Beter laat dan nooit: het overzicht van 2008 van Martijn ter Haar. Met daarin Witchcraft, The Haunted, Spark Is A Diamond, Dodsferd, Kiss The Anus Of A Black Cat, Firewater, Graveyard, Le Le & Brain Police.
WITCHCRAFT – THE ALCHEMIST
Is Witchcraft beter dan Led Zeppelin? Beetje een stomme vraag misschien, want de bands zijn niet geheel te vergelijken. Maar laat ik hem toch proberen te beantwoorden: Led Zeppelin is onovertroffen als het gaat om geile bluesy hardrock, maar zodra het episch en/of enigszins sfeervol folky moet, leggen ze het af tegen de Zweden. In andere woorden: 'The Alchemist' en 'Hey Doctor' pwnen 'Stairway to Heaven' en 'Going to California'.
Witchcraft is kortom één van de weinige retrobands die in ieder geval op bepaalde punten beter is dan de inspiratiebronnen. Verbazingwekkend ook hoe een hardrockband zo open en transparant kan klinken; werkelijk elke noot op The Alchemist is onafhankelijk hoorbaar. Zo kan Witchcraft met relatief eenvoudige middelen een gevoel van complexiteit oproepen. The Alchemist kan zo altijd net een andere kant op gaan dan de vertrouwde elementen suggereren en zo altijd blijven boeien.
THE HAUNTED – VERSUS
Feitelijk is Peter Dolving gewoon een smartlappenzanger met powerchordbegeleiding. Gemiddeld ergens halverwege het eerste couplet zit hij al op het theatrale toppunt van zijn emotionaliteit. De enige uitweg die hem dan nog rest is terugvallen op een al even schmierend fluisteren, om van daaruit weer razendsnel op te bouwen naar de volgende climax. Alsof Dolving wil compenseren voor zijn premature muzikaal-emotionele ejaculaties door stug door te blijven gaan.
Feit is dat ik het fantastisch vind. Muziek is er voor bedoeld om alle emotionele remmen los te gooien. Het is geritualiseerde hysterie, zoals sport geritualiseerde oorlog is. Hoe larmoyanter de teksten ook, hoe beter Dolving op dreef. In 'Iron Mask' laat hij een bekende achter om alleen ten onder te gaan aan verslaving, nadat alle hulp tevergeefs is geweest: "When I give up on you it's not me being callous.
Send me a letter, tell me
How it's going.
Just stay the fuck away from me, until you reach
Some understanding,
I give up."
Zelfs de Zangeres zonder Naam zou het op het randje vinden, maar Dolving is de schaamte volkomen voorbij en gaat verder om in 'Trenches' alles grenzen van betamelijkheid te doorbreken: "All my life I've been lonely for no good reason"
Heerlijk.
SPARK IS A DIAMOND – TRY THIS ON FOR SIZE
Sowieso de band met het beste imago; de preppy hardcorelook met parelketting of stropdas en tatoeages gaat het helemaal maken in 2009. Jammer genoeg zag ik dat de band bij liveoptredens vasthoudt aan zijn gewone kloffie. Dat is natuurlijk niet de bedoeling; als je een image ontwikkelt, moet je er ook aan vasthouden.
Verder was ik helemaal gek van Death From Above 1979. Die hielden er na één album al mee op, dus is het mooi dat Spark Is A Diamond er nu is om dat gat te vullen. De hardcorezang kon me eerst weinig bekoren – nogal eentonig – maar bij meerdere luisterbeurten blijkt het toch zijn eigen dynamiek te hebben.
DODSFERD – CURSING YOUR WILL TO LIVE
Nikos 'Wrath' Spanakis is inmiddels al weer een album verder, maar Cursing Your Will to Live heeft nog genoeg te bieden. Alleen de songtitels al: 'Hypocritic Shitfuckers Still Breathing', 'You Called It Resurrection; I Call It A Fairytale For Human Parasites, Your Kind!' en 'Standing At The Ashes Of A Forsaken Kingdom'. De teksten die bij deze nummers horen worden uitgespuwd met intensiteit die hun majestueuze titels verdienen. Volgens mijn broertje klinkt Wrath net als Butters in de South Park-aflevering waarin hij denkt dat hij een vampier is. Daar zit wel wat in, want als interviews een goed beeld geven is Wrath net zo schattig naïef in zijn misantropie als Butters. Het komt de geloofwaardigheid van de voordracht ten goede. En dan schudt de man ook nog de ene na de andere topriff uit zijn mouw. Sessiedrummer Bringer Of Plagues verdient ook eervolle vermelding voor zijn heerlijke punky spel. Dat punkelement is ook wat Dodsferd meer maakt dan weer een Darkthrone-ripoff. Er zit veel meer punk en hardcore verwerkt in de muziek van Dodsferd. Zeker het een na laatste nummer 'Your Death, My Propitiation' kan op de zang na zo op een hardcoreplaat.
KISS THE ANUS OF A BLACK CAT – THE NEBULOUS DREAMS
Drie liedjes maar, dus eigenlijk meer een EP, maar dat zijn onbelangrijke details. Waar het om gaat is dat Kiss the Anus of a Black Cat meesterbrein Stef Irritant hier de laatste restjes riddertjespelenromantiek uit zijn muziek heeft weten te wringen zodat alleen inktzwarte folkdrones overbleven. The Nebulous Dreams zijn de Middeleeuwen van de modder, de pest en de godsdienstwaanzin. De echte Middeleeuwen dus, waarin geen plaats is voor fantasieën als draken en jonkvrouwen met fluoridetandpastagebitten. Pieter Breugel zou trots zijn op zijn landgenoot.
