Eind 2020 heb ik al een stuk gewijd aan de eerste 8 delen uit de “Built Upon A Fearful Void”-serie. Dat ze ver uit elkaar liggen is om de eenvoudige reden, dat ze als bulk verzonden worden als het laatste deel uit is. Dat scheelt enorm in de verzendkosten. Maar het is een nieuwe serie van het Amerikaanse Lost Tribe Sound label, dat mooie innovatieve muziek koppelt aan schitterende artwork. Dat doet het label rondom oprichter en muzikant Ryan Keane (Tokyo Bloodworm) al sinds 2011. De muziek die erop verschijnt mag je gerust genre overstijgend en vaak ook tijdloos noemen, waarbij het experiment nooit geschuwd wordt. De muziek zit doorgaans ergens tussen folk, neoklassiek, filmmuziek, postrock, veldopnames en minimal music in. Naast reguliere, losse albums komt het label vanaf 2014 ook met series waarop je jezelf kunt abonneren. Je kunt daarbij meestal tussen diverse media kiezen, waarbij ik -het zal je verbazen- altijd voor de cd optie ga. De eerste is de “Leave Me Sessions” van William Ryan Fritch, dat 9 albums omvat. Daarna zijn de series niet door een artiest verbonden, maar worden ze wel allemaal fraai vormgegeven. De series die volgen zijn “Prelude To The Decline” (2017), “We Stayed The Path That Fell To Shadow” (2018) en “Built Upon A Fearful Void”. Inmiddels kan je je alweer intekenen op de nieuwe serie “Salt And Gravity”, waarvan de muziek in 2021/2022 gemaakt wordt. Maar eerst zal ik hieronder de laatste delen van de serie (8 schijven in totaal) ervoor bespreken (bijna) in volgorde van labelnummer, wat betekent dat je achtereenvolgens de recensies kunt lezen van Mt Went (2x), Sailcloth, Gallowglas, From The Mouth Of The Sun en William Ryan Fritch (3x).
Mt Went – Sheltering Sky / Lit Way Down (2xcd)
Hoewel Mt Went een volledig nieuw project lijkt, is het toch al sinds 2010 het samenwerkingsverband tussen de Britse muzikale vrienden Andy Cartwright (Seabuckthorn) en Dave Anderson (Von Braun). In dat jaar hebben ze ook Sheltering Sky opgenomen, maar dat laten ze gewoon al die jaren ongebruikt op de planken liggen; wie wat bewaart heeft wat. In 2018 heeft Cartwright deze opgepoetst en van wat glans voorzien. Daarna zijn ze ook maar weer gaan opnemen, hetgeen het tweede album Lit Way Down heeft opgeleverd, die samen in een prachtige hoes gestoken zijn en in april 2021 werden uitgebracht. Anderson (zang, teksten, gitaren, piano) en Cartwright (gitaren, effecten, synthesizers, percussie, mixen) laten op de eerste schijf 8 nummers van samen een goed half uur horen, die op grofkorrelige wijze tussen donkere folk, Americana en slowcore pendelen. Meestal is het vertrekpunt een akoestische gitaar en emotioneel geladen zang, maar al gaande leggen ze er laagjes overheen, slaan ze zijpaden in of mengen er geluiden doorheen. Hierdoor krijgt het lekker voortkabbelende geheel een behoorlijke diepgang, dat ook nog eens bijzonder mooi is.
Dat ze Lit Way Down samen met deze uitbrengen valt te billijken, want ze liggen best in elkaars verlengde. Wel is het anders tot stand gekomen, want Cartwright woont nu in Frankrijk en Anderson nog altijd in het Verenigd Koninkrijk. Dus het werd een kwestie van vele bestanden op afstand uitwisselen. Dat heeft 9 nummers van bij elkaar ruim 40 minuten opgeleverd. Ze klinken wat voller en meer helder, maar er zit nog altijd een zeker verweerd geluid door. Toch weten ze al meer dan te overtuigen met enkel die getormenteerde zang en een gitaar. De rest is haast bonus. Hun muziek is doordrenkt met een soort narcotiserende melancholie, wat met enige regelmaat ook voor kippenvel zorgt. Om een idee te krijgen moet je denken aan een stemmige mix van Daniel Blumberg, Half Film, Boduf Songs, Matt Elliott, Being, Vieo Abiungo en Radiohead. Of denken, gewoon luisteren! Het is van een onderscheidende pracht namelijk.
