Dat was een gekke week met dodenherdenking en Bevrijdingsdag tussen alle oorlogen in. Het is wel rustig gebleven in het lijstje uit het:
SCHADUWKABINET
Ik luisterde naar: Dunaj & Jana Vébrová, Fir Cone Children, Reb Fountain, Lars Fredrik Frøislie, Jenny Hval en Loscil.
Jan Willem
Dunaj & Jana Vébrová – Mňau (cd, Animal Music)
De vaste lezer weet dat ik een liefhebber ben van veel Tsjechische muziek. Het is een muziekscene die zich, mede door het IJzeren Gordijn van destijds, geheel op eigenzinnige wijze heeft ontwikkeld. Een paar jaar geleden, respectievelijk in 2022 en 2023, komt zowel de legendarische avant-garde rockband Dunaj na 26 jaar als de geweldige zangeres Jana Vébrová na 16 jaar met nieuw werk. Die eerste was in 1998 (tijdelijk) gestopt nadat zanger/gitarist Jiří Kolšovský in 1998 plots overleed aan een hartstilstand. En asjemňau, nu komen ze weer een paar jaar later met een gezamenlijk album dat Mňau heet en Tsjechisch is voor “miauw”. Dunaj bestaat tegenwoordig nog uit de kernleden Josef Ostřanský (gitaar, wurlitzer), Pavel Koudelka (drums) en Vladimír Václavek (bas, gitaar, zang), die allen in zoveel andere te gekke bands hebben gezeten. Zij verzorgen de sterke, soms licht tegendraadse alternatieve en avant-rock arrangementen rond de pakkende zang van Jana. Verder brengen ze ook mooi verstilde muziek, zoals in het prachtige “List”. De combinatie van deze groep en zangeres blijkt een gouden vondst, want ze leveren hier in 38 minuten 8 ijzersterke songs af.
Fir Cone Children – Gearshifting (cdr, Blackjack Illuminist Records)
De Duitse muzikant Alexander Leonard Donat runt niet alleen het leuke indielabel Blackjack Illuminist Records, hij brengt er ook al zijn muziek van zijn vele projecten op uit. En Lucky Luke mag dan sneller schieten dan zijn schaduw, Donat maakt sneller muziek dan zijn schaduw. Vlimmer noem ik naast de projecten Feverdreamt, Flight Recorder, Jet Pilot, ASSASSUN, Infravoids, Leonard Las Vegas en WHOLE, wel zijn hoofdproject maar feitelijk heeft hij meer volwaardige albums uitgebracht met Fir Cone Children (als je dus alle singles en epees niet meerekent). Daar komt nu alweer het elfde album Gearshifting bij, dat komt in het jaar dat dit project z’n tienjarige verjaardag viert. Zelf noemt hij de stijl van dit project wel “dream punk”, maar in de praktijk moet je denken aan gevarieerde mixen van droompop, shoegaze, post-punk, noise en indierock. Op het nieuwe album schakelt hij direct naar de hoogste versnelling, om pas aan de finish na een goede 34 minuten en 10 songs pas weer te stoppen, hoewel hij alleen in het één na laatste nummer even gas terugneemt. De muziek klinkt dikwijls als een heerlijke ADHD-versie van The Cure, al kan je A Place To Bury Strangers, Blur, Pixies, Pale Saints en Yo La Tengo ook ter referentie aanvoeren; het is even schakelen. Hij zingt daarbij op pakkende wijze in perfect Engels (daar waar Vlimmer juist Duitstalig is). Het is eigenzinnig, enthousiast en gewoonweg enorm goed.
Reb Fountain – How Love Bends (cd, Flying Nun/ Fountain Records)
Flying Nun was in de jaren één van Nieuw-Zeelandse labels, die ik op de voet volgde. Maar ook erna, toen het na vele fusies een doorstart kon maken, komt er met enige regelmaat nog behoorlijk wat fraais op uit. Ook het eigen label van de Nieuw-Zeelandse Reb Fountain wordt door hen gepromoot en later brengt ze er ook muziek op uit. Fountain werd geboren in San Francisco, maar is met haar familie geëmigreerd naar Nieuw-Zeeland. . Vanaf 2006 brengt ze met enige regelmaat haar albums uit, die ergens tussen alt-folk, folk noir en donkere droompop inzitten. Hoewel al haar 5 albums er mogen wezen, lijkt ze elk album nog weer wat beter te worden. Opvallend is haar prachtig, licht hese bitterzoete zang, die zo bij een dromerige 4AD-band zou passen. Haar nieuwe cd How Love Bends is al even uit, maar moest ik helemaal vanuit Nieuw-Zeeland importeren en daar ging even wat tijd overheen, maar het bleek helemaal de moeite waard. In een kleine drie kwartier laat ze 11 nieuwe songs de revue passeren. De cd opent net zo broeierig als The xx, maar koerst daarna weer naar meer vertrouwde wateren. Met waterige pianopartijen, stemmige orkestraties, lichte elektronische experimenten en nachtelijke klanken van gitaar, bas, drums en elektronica, zet ze samen met wat gastmuzikanten een heerlijk melancholisch geheel neer. Daarbij loodst ze je met haar trage zoetgevooisde zang moeiteloos door alles heen. Daarbij moet je denken aan een kruisbestuiving van Aldous Harding, Tindersticks, Beth Gibbons, Shannon Wright, PJ Harvey en Nadine Shah. Maar eerlijk is eerlijk, eigenlijk is ze gewoon haar eigen referentie. Wat een wonderschoon en groots album.