FIREWATER – THE GOLDEN HOUR
"Faces melting like wax in the heat
People dying like dogs in the street
And love is a word in the sand
That a wave wipes away with her hand
And the ocean just don't understand"
Gadverdamme, wat een kuttekst. En zo staan er nog wel meer op The Golden Hour/ Ergens mag ik van mezelf dan ook deze plaat niet goed vinden. Het Bløf-gehalte is namelijk ook buiten de teksten wel erg hoog. Tod A., ex-Cop Shoot Cop en het enige vaste bandlid van Firewater, scheidde van zijn vrouw, ging op wereldreis, nam lokale muzikanten op en verwerkte samples daarvan in liedjes over eenzame mannen die drinken in een bar op een tropisch strand. Maar ja, die folkrockliedjes zijn zo godvergeten catchy en ik eigenlijk ook best wel sentimenteel.
Gelukkig kan ik aanvoeren dat Firewater veel meer de echte Slauerhoff-romantiek heeft. Tod A. is bijvoorbeeld in de beruchte smokkelaarsbazaar in Pakistan geweest, daar waar je machinegeweren en groothandelshoeveelheden heroïne kunt kopen. En hij heeft echte door opium aangedreven Indiase bruiloftsbands opgenomen, geen onbespoten wereldmuzak.
Uiteindelijk wonnen de liefde voor de Balkanfeesttoeters en de Indiase opzweeppercussie het van de irritatie over de teksten en werd The Golden Hour één van mijn meest gedraaide platen van 2008.
GRAVEYARD – GRAVEYARD
Wat valt hier over te zeggen? Het zijn Zweden, ze maken retrohardrock in de stijl van Cream en Blue Cheer en ze zijn heel erg goed. Eigenlijk hebben Zweedse (neo-)hippies me vanaf Pippi Langkous af nog nooit teleurgesteld.
Toen ik op zoek ging naar een leuke video om dit armetierige stukje tekst op te kalefateren deed ik een tamelijk schokkende ontdekking: Cliff leeft!
LE LE – FLAGE
Het geniale aan Flage is dat het totaal bij elkaar geklooid lijkt op alcohol, joints en alle toevallig voorhanden zijnde experimentele partydrugs en op een of andere bizarre manier toch gelukt is. Het is de anti-Chinese Democracy en daarom waarschijnlijk zo geslaagd. Iedereen heeft wel eens de ervaring gehad dat iets automatisch heel goed ging, totdat je bedacht dat het allemaal heel goed ging, waarna het totaal in de soep loopt. Ik heb dit jaar een populair-wetenschappelijk boekje gekregen, Het Slimme Onderbewuste. Dat draait om de stelling dat je continu informatie verwerkt en opslaat, maar dat die niet altijd beschikbaar is voor je bewustzijn, bijvoorbeeld omdat de informatie moeilijk verbaliseerbaar is. Als je dan toch bewust gaat nadenken, dan krijgt informatie die wel goed verbaliseer is voorrang en krijg je een resultaat dat niet goed voelt, ondanks dat je er toch heel goed over hebt nagedacht. Doe je maar wat, dan is de kans groter dat je al de opgeslagen informatie – die moet er dus wel zijn, het betekent niet dat elke idioot zomaar iets kan – gebruikt met een beter resultaat. Zie bijvoorbeeld The Stooges toen en dus Le Le nu. Knutsel een electrobeat totdat hij goed klinkt, roep wat teksten in de microfoon die in je opkomen en het resultaat is weergaloos, juist omdat het zo voor de hand ligt. Nou hopen dat ze voor het tweede album niet gaan nadenken.
GRAND MAGUS – IRON WILL
Een beginselverklaring van de heavy metal. Opzwepende bombastische zang en tot de strijd oproepende ritmes. Het lijkt oorlogsmuziek voor een vergaan tijdperk, maar ook de Afghaanse bermbommenlegger slaat me de staart tussen de benen op de vlucht als een pantservoertuig zijn komst aankondigt door 'Iron Will' of 'Like The Oar Strikes The Water' op vol volume uit te blazen. Alleen het fel uitgedragen individualisme staat tussen Iron Will en het fascisme dat de titel impliceert. Dit is pure frontier-mentaliteit, gevangen in muziek:
"Failure – reaching out to greet me
But I will never fall
Aversion – has filled my inner being
But I will never crawl"
BRAIN POLICE – BEYOND THE WASTELAND
IJsland is minstens net zo een muzikale grootmacht als de andere Scandinavische landen, maar met één belangrijk verschil: waar Zweden en Noorwegen grootexporteurs van metal en hard rock zijn, daar is IJsland toch vooral het land van Björk en Sigur Rós. Zijn er dan geen bierdrinkende stoere vikingmannen met baarden op IJsland? Natuurlijk wel.
Ze spelen bijvoorbeeld in Brain Police. Pure bierdrinkbikerrock met songtitels als 'Hot Chicks & Hell Queens', 'Thunderbird' en 'Human Volume'. Niks origineels aan, maar perfect uitgevoerd. Vooral de zoemende bas is perfect, maar ook de zanger heeft net dat tikje weemoed onder de branie. En perfect liedjes natuurlijk. Een godsgeschenk in een genre dat in de jaren negentig volledig verneukt is door bands die dachten dat je er met alleen het goede geluid en image al was.