Sailcloth – Woodcut
Het leuke van die series op Lost Tribe Sound is dat je ook weer nieuwe artiesten en groepen leert kennen. Zo heb ik niet eerder gehoord van Sailcloth, dat het soloproject is van de Amerikaanse contrabassist/multi-instrumentalist Alex Luquet. Hij heeft eerder al een cassette uitgebracht, maar heeft in juli vorig jaar zijn debuut Woodcut uitgebracht, wat vast een knipoog is van hetgeen hij met zijn contrabas laat horen. Overigens werpt hij teven keyboards, synthesizers en gitaren in de strijd en krijgt hij nog hulp op drums, gitaar, synthesizers, klarinet en harp. Luquet schets stukken die zowel behoorlijk duister als warm kunnen zijn. Hoewel hij bepaald niet op de gangbare paden treedt, wordt het ook nooit grimmig of ontoegankelijk. Het is vooral avontuurlijk en een soort dialoog tussen de verschillende instrumenten, elektronica, genres en natuur. Dat levert een heel veelzijdig en oorspronkelijk geluid op, waarbij je steeds verrast wordt door de nieuwe vondsten. De contrabas als reisgids langs onontgonnen gebied, waar drones, neoklassiek, glitch, ambient, jazz en elektronische experimenten op fascinerende wijze naast en door elkaar bewegen. Ik kan zeggen dat het klinkt als een hybride van The Eye Of Time, Petrels, Aaron Martin, Amiina, C. Diab, Greg Haines en Orla Wren, maar of dat hout snijdt weet ik niet? Het levert in elk geval een bij de strot grijpend debuut op!
Gallowglas – I Dream I See You Hit the Water, I Dream I See You Change Your Mind
Wanneer je nu eens echt geen inspiratie hebt om te schrijven, dan is een titel als I Dream I See You Hit the Water, I Dream I See You Change Your Mind wel lekker om gewoon een paar keer te noemen. Dan heb je gelijk behoorlijk wat tekst te pakken. Al schijnt kortweg IDISYHTW, IDISYCYM ook te mogen. Het is overigens de titel van het in vorig jaar september verschenen debuut van het project Gallowglas, rond muzikant Johan G. Winther (Jonathan G. Winter). Hij krijgt op dit album nog hulp op cello, percussie en vrouwelijke zang, waaronder Sofia Nystrand uit Vargkvint, William Ryan Fritch en Ryan Keane zelf. Gelukkig is het bij Gallowglas niet nodig om de titel te blijven herhalen voor enige inhoud, want daar voorziet de muziek zelf ruimschoots in. Het gaat over diepe emoties en vooral liefdesverdriet, waaruit lering getrokken wordt. Het is muziek die je omarmt, afstoot, uitdaagt, tot denken aanzet, je diep ontroert en tevens de mooist denkbare momenten weet te schenken. De basis bestaat meestal uit een gewonde zanger en een stemmig waterig pianogeluid, waarover klassieke en elektronische geluiden gelegd worden. Daarmee meanderen ze langs neoklassiek, ambient, donkere ballads en verfijnde experimenten, om er een emotionele luistertrip van te maken, die je bepaald niet eenvoudig van je afschudt. Je moet het zoeken tussen Glissando, Graveyard Tapes, Piano Magic, Vargkvint en Peter Hammill. Zo overrompelend mooi, dat deze gewoon dit jaar nog meedingt naar een plaats op de jaarlijst!
