[cd, Rough Trade/Konkurrent]
Bij het zien van een nieuwe Antony And The Johnsons heb ik altijd het gevoel dat het vorige album kort geleden is verschenen, hetgeen zelden waar is. Maar de muziek van de in Engeland geboren muzikant en acteur Antony Hegarty, inmiddels al meer dan 20 jaar woonachtig in de VS, is zo bijzonder en indrukwekkend dat zijn albums lang na blijven echoën. Af je er nu van houdt of niet, de muziek is wel herkenbaar en een unicum binnen de hedendaagse muziek. Zijn wonderschone gelijknamige debuut uit 2000, uitgebracht op het Durtro label van David Tibet (Current 93), wordt pas in 2005 opgevolgd door het meesterwerk en doorbraakplaat I Am A Bird Now. Het fenomeen in de vorm van de androgyne maar reusachtige verschijning Antony is in één klap bij het grote publiek bekend met zijn emotioneel geladen, trillende hoge zang, zijn pianospel en tranen trekkende muziek. Hij wint diverse prijzen en werkt samen met artiesten als Björk, CocoRosie, Michael Cashmore, Marianne Faithfull, Rufus Wainwright, Nico Muhly, Herbert Grönemeyer, Joan As Policewoman, Current 93, Laurie Anderson, Lou Reed, Hercules And Love Affair en is terug te vinden op diverse tributen en soundtracks. Ik zeg wel steeds “hij”, maar hij heeft zelf de legendarische woorden gesproken in een interview: “you made one mistake, I’m not a man”. Maar voor het gemak hou ik het toch gewoon bij “hij”. Hij worstelt dikwijls met identiteit, sekse, discriminatie, het milieu, afkomst en het leven zelf. Dat levert dan ook breekbare, intens trieste en toch toegankelijke songs op. In 2009 krijg je dan pas zijn derde grootse werk The Crying Light, waarop hij qua dramatiek op zijn hoogtepunt is. Een jaar later komt alweer Swanlights dat wederom een intens meesterwerk is geworden, al is de toon minder introvert en is niet iedereen er onverdeeld blij mee. Maar ik vind het een geweldig album, ook al haalt het mijn jaarlijst niet. Op dit laatste album werkt hij ook samen met het Deens Nationaal Kamerorkest. Na diverse liveshows is het dan nu ook tijd geworden voor een live album. Dat is er nu en heet geheel in de “positieve” stijl van Antony Cut The World. Het is live opgenomen met datzelfde Deens Nationaal Kamerorkest, waarbij ook klasbak Nico Muhly bijdraagt aan de arrangementen. Hij brengt een dwarsdoorsnede uit zijn oeuvre ten gehore en wisselt dat op deze cd af met één grappige, maar serieus te nemen anekdote. Normaal gesproken trek ik dat niet zo goed op liveplaten, maar Antony komt er mee weg. De versies hier met orkest zijn werkelijk verbluffend mooi en voegen ook daadwerkelijk iets toe aan de toch al prachtige originelen. Sterker nog, het worden gewoon nieuwe nummers. De kwaliteit van de opnames is daarbij ook van een ontiegelijk hoog niveau. Het is dat je af en toe een kuchje en een beginnend applaus hoort, maar anders zou je vermoeden dat dit studiomateriaal is. En bij diverse songs, zoals het schitterende “I Fell In Live With A Dead Boy”, blijft het kippenvel maar komen en is het zo ontzetten mooi dat het je tot tranen weet te roeren. Wederom laat Antony tijdloosheid, schoonheid, intimiteit en droefheid op unieke wijze samengaan.
door Jan Willem Broek