Lars Fredrik Frøislie – Gamle Mester (cd, Karisma Records / Plastic Head Distribution / Creative Eclipse PR)
Lars Fredrik Frøislie is een Noorse toetsenist, zanger, drummer en producer. Naast een eerder solo album heeft hij ook deelgenomen aan bands als Beastcraft, In Lingua Mortua, Three Winters, Angst Skvadron, Ásmegin, Endezzma, Tusmørke, White Willow en het langlopende Wobbler. De genres die hij daarmee doorloopt variëren van black en folk metal tot progressieve rock. In die laatste categorie moet je ook zijn solodebuut Fire Fortellinger uit 2023 zoeken. Vermoedelijk was een deel van het materiaal eerst bedoeld voor Wobbler, maar kwam daar tijdens het schrijven een pandemie doorheen. Het leverde een ouderwets goed prog-rock album op, dat tot de ellenbogen in de jaren 70 zat. Met wederom een batterij aan analoge synthesizers, elektronica, fluiten drums en zang, her en der geholpen door een bassist en fluitist trekt hij die lijn door op zijn tweede album Gamle Mester (oude meester), zij het op een nog meer dynamische wijze. Hij brengt hier 6 stukken, maar wel van een totale lengte van ruim 47 minuten; en al twee meer dan de vorige keer met dezelfde lengte. Veel belangrijker is dat het weer prog-rock van de bovenste plank is. Hij brengt een ode aan oude meesters, aan mythes en sagen en dat pakt groots, energiek en meeslepend uit. Dat solowerk smaakt naar meer!
Jenny Hval – Iris Silver Mist (cd, 4AD)
Na de groepen Shellyz Raven, Folding For Air, Nude On Sand en haar soloproject Rockettothesky, gaat de Noorse zangeres en muzikante Jenny Hval vanaf 2011 onder haar eigen naam verder. Ze werkt ook samen op een album met Susanna en houdt er nog de groep Lost Girls op na. Nu komt ze voor de tweede keer met een album op 4AD, te weten met haar zevende Iris Silver Mist. Hierop is ze net als op de vorige weggebleven van de vuilbekkerij, pikante taal en de soms wat minder doorwaadbare muziek, die ze voorheen nog wel eens liet horen. Hval (zang, keyboards, gitaar) krijgt daarbij hulp op gitaar, bas, keyboards, drums en percussie van onder meer Håvard Volden uit Lost Girls en Nude On Sand. Het album is vernoemd naar een geur van het Franse parfumhuis Serge Lutens. De geur wordt beschreven als meer staalachtig dan zilverachtig. Het is koud en prikkelend, zacht en glinsterend, alsof je op een vroege, mistige ochtend naar buiten stapt, je lichaam nog warm van de slaap. Ze brengt 13 sensuele nummers, waarvan een deel meer als intermezzo’s aandoen. Op avontuurlijke wijze gaat ze door alternatieve pop, ambient, elektronische experimenten en spoken worden. De muziek is licht, maar niet zo vluchtig als een parfum. Haar zang dwarrelt er wel op bijzondere wijze doorheen, waardoor ze je wel optilt en meevoert naar haar geurrijke universum. Voor liefhebbers van Lisa Germano, Susanna, Julia Holter, Bel Canto, Anna Von Hausswolff, Holly Herndon en Maria Somerville zal ze ook bepaald geen lucht zijn met dit prachtalbum.
Loscil – Lake Fire (cd, Kranky / Konkurrent)
De Canadese muzikant Scott Morgan, eerder op diverse instrumenten te horen in de groepen Destroyer, High Plains, The Battles en Thee Crusaders, is de geestelijk vader van het langlopende elektronicaproject Loscil (of eigenlijk loscil). Hiermee is hij al ruim 25 onderweg, waarbij veel op het Kranky label wordt uitgebracht en daarnaast op Glacial Movements en het eigen Frond. Inmiddels is hij de 20 albums gepasseerd, waaronder ook een samenwerkingsverband met bvdub en nog één met Lawrence English. De muziek zou doorgaans als hoofdcategorie isolationistische ambient opgeplakt kunnen krijgen, maar hij werkt ook met drones en neoklassiek. Tevens mengt hij er dikwijls allerlei (akoestische) instrumenten doorheen, al zijn die niet altijd te herkennen. Voor zijn nieuwste album Lake Fire heeft hij zich laten inspireren door de erge branden op het Noord-Amerikaanse continent en dan met name door het leven dat er nog is in de bovenste bodemlaag. Het thema is, zoals Scott aangeeft, spanning en geluid gebaseerd op de cyclus van vernietiging en onvermijdelijke verjonging; dat geeft hoop tegen beter weten in. Deze manier van werken, namelijk met een bepaald concept (van fotoseries tot natuurprocessen), maakt ook dat de muziek van Loscil steeds net weer anders is. De verbrande grond vormt hier die basis van desolate ambient, waaruit hij op subtiele wijze diverse instrumentgeluiden, drones, orkestraties en allerhande elektronische geluiden laat opbloeien. Het is allemaal op verfijnde wijze gedaan, maar het zit allemaal barstens vol details. Hij brengt in 55 minuten 9 tracks, waar sommige zich bedachtzaam voortbewegen als de rook uit de grond en andere wat meer uptempo en vol hoop als het leven dat er weer uit voortkomt. Heel fraai is ook de contrabas in ”Ash Clouds”, die een enorme zware lading aan de muziek geeft. Ook de laatste track, de titeltrack, is loodzwaar en zorgt voor een monumentaal einde. Denk aan Deaf Center, Tim Hecker, Stars Of The Lid, Markus Guentner, Biosphere en William Basinski om een idee te krijgen. Maar een nog beter idee is dit gloedvolle prachtalbum zelf te luisteren.