From The Mouth Of The Sun – Light Caught The Edges
Inmiddels zijn we gevorderd tot half oktober 2021, wanneer het vierde album Light Caught The Edges van de ruim 10 jaar lopende groep From The Mouth Of The Sun het licht heeft gezien. Hoewel licht een relatief begrip is bij dit project van de Zweedse elektronicaspecialist Dag Rosenqvist (Jasper TX, The Silene Set, De La Mancha) en de Amerikaanse cellist Aaron Martin (Black Vines, The Cloisters). Met hun project maken ze, zonder in herhaling te vallen, ongekunstelde combinaties van neoklassiek, ambient, glitch, film- en experimentele muziek en dat pakt altijd wonderschoon uit. Op het nieuwe album werken ze naast de cello meer met synthesizers dan voorheen. Daarmee laten ze een net ander geluid horen, dat soms wat meer atmosferisch is maar zeker aansluiting vindt met hun vorige werken. Ze voegen her en der veldopnames toe en mogen rekenen op gastbijdragen op de piano, saxofoon en percussie. De muziek gaat via neoklassieke smalle paden naar onverharde, ruwe natuurgebieden, altijd op zoek naar hetgeen mooi is en waarbij ze de route van de composities niet uit het oog verliezen. Het geheel is heerlijk droefgeestig, weet te ontroeren en zorgt voor contemplatie. Maar de mannen van From The Mouth Of The Sun blijven bovenal meesters in het scheppen van ongepolijste, diep emotionele schoonheid.
William Ryan Fritch</a > – Freeland
William Ryan Fritch</a > – Built Upon A Fearful Void (2cd)
En mooi om af te sluiten met misschien wel het paradepaardje van het label, namelijk de veelzijdige getalenteerde multi-instrumentalist en autodidact componist William Ryan Fritch. Niet alleen heeft hij de eerste serie van het label op zijn naam staan, hij brengt er sowieso veel op uit. Dat varieert van reguliere albums tot soundtracks en digitale releases. Naast muziek onder zijn eigen naam heeft hij ook al van zich laten horen in Sole & The Skyrider Band, Tokyo Bloodworm, Death Blues, Hired Hand en Vieo Abiungo. Hij is ook niet zo maar in een genre te vangen, omdat zijn interesse breed is en hij dikwijls ook meer een sfeer dan iets met kop en staart wil neerzetten. Grofweg kan je stellen dat het van filmmuziek, neoklassiek en avant-garde tot folk en postrock gaat. In maart vorig jaar is Freeland al verschenen, dat de gelijknamige soundtrack is voor de film van Mario Furloni en Kate McLean. Hoewel er naast een paar langere stukken veel korte op staan, zoals vaker bij een soundtrack, weet Fritch hier wel een dusdanig album af te leveren dat ook zonder beelden overeind blijft. Hij heeft dan ook twee jaar intensief met de regisseurs samengewerkt om tot de juiste sound te komen. Op de muziek is lastig een vinger te leggen, maar het valt misschien het beste te duiden als buitenaardse avant-neoklassiek aangedikt met flarden jazz, musique concrète en allerhande experimenten. Dwingend, meeslepend, buitengemeen fascinerend, duister en toch ook altijd goed doorwaadbaar. Door hoge geluidsdichtheid blijf je ook steeds wat nieuws ontdekken en toch werkt het tevens rustgevend. Bohren Und Der Club Of Gore en Nils Petter Molvær meets Moondog, Svarte Greiner en Colin Stetson. Zoiets? Het is een geweldig album dat nieuwsgierig maakt naar de film.
Of het nog niet genoeg is komt William Ryan Fritch in november van vorig jaar met het dubbelalbum Built Upon A Fearful Void, wat dus de naamgever en sluitstuk van de serie is. “Gebouwd op een angstige leegte” zou zo op de tijd gedurende pandemie kunnen slaan, ware het niet dat hij al acht jaar geleden met het album gestart is. Alleen trof het steeds rampspoed: een lekkage waardoor de meeste van de zes banden waar hij alles op had genomen verloren gingen en een harde schijf die onherstelbaar stuk is gegaan en die de bijna voltooide mixen bevatte. Uiteindelijk is hij het meeste maar weer opnieuw op gaan nemen met nog wat resten van de oude banden. De schijven zijn in feite een tweedelig verslag, dat gaat over mediteren over verloren tijdperken, zwakke mythologieën en de vele diepe kloven in menselijke kennis en waarneming. Het bevat zijn befaamde mix aan stijlen, die neoklassiek, drones, experimentele folk, wereldse klanken en ambient tot een volslagen eigen textuur aaneensmeedt. Hij gebruikt daarvoor onder meer pijporgel, rietinstrumenten, stem, viola da gamba, geprepareerde piano, pedal steel, viola d’amore en banjo. De muziek is mede hierdoor zeer gedetailleerd, maar er gaat toch een zekere kalmerende werking vanuit. De muziek zoekt ook naar verbinding, niet alleen tussen de instrumenten maar ook naar de wereld. Kijk alleen al naar de albumhoes, dan zie je steeds meer in wat in eerste instantie iets abstracts lijkt. Alles haakt in elkaar en levert een somber maar tegelijkertijd inspirerend organisch geheel op.
