† Tim Smith (3-7-1961 – 21-7-2020)
Iedereen krijgt wel eens de vraag “wat is jouw favoriete band/artiest?”, zowel live op feestjes of bij optredens als op social media en zeker als je zegt dat je “iets” met muziek doet. Indien je wat langer meedraait, zoals ik, ontstaan er wel meerdere helden en wordt de vraag beantwoorden lastiger. Joy Division, The Cure, Dead Can Dance, Cocteau Twins, Residents, The Legendary Pink Dots, Sonic Youth, Pixies, Iva Bittová, The Ex, Einstürzende Neubauten, Fugazi, Songs:Ohia, Palace Brothers, Smog, Ministry, Paul Simon, Frank Zappa en nog vele anderen hebben mijn muzikale pad geplaveid. Een vreemde eend in de bijt wat dat betreft is toch ook de groep, of eigenlijk meer de subcultuur, Cardiacs geweest. Helaas en met een brok in de keel moet ik dat in de verleden tijd plaatsen, want frontman Tim Smith is op 21 juli jongstleden overleden op 59-jarige leeftijd. Uit zijn lijden verlost, dat wel.
Het is haast cynisch dat uitgerekende de kopman van de Cardiacs in 2008 getroffen wordt door een hartstilstand. De groep start in 1977 zelfs als Cardiac Arrest, maar wijzigt de naam in 1981. Het invalideerde hem dusdanig dat de bandactiviteiten volledig op slot gaan. En toch blijf je, wellicht tegen beter in, hopen op meer. Via hun mailorder verschijnen wel heruitgaven van de Cardiacs en de diverse zijprojecten, waaronder ook zeldzame en veel gezochte artikelen. Rondom de band blijft het oorverdovend stil.
Ik kom als eerste in aanraking met hun muziek door het nummer, nee de klassieker “Is This The Life” van het album A Little Man A House And A House And The Whole World Window (1988), dat op de alternatieve dansvloeren begin jaren 90 regelmatig te horen was. Ik was meteen verkocht en heb snel divers materiaal aangeschaft dat ze via het eigen The Alphabeth Business Concern uitbrachten. De muziek van de Cardiacs is een bevreemdende en ietwat chaotische mix van avant-garde, folk, punk, wave, progrock en psychedelische rock. Maar je moet het echt horen om die typische sound tot je te kunnen nemen, want het is even waar het normaal oneven is en omgekeerd; odd even. The Guardian noemt het liefdevol: “a bizarre kind of rock music that was so wrong it was right – and his boundless enthusiasm was so infectious it created an army of followers.” Je zou ook kunnen stellen dat het zo eigenzinnig, energiek en geniaal was dat je het haast niet kunt geloven. Hoe het ook zij, die volgers waren er zeker, zowel qua fans als bands. Toch heeft niemand de Cardiacs zelf ooit overtroffen. Het is ook echt zo’n band waar je helemaal idolaat van bent of die je helemaal niks vindt.
Ze hebben altijd een hang naar de zee gehad, wat blijkt uit albumtitels als The Seaside (1984), Big Ship (1987), On Land And In The Sea (1989) en de compilatie Songs For Ships And Irons (1991), maar ook uit een aantal zijprojecten als The Sea Nymphs en Tim Smiths Extra Special OceanLandWorld. Wat daar de reden van is weet ik eigenlijk niet, maar het valt op. Ook de andere projecten Mr & Mrs Smith And Mr Drake en de Spratley Japs mogen er trouwens wezen.
De Cardiacs hebben mijn muzikale leven enorm verrijkt en mij deels ook anders naar muziek te leren kijken eh luisteren. Ze zullen gemist worden, ook al houden diverse leden, waaronder Kavus Torabi, er zeer verdienstelijke projecten op na. Ik gun iedereen de geweldige ervaring die ik met ze heb gehad en raad je aan lekker door hun bandcamppagina te snuffelen. Hieronder plaats ik een link naar het eerder genoemde A Little Man A House And A House And The Whole World Window, omdat dit het album is waarmee het voor mij allemaal begonnen is. Unieke helden, die ik enorm ga missen. Maar vooral het onbegrepen, ongrijpbare brein achter dit alles, die ik zoveel meer had gegund: Tim Smith. Rust zacht!