kwaliteit van het materiaal valt het te begrijpen. Alleen is de muziek verre van gemakkelijk en ook ver voorbij moeilijk. De complexiteit en gedetailleerdheid van de muziek valt met geen pen te beschrijven. Het is als een dynamische wervelwind die van alles met zich meesleurt of een woest kolkende zee die tegen de fjorden opbeukt, maar soms ook het tegenovergestelde daarvan. Op die spaarzame rustieke momenten voel je continu de dreiging van hetgeen gaat komen; de stilte voor de storm. Het is wellicht lastig inkomen, maar als het je eenmaal gegrepen heeft is het als een bijna 3 uur lang durende achtbaan waaraan je niet meer kunt en wilt ontsnappen. Een ware revelatie en een monumentaal werk!
door Jan Willem Broek