De tweede schijf haakt daar op aan, maar is toch ingetogener, meditatiever en nog melancholischer. Fritch heeft meerdere instrumenten wat naar de voorgrond gehaald. Onder meer de viola da gamba, waarmee hij zo’n heerlijk droevig spoor weet te trekken, wat dan onderstreept wordt door koorachtige zang (of samples daarvan). Je krijgt doordat het meer introvert, intiemer en gewoonweg persoonlijker aandoet, het idee dichter bij de gevoelswereld en visie op de wereld van Fritch te komen. Dat doet hij door veelgebruikte opgeklopte elementen, die andere in het neoklassieke genre nog wel eens gebruiken, te vermijden. Hij blijft op zoek naar de verbinding met andere genres en ingrediënten, waardoor het als een soort lang golvend patchwork wordt, waarvan de patronen steeds weer iets wijzigen. Dit is meer het bezinnende en aan de schaduwzijde afspelende deel van Built Upon A Fearful Void geworden, die bepaald niet minder mooi en misschien nog wel aangrijpender is. Het is derhalve zeer begrijpelijk dat de keus is gemaakt om dit op twee schijven te zetten, al was het tevens nodig voor de lengte van het geheel. Met twee schijven en bijna anderhalf uur aan overdonderende en indringende muziek toont Fritch dan ook eens te meer aan dat hij één van meest unieke hedendaagse componisten is.
SENZOR AM 562 – Built Upon A Fearful Void 2
PLAYLIST:
ARTIST – CD TITLE – SONG NUMBER+TITLE – STARTTIME
William Ryan Fritch – Freeland (Original Soundtrack) – 6. Outed – 0:00
William Ryan Fritch – Freeland (Original Soundtrack) – 9. Gnawing Away – 5:35
William Ryan Fritch – Freeland (Original Soundtrack) – 13. Submersion – 9:18
Mt Went – Sheltering Sky – 2. Respectable Prostitute – 16:14
Mt Went – Sheltering Sky – 4. That’s Not There – 20:02
Mt Went – Sheltering Sky – 7. Sheltering Sky – 24:02
Mt Went – Lit Way Down – 3. A Vindication – 28:17
Mt Went – Lit Way Down – 4. They Swam to Its Centre – 33:52
Mt Went – Lit Way Down – 5. The Owls Are Talking – 39:00
Sailcloth – Woodcut – 2. Mountain – 44:30
Sailcloth – Woodcut – 4. Attic Song – 48:28
Sailcloth – Woodcut – 11. An Owl in the Neighbor’s Yard – 54:39
Gallowglas – I Dream I See You Hit the Water, I Dream I See You Change Your Mind – 1. Frith – 57:10
Gallowglas – I Dream I See You Hit the Water, I Dream I See You Change Your Mind – 6. Hostage – 1:05:12
Gallowglas – I Dream I See You Hit the Water, I Dream I See You Change Your Mind – 8. There Is – 1:10:54
From The Mouth Of The Sun – Light Caught the Edges – 1. For a Moment We Were Weightless – 1:16:14
From The Mouth Of The Sun – Light Caught the Edges – 2. Landing in the Dark – 1:23:50
From The Mouth Of The Sun – Light Caught the Edges – 7. The Warmth Falls In – 1:28:14
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 1 – 3. Antiphonic – 1:34:01
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 1 – 5. Glossolalia – 1:37:36
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 1 – 9. Truest of Truisms – 1:41:43
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 2 – 3. Unthinking Reverence – 1:47:58
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 2 – 4. The Shallow Well – 1:50:10
William Ryan Fritch – Built Upon a Fearful Void 2 – 7. Lay Hands Upon Us – 1:56:14
door Jan Willem Broek