[cd, Awesome Tapes From Africa/Konkurrent]
In de jaren 90 kom ik regelmatig in de Amsterdamse Chop Shop, gerund door een Nederlander en een Ghanees. De muziek die ze er draaien is Afrikaans, maar niet per se Ghanees. Zo komen er ook vele onbekende en bekende Malinese en Senegalese muzikanten voorbij. Het was een kroeg waarbij de openingstijden vaag waren, net als bepaalde drankjes. Zo heb ik ooit een anatomieles gemist nadat ik een volslagen onbekende drank, waar takken, schors en weet ik wat meer, in de fles zitten heb gedronken. Een soort verslavende oorsmeersmaak zat eraan, maar de dag erna werd het meermaals zwart voor mijn ogen. Het is altijd lachen geweest daar, met ook een man die overal op danst en bij hoog en laag beweert dat hij in Senegal een koning was. Van al dit ludieks is vooral de Afrikaanse muziek en de goedgemutstheid van de mensen me bijgebleven. En de soms vreselijke verhalen, waarbij de mensen er toch vrolijk onder zijn gebleven. Daar zouden we hier in het Westen een hoop van kunnen leren. Dansend doorgaan met het besef dat het leven niet altijd een feest is.
Dit komt allemaal weer boven door de cd Liital van de Senegalese Aby Ngana Diop. Zij heeft in 1994 dit album op cassette opgenomen, waar ze in Afrika wel vaker hun muziek op uitbrengen. Maar het is niet die typerende Youssou N’Dour achtige muziek, die je ook zo vaak hoort uit Senegal. Nee, Diop behoort tot de meer traditionele volkszangeressen die de op poëtische dan wel verhalende wijze de tradities van weleer bezingt en hiermee bewaart. De term hiervoor is griot dan wel djeli en de muziekstijl noemen ze taasu. Dat wil zeggen dat de bijna gerapte teksten veelal met tama en sabar trommels worden omlijst. Het mooie is dat Diop er ook samples (van onder meer paarden en stoomlocomotieven) aan toevoegt. Je krijgt dus niet de geijkte, lekker in het gehoor liggende Afrikaanse liedjes maar meer rudimentaire songs die gestoeld zijn op de traditie. Daarom is dit haast meer een geschiedkundig document dan een simpele luisterplaat, al is ook de muziek zeer genietbaar. Het is derhalve een groot goed dat dit authentieke werk nu eens op cd is gezet. Een volslagen unicum en haar enige wapenfeit, want ze is in 1997 plots overleden, dus iets om innig te koesteren. Wereldplaat! En een stuk aangenamere oorsmeer dat ene Afrikaanse drankje.
door Jan Willem Broek