De geleerden zijn het er niet over eens: is het Mindfunk of is het nu Mind Funk? Internet geeft geen uitsluitsel; ik ga voorlopig voor Mindfunk. En dat terwijl het helemaal niet de bedoelde bandnaam was, want opgelegd door de platenmaatschappij. En zo luisterend en schrijvend krijg ik sterk het gevoel dat de veranderde bandnaam niet het enige was waar de Epic/Sony druk op uit heeft geoefend.
1991 was namelijk de tijd van funkmetal, en elk label moest dus een eigen funkmetal artiest in de stal hebben staan. Of Epic/Sony er al een had weet ik niet, maar Mindfunk moest het worden, moest groot gaan worden. Daarvoor hadden ze de band al opdracht gegeven om de naam te veranderen van Mindfuck naar Mindfunk, want fuck in de bandnaam zorgt er in Amerika voor dat je bijvoorbeeld niet in Wal-Mart mag liggen. Dus Mindfunk was geboren, en toen ging de promomachine wel werken en werd er een buzz gecreëerd die ik tot dan toe nog niet had meegemaakt. Maar niet voordat er streng op werd toegezien dat er een dosis funk in de alternatieve metal werd geïnjecteerd. Let wel, ik heb er geen bewijs voor, maar luisterend naar dit debuut zijn er twee redenen die me die kant op sturen: 1. Het wijkt sterk af van het latere werk (kom ik later op terug), en 2. De funk – die niet zo genoemd mag worden want het is geen funk – is vrij krampachtig in de alt.metal geperst waardoor het nogal onnatuurlijk overkomt.
Dat wist ik in 1991 natuurlijk nog niet, ik zou het ook niet me mezelf eens zijn geweest. Want Mindfunk was een hete band, zo een waar met koeienletters ‘niet te missen als je erbij wil horen!’ op stond. Stond mij wel aan natuurlijk. Maar behalve die hele buzz vond ik de muziek ook wel heel erg fijn: lekker stevige alternatieve metal neigend naar grunge, van slepend naar groovy en (redelijk) uptempo, goed gespeeld (bandleden kwamen voort uit dingen als M.O.D., Uniform Choice en Celtic Frost, stevige gasten dus met veel ervaring), goede zang ook, en natuurlijk de onvermijdelijke ballad (‘Sister Blue’) die de plaat mooi in tweeën splitste. Daarbij vond ik de funk erin juist goed, maakte het speciaal. Alles klopte eigenlijk wel, wereldwijde doorbraak was alleen maar een kwestie van tijd. Dacht iedereen. Maar die kwam niet; Mindfunk bleef vooral groot in de kleine afgesloten metalwereld maar maakte nooit de verwachte stap naar de mainstream. Wat toch wel vreemd was, want songtechnisch was het gewoon goed, de tijdsgeest was prima (opkomst van grunge, funkmetal was al een tijd populair), en eigenlijk had de band gewoon moeten slagen.
Het blijft natuurlijk gissen waarom dat zo is gebleken, maar zo terugkijkend kan ik wel dingen noemen. Het voornaamste is dat de band veel te veel als funkmetal in de etalage is gegooid. De stroming was al enigszins over het hoogtepunt heen (reden ook waarom een heerlijk album als Groove Family Cyco van Infectious Grooves als bijkans ranzige mosterd na de maaltijd smaakte bij uitkomen; paste helemaal niet meer in de tijdsgeest, de wereld was alweer een kwartslag verder gedraaid. Heel jammer, want het is geweldig album), dus een nieuwe funkmetal band werd al snel een beetje meewarig bekeken. Dat had Epic/Sony veel te laat door. Komt bij dat die zogenaamde funk-invloeden er met de haren bij zijn gesleept, het zou me niet verbazen als de A&R-manager van het label het ze heeft opgedragen. “Jongens, luister, heel fijn al die slepende songs maar daar worden we niet vrolijk van. Het moet swingen, het moet grooven, en het moet al helemaal een slappende baslijn hebben zo hier en daar, anders verkopen we niets. En ga er ook een beetje enthousiast bij springen, dat ziet er goed uit; de wereld zit niet te wachten op droefsnoten die alleen maar naar hun schoenen staren. En jongens, wel doen, anders moet dat voorschot heel snel worden terugbetaald”.
Gehoorzame band als ze waren hebben ze dat gedaan, vervolgens flopte de plaat; weliswaar niet volledig maar het verwachtingspatroon werd bepaald niet waargemaakt. Dus: exit Mindfunk bij Epic/Sony. Waarna de band redelijk gedesillusioneerd opnieuw begon, en op Dropped (1993) liet horen hoe het ook had kunnen zijn. Het debuut klinkt tegenwoordig wel energiek maar ook enigszins kunstmatig en gedateerd, terwijl Dropped tot op de dag van vandaag indrukwekkend goed is. Hier durft Mindfunk eindelijk weer te klinken als Mindfuck – tenminste dat mag ik graag denken. Dropped loopt bepaald niet over van positieve energie, dit is een getergde, zwaarmoedige en bijna moeizaam voortploeterende band die eindelijk mag doen wat ze wil. Niks geen swing of wannabe-funkster gedoe, maar zware bijna-doom en slepende alt.metal die ergens tussen grunge en stoner zit zonder bij beiden ooit te nadrukkelijk aan de deur te kloppen. Simplistisch gezegd ergens tussen Soundgarden en Tool, en zeker niet de mindere van die twee. Ja, zo goed dus, en het is dan ook enorm jammer dat ook nu Mindfunk niet de successen behaalde die het wel degelijk had verdiend.
Dropped – zo genoemd omdat ze dus gedropped werden door het label – draait in huize Ickenroth nog heel geregeld zijn rondjes en is totaal niet gedevalueerd, het debuut moet het met heel wat minder draaibeurten doen. Het is toch minder prettig luisteren als er een krampachtig sfeertje overheen hangt, met zo’n gevoel alsof de band een richting is opgedwongen die ze niet echt wilden; probeer echter maar eens nee te zeggen als een groot label veel geld in je wil steken, dus ik kan me er wel iets bij voorstellen. Toch heeft die debuutplaat nog wel een speciale waarde voor me; ik had het gevoel dat ik met Mindfunk in mijn platenkast toch ergens bij de voorhoede behoorde, en dat vond ik best een interessant en goed gevoel. Kinderachtig wellicht ook, maar ik was 16 dus dan mag dat. En dit soort platen zorgden er wel voor dat ik immer voorwaarts wilde – niet dat ik immer voorwaarts zou gaan, maar ik wilde het wel. Vooruit, niet stilstaan, nieuwe wegen, nieuwe muziek, dat gevoel. En dat komt mede door Mindfunk. Toch een belangrijke band dus. Voor mij.
(Bas Ickenroth)