Iedereen die ooit een optreden heeft meegemaakt van Broeder Dieleman, weet dat die van anekdotes wordt voorzien, welke de veelal sobere songs aankleden, invoelbaar maken en een gestalte geven. Zijn muziek kent ondanks de eenvoudige aanpak altijd al een enorme diepgang. Die diepgang komt niet in de laatste plaats doordat het persoonlijke verhalen zijn en die gewoonweg gaan over waar hij vandaan komt: zijn geliefde Zeêland. Maar ook doordat hij vertelt over hetgeen hij ziet, ruikt, voelt en meemaakt. Waarom zingen over een vogel, terwijl je een kauwtje of een aalscholver ziet? Waarom zingen over algemeenheden als het over jezelf gaat? Waarom zaken veraf zoeken, als je in Zeeland woont? De Middelburger Tonnie Dieleman, want dat is de broeder in kwestie, is naast een begenadigd liedjesschrijver ook een ware ambassadeur van de Zeeuwse cultuur. En niet uit nostalgie, maar simpel omdat hij het mooi vindt. Die benadering maakt hem bijzonder, in de mooie betekenis van het woord.
De muziek mag er ook wezen. Hij heeft inmiddels de albums Alles Is IJdelheid (2012) en Gloria (2014) het licht laten zien, alsmede de 10” Klein Zieltje (2013) en een split 7” met niemand minder dan Bonnie “Prince” Billy eerder dit jaar. Het zijn in feite allemaal intieme fotoalbums geworden, zij het gevuld met woord en geluid. De beelden vormen zich er overigens vanzelf wel bij. Alles krijgt dan ook een kader mee, waardoor het ook echt muzikale foto’s worden; van thema’s die ingelijst worden tot blikken van hem of door de ogen van iemand anders die uit het raam blikt en beschrijft wat er te zien is. Gewone onderwerpen vol subtiele details snijden in een intense, intieme sfeer grote onderwerpen en levensvragen aan. Zeggen waar het op staat, hoe onzeker ook. Hiervoor gebruikt hij dikwijls symboliek, maar slechts om hetgeen hij zeggen wil duidelijk naar voren te brengen en goed uit de verf te laten komen. De onderwerpen lopen daarbij uiteen van persoonlijk leed, herinneringen en geluk, worstelingen of het anders duiden van het geloof, Zeeuwse geschiedenis en natuur. Alles, hoe klein ook, kan duiding krijgen en zijn altijd geworteld in de Zeeuwse grond. Zijn zang wordt ook niet alledaags omlijst door een breed instrumentarium van akoestische gitaar, banjo, veldopnames, piano, draailier, gitaar, keelzang, daf en contrabas. Dit levert een diepgravend amalgaam van folk, drones en singer-songwritermuziek op. Je krijgt een knusse blik in zijn denk- en leefwereld. Wonderschone pastorale muziek ter bezinning, om bij weg te dromen en gewoonweg van te genieten.
Op 27 november aanstaande verschijnt zijn nieuwe album Uut De Bron, een boek is met daarin tevens een cd. Het boek bevat een interessant interview van Dennis Gaens met Dielemans, die zich meer richt op het “hoe” dan op het “wat”, diverse foto’s en een bundeling van al zijn teksten, dikwijls met uitleg. Ook de teksten van zijn nieuwe cd staan er in. De muziek, veldopnames en overige geluiden hierop zijn als één lang nummer van ruim 51 minuten aaneengesmeed (vermoedelijk met blote bast aan het smeedijzer). Het is ook meer een soundtrack bij het boek en daarnaast vormen de afzonderlijke stukken ook één geheel. Hij creëert zo in feite een “blinde film”, al klinkt tot de verbeelding sprekende muziek misschien beter. Als je niet uit Zeeland komt zal je wellicht niet alles verstaan, maar de oprechtheid en emoties spreken boekdelen en zijn (in)voelbaar. Het instrumentarium is net zo breed als boven beschreven. Dieleman brengt op eigengereide wijze weer allerlei onderwerpen uit het leven in zijn Zeeuws Vlaanderen. Dat loopt uiteen van het buurtschap Boerengat en de beeldhouwer/dichter/priester en in Dieleman’s ogen één van de laatste mystici Omer Gielliet tot aan Baby Dee, die in Zeeland is komen wonen en symbool staat voor de omarming van buitenaf binnen de Zeeuwse cultuur. Ofwel van keukentafel en kachel tot kroeg en kippenschuur. Hij lijmt het geheel aaneen met veldopnames, gesprekken en ambientachtige drones. Zoals je bij Reve’s De Avonden de was aan de waslijn ruikt, proef je hier het zilt en het zoet, voel je wind in je haren, maakt hij je deelgenoot van worstelingen, herinneringen, gedachten en het dagelijks leven en hoor je de zee, windmobielen, verkeer en vooral de vogels. De vogels spelen altijd al een grote rol. Aan de ene kant omdat ze er nu eenmaal in grote getale en diversiteit aanwezig zijn en tevens omdat vogels het symbool zijn voor van alles en nog wat. Vogels staan voor vrede, vrijheid, bescherming, geborgenheid, kracht en geschiedenis. In zijn dromen vliegt hij inmiddels ook regelmatig, al dan niet landend in Gods vogelnest. Broeder Dieleman brengt een unieke luisterervaring recht uut het hart, die niet simpelweg in een hokje past. Een totaal kunstwerk dat is als rijst met botersaus en stokvis.